Delegowanie cudzoziemców do świadczenia pracy na terytorium innego państwa członkowskiego UE

Mam pracownika z Ukrainy, który jeździ po Polsce TIR-em, drugi jeździ autobusem. Czy mogę ich wysłać – jednego z transportem towaru, a drugiego z transportem ludzi – do Niemiec i Belgii? Taką konieczność będę miał przez 3 miesiące – pyta czytelnik.

Publikacja: 20.04.2017 06:00

Delegowanie cudzoziemców do świadczenia pracy na terytorium innego państwa członkowskiego UE

Foto: www.sxc.hu

Możliwość delegowania pracowników do świadczenia pracy na terytorium innego państwa członkowskiego UE zależy głównie od spełnienia warunków przewidzianych przez inne państwo członkowskie. Należy zatem sięgnąć do wewnętrznych regulacji danego państwa, aby przekonać się, czy wymagana jest wiza.

Siła robocza

W Polsce jest coraz więcej pracowników zza wschodniej granicy. Wskazuje się, że najliczniejszą grupę wśród nich stanowią osoby z obywatelstwem ukraińskim. Początkowo pracownikom tym powierzane były wyłącznie proste prace porządkowe czy stanowiska produkcyjne niewymagające dodatkowych kwalifikacji. Z czasem jednak, gdy polscy pracodawcy nabrali zaufania do tej grupy pracowników, zaczęli ich obsadzać na coraz bardziej odpowiedzialnych stanowiskach. Obecnie można spotkać pracowników z Ukrainy zatrudnionych przy bezpośredniej obsłudze klienta, a nawet na kasach w jednej z największych sieci restauracji w Polsce. Nic więc dziwnego, że niektórzy pracodawcy posiadający firmy transportowe zdecydowali się na powierzenie tym osobom stanowisk kierowców w swoich przedsiębiorstwach.

Zezwolenie niekoniecznie

Cudzoziemiec, który świadczy pracę w Polsce, co do zasady powinien posiadać zezwolenie na pracę. Przypadki, w których nie jest ono wymagane, określa art. 87 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 645). Są to m.in. obywatele Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jak również obywatele państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób.

Jeżeli chodzi o obywateli Ukrainy, to wprawdzie nie mieszczą się w katalogu osób wskazanych w art. 87 ww. ustawy, ale ich zatrudnienie jest ułatwione na mocy rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (tekst jedn. DzU poz. 588).

Zgodnie z § 1 pkt 20 tego rozporządzenia obywatele m.in. Ukrainy mogą świadczyć pracę bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, niezależnie od liczby podmiotów powierzających im wykonywanie pracy, jeżeli przed podjęciem przez cudzoziemca pracy powiatowy urząd pracy, właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego lub siedzibę podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, zarejestrował pisemne oświadczenie tego podmiotu o zamiarze powierzenia wykonywania pracy temu cudzoziemcowi. Oświadczenie to podlega rejestracji w powiatowym urzędzie pracy.

Jest to niewątpliwie duże uproszczenie i oszczędność czasu w stosunku do ubiegania się o zezwolenie na pracę. Najczęściej pracodawcy po upływie wskazanych 6 miesięcy zatrudniają dalej cudzoziemca w oparciu o uzyskane zezwolenie na pracę.

Prawo pobytu w Polsce

Dla pracodawcy istotne jest, aby w czasie świadczenia pracy na terenie Polski cudzoziemiec posiadał ważny tytuł uprawiający go do pobytu w kraju, jak wiza czy zezwolenie na pobyt czasowy. Zgodnie z art. 2 i 3 ustawy z 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskie (DzU poz. 769) podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi powinien żądać od cudzoziemca przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego go do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto ma obowiązek przechowywać kopię tego dokumentu przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca. W przeciwnym razie grożą mu sankcje wskazane w powyższym akcie prawnym – kara grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do lat 3.

Praca w kraju

Posiadane przez pracownika z zagranicy oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy czy otrzymana decyzja – zezwolenie na pracę, uprawnia pracodawcę do powierzenia podwładnemu wykonywania świadczenia pracy na terytorium Polski. Powstaje pytanie, czy taką osobę można delegować do świadczenia pracy na terytorium innego państwa członkowskiego UE.

