Cudzoziemiec nie musi mieć pozwolenia na pracę

Luka w przepisach zmieniających pozwala obejść obowiązek uzyskania zezwolenia na pracę cudzoziemca. Nie musi go mieć osoba, która pracowała na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy zarejestrowanego do końca 2017 r.

Publikacja: 24.05.2018 02:00

Cudzoziemiec nie musi mieć pozwolenia na pracę

Foto: Adobe Stock

Początek 2018 r. przyniósł wiele zmian w przepisach ustawy o cudzoziemcach oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Rejestrowane wcześniej przez pracodawców w urzędach pracy oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom zostały zastąpione instytucją rejestrowanego przez te same podmioty oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.

Brak precyzyjnych przepisów przejściowych wprowadzających nowe regulacje wykreował unikalną szansę dla pracodawców zatrudniających obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy. Dla pracownika pochodzącego z tych państw, który wykonywał w 2017 r. przez 6 miesięcy kalendarzowych pracę na podstawie zarejestrowanego oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy, pracodawca może zarejestrować w 2018 r. nowe oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy, pozwalające na legalne zatrudnienie w Polsce przez kolejne 6 miesięcy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Zmiana zasad

Mocą przepisów ustawy z 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw z 1 stycznia 2018 r. doszło do znaczącej zmiany modelu zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Nowelizacja – dokonując implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego – rozszerzyła katalog zezwoleń na pracę o nowy jego rodzaj w postaci zezwolenia na pracę sezonową.

Wprowadzając do porządku prawnego przepisy unijnej dyrektywy polski ustawodawca zdecydował się na zmianę zasad korzystania przez pracodawców z instytucji tzw. oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi. Przed styczniem 2018 r. rejestrowane we właściwych urzędach pracy oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy pozwalały obywatelom Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy na legalne świadczenie pracy na rzecz polskich pracodawców przez 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy – niezależnie od rodzaju powierzanej pracy. Oświadczenie stanowiło więc atrakcyjną alternatywę dla pracodawców chcących stosunkowo szybko zatrudnić cudzoziemca w sytuacji, gdy niemożliwe było sprawne uzyskanie dla niego zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pobyt i pracę.

Nowe rozwiązanie

Od 1 stycznia br. ustawodawca nie zrezygnował ze stosowania tego rodzaju uproszczenia. W zasadniczy sposób zmienił jednak instytucję oświadczeń. Wraz z modyfikacją nazwy oświadczenia – obecnie jest to oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi – ustawodawca zdecydował się na przeniesienie regulacji dotyczących oświadczeń z aktu wykonawczego (rozporządzenia) wprost do przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, dodając do niej m.in. art. 88z.

W obecnym kształcie oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy pozwala cudzoziemcowi – obywatelowi jednego z sześciu wskazanych wcześniej państw – na wykonywanie pracy przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Oświadczenie rejestrują urzędy pracy, wpisując do nowego rejestru tego rodzaju dokumentów – tj. ewidencji oświadczeń.

Co istotne, od 1 stycznia 2018 r. oświadczenie o powierzeniu pracy może dotyczyć wyłącznie zatrudnienia przy pracach o charakterze innym niż sezonowe (co do których wymagane jest uzyskanie zezwolenia na pracę sezonową). Wykaz prac sezonowych został ujęty w rozporządzeniu ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca.

Regulacje przejściowe

Przepisy wprowadzające instytucję oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy zawierają dwie podstawowe reguły kolizyjne. Są one związane z przejściowym okresem istnienia w obrocie prawnym zarejestrowanych jeszcze w 2017 r. oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy bądź też próbą rejestracji po 1 stycznia 2018 r. oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy.

Przede wszystkim ustawa nowelizująca potwierdza prawo cudzoziemca (obywatela jednego z sześciu wskazanych państw) do dalszego wykonywania pracy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, jeśli:

- cudzoziemiec wykonuje pracę przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, a

- powiatowy urząd pracy przed 1 stycznia 2018 r. zarejestrował oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi oraz

- praca jest wykonywana przed 1 stycznia 2019 r. na warunkach określonych w tym oświadczeniu.

