Gotowość do pracy trzeba aktywnie zgłaszać

Jeśli pracownik poprzestanie na jednorazowym zgłoszeniu przełożonemu, że jest gotowy do świadczenia pracy, do której nie jest dopuszczany, nie ma co liczyć na wynagrodzenie za ten czas.

Publikacja: 28.03.2017 02:00

Gotowość do pracy trzeba aktywnie zgłaszać

Foto: 123RF

Za dni, kiedy pracownik mimo gotowości do pracy nie może jej wykonywać z powodów dotyczących pracodawcy, przysługuje mu wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik nie został wyodrębniony – w wysokości 60 proc. wynagrodzenia. To wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalna płaca.

Podstawą wypłaty pieniędzy jest jednak gotowość podwładnego do pracy. Jakie przejawy zachowania pracownika uzasadniają uznanie przez szefa jego gotowości do pracy? Czy wystarczająca jest jednorazowa rozmowa z przełożonym o możliwości podjęcia zadań?

Kilka wytycznych

Przede wszystkim należy zdefiniować gotowość do pracy. To pozostawanie pracownika w faktycznej dyspozycji pracodawcy. W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że przesłankami gotowości do pracy w rozumieniu przepisów kodeksu pracy są:

- zamiar wykonywania pracy,

Rzeczpospolita

- pozostawanie w dyspozycji pracodawcy,

- faktyczna i prawna możliwość wykonywania pracy oraz

- uzewnętrznienie wyrazu woli świadczenia pracy.

Zgłoszenie gotowości do pracy może zaś nastąpić przez każde zachowanie pracownika, objawiające w dostateczny sposób zamiar świadczenia pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 25 października 2016 r., I PK 255/15).

A zatem pracownik powinien dążyć swoim zachowaniem do „udowodnienia", a raczej zademonstrowania, zamanifestowania przełożonemu, że jest gotowy do podjęcia pracy. To na nim spoczywa bowiem ciężar i obowiązek wykazania, iż jest (czy też był, w przypadku spraw pracowniczych przed sądem) gotowy do świadczenia pracy. Jak wskazał SN w przywołanym wyroku: „przy ocenie zachowania należytej staranności pracowniczej wymaganej i koniecznej do nabycia wynagrodzenia z tytułu gotowości do pracy pracownik powinien aktywnie manifestować pozostawanie w stanie permanentnej (stałej) gotowości do natychmiastowego podjęcia i świadczenia pracy w uzgodnionym miejscu, czasie i rozmiarze".

Zgłoszenie w każdej formie

Sposoby informowania pracodawcy o gotowości do pracy są nieograniczone. Mogą to być maile, telefony, spotkania, sms-y, listy, ale też np. informowanie pracodawcy o zmianie adresu zamieszkania czy przebywania (zob. wyrok SN z 7 lipca 2016 r., I PK 185/15). Może to robić osobiście, ale dopuszczalne jest też działanie np. pełnomocnika lub inną upoważnioną w tej kwestii osobę.

Oczywiście nie można tego uogólniać. Każdą taką sytuację należy rozpatrywać indywidualnie. Niemniej jednorazowego zgłoszenia przez pracownika gotowości do pracy nie można uznać za wystarczające.

Analogicznie wniesienie przez pracownika powództwa i uczestniczenie w procesie pracowniczym nie może być utożsamiane automatycznie z gotowością do świadczenia pracy. W sądownictwie uznaje się, iż zamiar podjęcia pracy po uzyskaniu pozytywnego orzeczenia sądu nie jest równoznaczny z istnieniem gotowości do świadczenia pracy (tak SN w przytoczonym wyroku). ?

Autorka jest prawnikiem, legislatorem

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

- Przedstawienie szefowi przez pracownika w jednej rozmowie, że ma zamiar wykonywania pracy, to za mało – wyrok z 19 maja 2004 r. (I PK 486/03)

- Gdy pracownik zgłosił gotowość do pracy w jednym piśmie do szefa, to za mało – wyrok z 24 września 2004 r. (I PK 541/03)

- Jeśli pracownik dochodzi wynagrodzenia za rok, nie wystarczy, gdy tylko raz na początku tego okresu wyraził gotowość do podjęcia pracy – wyrok z 4 października 2007 r. (I PK 126/07)

- Nie wystarczy bierne wielomiesięczne (długotrwałe) oczekiwanie przez pracownika na wezwanie pracodawcy do świadczenia pracy – wyrok z 23 października 2006 r. (I PK 110/06)

- Dwukrotne pisemne zgłoszenie do szefa gotowości do podjęcia pracy, prośba o wskazanie miejsca świadczenia pracy, rozmowa telefoniczna z szefem i wystąpienie z powództwem o ustalenie istnienia stosunku pracy udowadniają wolę pracownika podjęcia pracy – wyrok z 13 grudnia 2007 r. (I PK 149/07)

- Wystarczające jest systematyczne lub periodyczne powiadamianie szefa o miejscu przebywania i sposobach wezwania pracownika do świadczenia pracy w formach dostatecznie informujących pracodawcę o stanie gotowości do pracy, co najmniej przez comiesięczne żądanie wypłaty wynagrodzenia z tytułu gotowości do pracy, które – tak jak wynagrodzenie za pracę wykonaną – jest płatne w każdym miesiącu zatrudnienia w miejscu i terminie wypłaty wynagrodzeń za pracę –wyrok z 14 października 2013 r. (II PK 16/13).

Za dni, kiedy pracownik mimo gotowości do pracy nie może jej wykonywać z powodów dotyczących pracodawcy, przysługuje mu wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik nie został wyodrębniony – w wysokości 60 proc. wynagrodzenia. To wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalna płaca.

Podstawą wypłaty pieniędzy jest jednak gotowość podwładnego do pracy. Jakie przejawy zachowania pracownika uzasadniają uznanie przez szefa jego gotowości do pracy? Czy wystarczająca jest jednorazowa rozmowa z przełożonym o możliwości podjęcia zadań?

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona