Sędziowie SN w ostatnich tygodniach rozstrzygnęli aż siedem spraw dotyczących polskiej spółki prowadzonej w formie agencji pracy tymczasowej delegującej co roku pracowników do pracy w innych krajach UE. Co najważniejsze, wszystkie rozstrzygnięcia korzystne dla polskiego przedsiębiorcy mają ogromne znaczenie dla tysięcy polskich firm, które coraz lepiej zarabiają na świadczeniu usług w innych państwach UE. Okazuje się bowiem, że agencje pracy tymczasowej przez specyfikę swojej działalności mogą prowadzić w Polsce działalność o mniejszych obrotach, niż wymagają od delegujących unijne regulacje. Zachowują przy tym prawo do preferencyjnego ubezpieczenia delegowanych pracowników w Polsce.
We wszystkich tych sprawach ZUS początkowo odmówił przedsiębiorcy prawa do ubezpieczenia w Polsce. Powodem był właśnie zarzut uzyskiwania w Polsce przez tę firmę zbyt małych obrotów. Zarówno ZUS, jak i sądy powszechne, które rozpatrywały później odwołania przedsiębiorcy powoływały się przy tym na tzw. Praktyczny Poradnik przygotowany przez Komisję Administracyjną ds. Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego, zawierający wskazówki interpretacyjne do art. 12 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie ustawodawstwa mającego zastosowanie do pracowników delegowanych i osób wykonujących pracę na własny rachunek, tymczasowo pracujących poza państwem właściwym. W myśl tego poradnika firma delegująca pracowników do innego państwa UE powinna co najmniej 25 proc. swojej działalności lokować w państwie macierzystym.
Taki wymóg ma na celu przeciwdziałanie powoływaniu spółek wyłącznie do delegowania pracowników i korzystania z różnic w wysokości składek na ubezpieczenia społeczne w różnych państwach UE. Ten sam poradnik wskazywał równocześnie, że wskaźnik wielkości prowadzonej działalności w państwie macierzystym to tylko jeden z elementów oceny, czy dana spółka może delegować pracowników do pracy za granicę z zachowaniem prawa do preferencyjnego ubezpieczenia w Polsce. ZUS w poprzednich latach restrykcyjnie interpretował unijne przepisy.
W wyrokach, które zapadły na posiedzeniach niejawnych, SN jednoznacznie stwierdził, że specyfika działalności agencji pracy tymczasowej polega na wyszukaniu siły roboczej w jednym państwie, a następnie „sprzedaży" tej pracy podmiotowi w innym państwie. W obu państwach wykonuje więc normalne czynności wynikające z charakteru swojej działalności. Nie można więc stosować do oceny działalności takiej agencji kryterium jej obrotów tylko w państwie macierzystym, które jest mylące i niewystarczające. Zdaniem SN w takim przypadku ZUS powinien badać całokształt działalności takiej agencji w Polsce.
Sygn akt: II UK 321/16; II UK 324/16; II UK 374/16; II UK 386/16; II UK 411/16; II UK 499/16; II UK 501/16