W tym zakresie zarejestrowane przez 1 stycznia 2018 r. oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy zachowują ważność i uprawniają do świadczenia pracy aż do końca obecnego roku.

Dodatkowo ustawa nowelizująca potwierdza, iż oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi nie podlega rejestracji, jeżeli dotyczy pracy, która byłaby wykonywana po 31 grudnia 2018 r. W takim przypadku pracodawca musi zarejestrować dla pracownika oświadczenie o powierzeniu pracy zgodnie z nowymi regulacjami w tym zakresie.

Dwa kolejne oświadczenia

Przepisy ustawy nowelizującej nie odpowiadają na istotne z punktu widzenia praktyki podmiotów zatrudniających cudzoziemców pytanie – czy obcokrajowiec może wykonywać pracę na podstawie nowego oświadczenia o powierzeniu pracy w sytuacji, gdy w 2017 r. pracował na podstawie oświadczenia o zamiarze wykonywania pracy i wyczerpał już limit 6 miesięcy pracy? Czy taka sytuacja może prowadzić do odmowy rejestracji oświadczenia o powierzeniu pracy po 1 stycznia 2018 r.? Czy okres wykonywania pracy na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy wlicza się do limitu wykonywania pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy?

Na wskazane pytania brak jest odpowiedzi zarówno w przepisach ustawy o promocji zatrudnienia, jak i przepisach przejściowych. Niemniej jednak zarówno resort pracy, jak i urzędy pracy jednolicie potwierdzają, iż wykonywanie w 2017 i 2018 r. pracy na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy nie stoi na przeszkodzie rejestracji nowego oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi oraz wykonywaniu na jego podstawie pracy w pełnym wymiarze 6 miesięcy w 2018 r.

Przykład

Obywatel Ukrainy od 1 grudnia 2017 r. do 1 maja 2018 r. wykonywał pracę na podstawie zarejestrowanego do tego dnia przez spółkę X oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy. Nie było przeszkód, aby spółka X zarejestrowała od 2 maja 2018 r. oświadczenie o powierzeniu pracy temu samemu obywatelowi Ukrainy – na okres pełnych 6 miesięcy. Okres poprzedniej pracy nie zostanie wliczony do okresu nowego oświadczenia. ?

—Mateusz Kozieł

Zdaniem autora

Mateusz Kozieł, prawnik w Konieczny, Wierzbicki Kancelaria Radców Prawnych Spółka Partnerska

Brak precyzji ustawodawcy dotyczący okresu przejściowego w rejestrowaniu oświadczeń dotyczących powierzenia pracy cudzoziemcom pozwala pracodawcom przedłużyć okres zatrudnienia obcokrajowca ze wskazanych sześciu państw, który nie posiada jeszcze zezwolenia na pracę w Polsce. Niewątpliwie ta luka w istotny sposób ułatwia zatrudnienie pracownika również firmom rekrutującym cudzoziemców pracujących już w Polsce – w szczególnych sytuacjach dla takiej osoby może zostać zarejestrowane oświadczenie o powierzeniu pracy, mimo że pracowała już w Polsce na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy.

Początek 2018 r. przyniósł wiele zmian w przepisach ustawy o cudzoziemcach oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Rejestrowane wcześniej przez pracodawców w urzędach pracy oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom zostały zastąpione instytucją rejestrowanego przez te same podmioty oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.

Brak precyzyjnych przepisów przejściowych wprowadzających nowe regulacje wykreował unikalną szansę dla pracodawców zatrudniających obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy. Dla pracownika pochodzącego z tych państw, który wykonywał w 2017 r. przez 6 miesięcy kalendarzowych pracę na podstawie zarejestrowanego oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy, pracodawca może zarejestrować w 2018 r. nowe oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy, pozwalające na legalne zatrudnienie w Polsce przez kolejne 6 miesięcy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe