Zakaz konkurencji: nie wystarczy wykazać naruszenie umowy lojalnościowej

W procesie o zapłatę kary umownej za złamanie umowy lojalnościowej obowiązującej po ustaniu zatrudnienia, pracodawca nie musi udowadniać poniesionej szkody i jej rozmiaru. Jeżeli jednak to zrobi, zwiększy swoje szanse na uzyskanie dochodzonej kwoty.

Publikacja: 30.05.2017 05:40

Zakaz konkurencji: nie wystarczy wykazać naruszenie umowy lojalnościowej

Foto: 123RF

Coraz częściej zdarza się, że w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia zawarte jest zastrzeżenie o obowiązku zapłaty przez ex-etatowca na rzecz byłego pracodawcy kary umownej w określonej wysokości w przypadku naruszenia tego zakazu. Taki zapis jest dopuszczalny (art. 483 k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Kara umowna należy się ex-pracodawcy w wysokości podanej w tym kontrakcie, bez względu na wysokość poniesionej szkody.

Żądanie odszkodowania przekraczającego sumę kary umownej nie jest dopuszczalne, chyba że strony postanowiły inaczej (art. 484 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.). Jednak kara umowna nie może być rażąco wygórowana. Jeżeli bowiem dojdzie do sporu przed sądem pracy, a kara będzie – w ocenie ex-pracownika – nadmierna, zyska on argument do żądania jej miarkowania. Będzie mógł domagać się jej redukcji także wtedy, gdy wykaże, że wykonał zobowiązanie w znacznej części (czyli powstrzymywał się przez dłuższy czas od działalności konkurencyjnej). Mówi o tym art. 484 § 2 k.c. stosowany na podstawie art. 300 k.p.

Przykład

Były pracownik, zajmujący wcześniej przez cztery lata stanowisko kierownika działu marketingu i PR, nie zareagował na wezwanie do zapłaty 20 tys. zł z tytułu kary umownej. Sprawa trafiła do sądu pracy, a pozwany podniósł zarzut miarkowania kary umownej z powodu jej rażącego wygórowania. Stwierdził, że dotychczasowy szef nie poniósł żadnej szkody w wyniku jego działania, u konkurencji zaś był zaangażowany jedynie przez pięć miesięcy.

Jakie były pracodawca powinien podjąć kroki, aby zwiększyć swoje szanse na uzyskanie tych 20 tys. zł? W ewentualnym procesie o zapłatę kary umownej będzie miał obowiązek wykazać wyłącznie:

- fakt zastrzeżenia w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy obowiązku wypłaty tej kary (w określonej wysokości) w przypadku postąpienia wbrew omawianemu zakazowi oraz

- to, że pozwany faktycznie naruszył przedmiotowy zakaz.

Nie musi udowadniać poniesionej szkody i jej rozmiaru. Jeżeli jednak zrobi to skutecznie, np. zeznaniami świadków czy odpowiednimi dokumentami, zwiększy swoje szanse na uzyskanie dochodzonej kwoty >patrz wzór pisma procesowego.

Były pracodawca powinien dodatkowo eksponować, że pozwany przez długi czas zajmował w firmie kluczowe stanowisko (w opisanym przypadku aż przez cztery lata był kierownikiem działu marketingu i PR).

—Anna Borysewicz, adwokat

podstawa prawna: art. 483-484 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 380 ze zm.) w zw. z art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1666 ze zm.)

ABC Firmy
Sąd Najwyższy wydał wyrok ws. wyjątku od zakazu handlu w niedziele
Praca, Emerytury i renty
Wolne w Wielki Piątek - co może, a czego nie może zrobić pracodawca
Prawo karne
Maria Ejchart: Więźniów w celach będzie o 20 tys. mniej
Spadki i darowizny
Sąd Najwyższy o odwołaniu darowizny. Ważne terminy
Konsumenci
Uwaga na truskawki z wirusem i sałatkę z bakterią. Ostrzeżenie GIS