W ślad za Dyrektywą 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r. dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, pod uwagę w czasie świadczenia pracy przez zatrudnionych na terenie Włoch powinny być brane takie kwestie, jak:
- maksymalne okresy pracy i minimalne okresy wypoczynku,
- minimalny wymiar płatnych urlopów rocznych,
- minimalne stawki płacy, wraz ze stawką za nadgodziny; niniejszy podpunkt nie ma zastosowania do uzupełniających zakładowych systemów emerytalnych,
- warunki wynajmu pracowników, w szczególności przez przedsiębiorstwa zatrudnienia tymczasowego,
- zdrowie, bezpieczeństwo i higiena w miejscu pracy,
- środki ochronne stosowane w odniesieniu do warunków zatrudnienia kobiet ciężarnych lub kobiet tuż po urodzeniu dziecka, dzieci i młodzieży,
- równość traktowania mężczyzn i kobiet, a także inne przepisy w zakresie niedyskryminacji.
Składki i podatki
Jeżeli zostaną spełnione warunki wskazane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a pracownik będzie oddelegowany z Polski do Włoch wyłącznie na okres nieprzekraczający 24 miesięcy i nie będzie wysyłany, aby zastąpić inną osobę, to będzie podlegał polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych.
Potwierdzeniem tego, że delegowanie nastąpiło zgodnie z obowiązującymi przepisami, jest zaświadczenie A1. Wydaje je instytucja ubezpieczenia społecznego państwa delegującego (w tym wypadku ZUS). W ten sposób poświadcza, że osoba delegowana do pracy także w okresie delegowania podlega przepisom o ubezpieczeniu społecznym państwa delegującego.
O zaświadczenie A1 należy co do zasady wystąpić przed rozpoczęciem okresu delegowania. Jednak może być ono wydane także w okresie późniejszym.
Jeżeli pracownicy delegowani – jak to jest z reguły – nie podlegają włoskiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego, nie otrzymują też świadczeń z tego systemu ubezpieczeń społecznych. Nie będą wtedy zobowiązani do zgłoszenia się do ubezpieczenia społecznego na terenie Włoch.
Również kwestia opodatkowania delegowanych pracowników nie budzi większych wątpliwości. W tym zakresie obowiązuje konwencja między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania z 21 czerwca 1985 r. Co do zasady wynagrodzenie pracownika mającego miejsce zamieszkania na terenie Polski podlega opodatkowaniu tylko w Polsce, chyba że pracę wykonuje na terytorium Włoch. Wówczas dochód ten można opodatkować zarówno we Włoszech, jak i w Polsce, z zastosowaniem metody unikania podwójnego opodatkowania określonej w Konwencji.
Art. 15 ust. 2 Konwencji przewiduje wyjątek od tej zasady. Wynagrodzenia polskich pracowników są opodatkowane wyłącznie w Polsce, jeśli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:
a) pracownik przebywa we Włoszech przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas danego roku kalendarzowego,
b) wynagrodzenie wypłaca pracodawca lub w jego imieniu ten, kto nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby we Włoszech, oraz
c) kosztów wynagrodzenia nie ponosi zakład ani stała placówka, którą pracodawca ma we Włoszech.
Jeśli choćby jeden z tych warunków nie zostanie spełniony, wynagrodzenie pracownika podlega opodatkowaniu w państwie, w którym wykonuje pracę (we Włoszech) oraz w państwie miejsca zamieszkania (w Polsce), przy zastosowaniu metod unikania podwójnego opodatkowania określonych odpowiednio w art. 23 umowy, w szczególności metody wyłączenia z progresją.
—Katarzyna Gospodarowicz
—Hillary Pareschi
Zdaniem autorki
Katarzyna Gospodarowicz
radca prawny, partner w Kancelarii Prawnej Schampera, Dubis, Zając (SDZLEGAL SCHINDHELM)
Zgłoszenia delegowania za pośrednictwem portalu Ministerstwa Pracy należy dokonać w języku włoskim. Jeżeli pracodawca krajowy przekaże te informacje w innym języku, uważa się, że nie dochował tego warunku. Grożą mu za to sankcje karne przewidziane prawem, tj. kara grzywny nawet do 150 000 EUR. Włoski ustawodawca stworzył w ten sposób szereg biurokratycznych przeszkód, które mogą się okazać istotną przeszkodą w sprawnym delegowaniu pracowników do Włoch.
Zdaniem autorki
Hillary Pareschi
Avvocato (adwokat) w kancelarii prawnej DIKE Schindhelm z siedzibą w Bolonii
Obywatel Unii Europejskiej po 3 miesiącach pobytu na Półwyspie Apenińskim może wnioskować o wpisanie go na listę rezydentów, jeżeli zamierza zostać we Włoszech na stałe. Może też wnosić o wpisanie na listę tymczasowego pobytu, gdyby pobyt miał być dłuższy niż jeden rok. Nie ma znaczenia, że jego miejsce stałego pobytu nadal znajduje się zagranicą. Dotyczy to tak delegowanych pracowników, jak też np. zagranicznych studentów.