Możliwość delegowania pracowników do świadczenia pracy na terytorium innego państwa członkowskiego UE zależy głównie od spełnienia warunków przewidzianych przez inne państwo członkowskie. Należy zatem sięgnąć do wewnętrznych regulacji tego państwa.

Nasza ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy umożliwia czasowe delegowanie do Polski bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę. Kwestię tę reguluje art. 87 ust. 2 pkt 8, na mocy którego z obowiązku posiadania zezwolenia zwolniony jest cudzoziemiec uprawniony do przebywania i wykonywania pracy na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależącego do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej, który jest zatrudniony przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium tego państwa oraz czasowo delegowany przez tego pracodawcę w celu świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Instytucji delegowania nie należy jednak mylić ze świadczeniem pracy w innym kraju. Delegowanie polega na czasowym wysłaniu pracownika za granicę w celu wykonywania powierzonych mu zadań. Natomiast świadczenie pracy za granicą charakteryzuje fakt, że stanowi to część regularnych obowiązków pracownika, a wyjazd nie ma charakteru incydentalnego. W takim przypadku nie mają zastosowania regulacje, które odnoszą się do delegowania.

Przykład

Delegowaniem jest wysłanie podwładnego w celu montażu linii produkcyjnej na terenie Niemiec na dwa miesiące. Natomiast nie stanowi delegowania zatrudnienie kierowcy w transporcie międzynarodowym, który na co dzień podróżuje po terenie Niemiec, a pod koniec tygodnia zjeżdża do Polski.

Wniosek o wizę

Kwestie ewentualnych formalności związanych z delegowaniem obywatela Ukrainy do innego państwa członkowskiego można wskazać na podstawie delegowania do Niemiec. Chcąc wysłać podwładnych niebędących obywatelami Unii Europejskiej do świadczenia pracy do naszego sąsiada zza Odry, konieczne jest uzyskanie specjalnej wizy. Wiza ta jest nazywana wizą „Vander Elst" od wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W swoim orzeczeniu (C-43/93) zanegował on możliwość wprowadzania dodatkowych ograniczeń w postaci zezwoleń na pracę dla obywateli państw trzecich, którzy legalnie świadczą pracę na terytorium innego państwa członkowskiego, a jedynie tymczasowo są wysyłani do wykonania swoich zadań.

O wizę Vander Elst można się starać w Ambasadzie Niemiec w Warszawie. Aby ją otrzymać, należy osobiście złożyć odpowiedni wniosek poparty wymaganymi dokumentami. Za wizę trzeba zapłacić 60 EUR. Nieuzyskanie tego dokumentu przed delegowaniem cudzoziemców do Niemiec może skutkować uznaniem wykonywanej przez nich pracy na terenie tego kraju za nielegalną.

Zakres zadań

Delegowanie do innego państwa nie powinno wpływać na zmianę obowiązków pracownika – cudzoziemca przez okres dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym. W przypadku cudzoziemców nie ma bowiem zastosowania art. 42 § 4 k.p. umożliwiający powierzenie pracownikowi – w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy – innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym bez konieczności dokonywania zmiany w umowie o pracę. Art. 88f ust. 1b ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zawiera specjalną regulację w tym zakresie. Zgodnie z tym przepisem podmiot powierzający cudzoziemcowi wykonywanie pracy może mu powierzyć – na okresy nieprzekraczające łącznie 30 dni w roku kalendarzowym – wykonywanie pracy o innym charakterze lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pracę, jeżeli zostały spełnione pozostałe warunki określone w zezwoleniu na pracę. W takim przypadku uzyskanie zezwolenia na pracę określającego nowe okoliczności nie jest wymagane. Planując przekroczenie tego okresu, pracodawca musi ubiegać się o nowe zezwolenie na pracę.

masz pytanie, wyślij e-mail: tygodnikpraca@rp.pl

Katarzyna Gospodarowicz, radca prawny, partner w Kancelarii Prawnej Schampera, Dubis, Zając (SDZLEGAL SCHINDHELM)

Możliwość delegowania pracowników do świadczenia pracy na terytorium innego państwa członkowskiego UE zależy głównie od spełnienia warunków przewidzianych przez inne państwo członkowskie. Należy zatem sięgnąć do wewnętrznych regulacji danego państwa, aby przekonać się, czy wymagana jest wiza.

Siła robocza

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego