Rzeczpospolita Prawo

Zakaz przebywania na terenie zakładu po godzinach

Pracodawca może w regulaminie ograniczyć pracownikom wstęp do firmy po zakończeniu przez nich pracy. To jednak za mało, aby całkowicie wyeliminować możliwość wystąpienia niechcianych nadgodzin.

Aktualizacja: 13.03.2016 09:46 Publikacja: 13.03.2016 02:00

Zakaz przebywania na terenie zakładu po godzinach

Foto: 123RF

Marek Rotkiewicz

Chcielibyśmy wprowadzić w regulaminie całkowity zakaz przebywania na terenie zakładu poza godzinami pracy. Obawiamy się m.in. roszczeń o uznanie czasu przebywania w firmie po godzinach za pracę nadliczbową. Czy taki zakaz można zapisać w regulaminie pracy? – pyta czytelnik.

Określenie warunków przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu wchodzi w zakres treści regulaminu pracy (art. 104

1

§ 1 pkt 1 kodeksu pracy). Należy pamiętać, że w praktyce mało który pracownik wchodzi na swoje stanowisko pracy równo o czasie i wychodzi z niego dokładnie o godzinie zakończenia pracy. Wcześniejsze przybycie czy nieco późniejsze wyjście spowodowane są choćby kwestiami komunikacyjnymi.

Nie zawsze takie dłuższe przebywanie w firmie związane jest z dłuższą pracą zarobkową czy korzystaniem ze sprzętu służbowego w szeroko pojętych celach prywatnych. Trudno np. oczekiwać, aby pracodawca trzymał przed budynkiem pracowników, którzy dotarli 10 czy 15 minut przed rozpoczęciem dniówki. Natomiast przy wielu pracach wejście na teren zakładu oznacza wstęp bezpośrednio do pomieszczenia pracy.

Obecność wyjątkowo

Niemniej przebywanie poza godzinami pracy w firmie może stanowić problem, w szczególności gdy mówimy nie o kilku czy kilkunastu minutach, ale niekiedy nawet o kilku godzinach.

W regulaminie pracy można i nawet należy odnieść się do tej kwestii. Możliwe jest wskazanie, że przebywanie na terenie zakładu pracy poza godzinami wynikającymi z rozkładu czasu pracy dopuszczalne jest jedynie wówczas, gdy pracownik:

- otrzymał polecenie pracy w godzinach nadliczbowych lub pozostawania na dyżurze,

- uzyskał na to zgodę – jednorazową lub stałą – pracodawcy (taka zgoda może być udzielona np. na wniosek podwładnego umotywowany połączeniami komunikacyjnymi, umożliwieniem wspólnego powrotu do miejscowości zamieszkania wraz ze współmałżonkiem itp.).

Przykładowe zapisy w regulaminie:

1. Przebywanie pracowników na terenie zakładu pracy poza godzinami pracy wynikającymi z rozkładu czasu pracy jest zabronione.

2. Poza godzinami wskazanymi w ust. 1 pracownik może przebywać na terenie zakładu pracy:

1) gdy otrzymał polecenie pracy w godzinach nadliczbowych lub oczekiwania w gotowości na konieczność świadczenia pracy (dyżur),

2) gdy na swój wniosek uzyskał zgodę bezpośredniego przełożonego,

3) w czasie 15 minut poprzedzających godzinę rozpoczęcia pracy oraz przypadających poza godziną zakończenia pracy.

Łączne warunki

Kwalifikowanie pewnego przedziału czasu jako nadgodzin nie wynika z samego faktu przebywania w zakładzie pracy poza zwykłymi godzinami pracy. Praca w godzinach nadliczbowych odbywa się na wyraźne polecenie pracodawcy (przełożonego) albo co najmniej ze świadomością tych osób, że jest ona świadczona. Chodzi tu ponadto o pracę wykonywaną (art. 151 § 1 k.p.), a nie samo pozostawanie w dyspozycji pracodawcy (co mogłoby być kwalifikowane jako dyżur, gdyby miało miejsce na polecenie pracodawcy).

Wskazał na to Sąd Najwyższy w wyroku z 10 listopada 2009 r. (II PK 51/09, OSNP 2011, nr 11–12, poz. 150), stwierdzając, że czasu przypadającego poza normalnymi godzinami pracy, w którym pracownik – pozostając w dyspozycji pracodawcy w rozumieniu art. 128 § 1 k.p. lub jedynie przebywając w zakładzie pracy – nie wykonuje pracy, nie wlicza się do czasu pracy w godzinach nadliczbowych (art. 151 § 1 k.p.).

Wystarczy akceptacja

W przypadku pracy nadliczbowej z powodu wystąpienia szczególnych potrzeb pracodawcy ocena, czy wystąpiły takie potrzeby, należy z natury rzeczy do pracodawcy. Dlatego warunkiem uznania, że praca podjęta przez podwładnego ma charakter nadliczbowej, jest polecenie przełożonego – wydane w jakiejkolwiek formie dostatecznie jasno wyrażającej wolę pracodawcy, lub co najmniej jego świadomość, że podwładny taką pracę wykonuje, z jednoczesną choćby dorozumianą akceptacją tego faktu.

Wyjątkowo dopuszcza się uznanie za pracę w godzinach nadliczbowych pracy podyktowanej szczególnymi potrzebami podjętej bez wiedzy pracodawcy.

Wbrew regułom

W powyższym wyroku SN podkreślił także, że uznaniu za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 § 1 pkt 1 k.p.) pracy, którą przełożony zlecił pracownikowi i godził się na jej wykonywanie po normalnych godzinach pracy, nie przeszkadza niezachowanie reguł porządkowych wynikających z regulaminu pracy, uzależniającego podjęcie takiej pracy od pisemnego polecenia przełożonych tej osoby lub wymagającego późniejszej akceptacji jej wykonania. Również do tego warto się odnieść w regulaminie pracy, zastrzegając np., że:

Za czas pracy uznaje się czas pobytu na terenie zakładu pracy wykraczający poza wynikające z rozkładu czasu pracy pracownika godziny jedynie wówczas, gdy związany był z wykonywaniem przez pracownika pracy oraz pracownik otrzymał polecenie wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych.

Elektronika odnotuje ruch

System elektronicznej kontroli wejścia i wyjścia z zakładu pracy (miejsca pracy) nie stanowi odzwierciedlenia faktycznego czasu pracy danego pracownika. Potwierdza on jedynie czas jego obecności w miejscu pracy, na który mogą się składać okresy pozostawania w dyspozycji pracodawcy w normalnych godzinach pracy, praca w godzinach nadliczbowych, czas dyżuru zakładowego, a także czas niewliczany do czasu pracy, np. pozostawanie w zakładzie pracy w oczekiwaniu na dogodny ze względów komunikacyjnych moment wyjścia z firmy, uczestniczenie w zebraniu związkowym itp.

© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita

Obowiązki Pracownika Płace Wynagrodzenia za Nadgodziny

Chcielibyśmy wprowadzić w regulaminie całkowity zakaz przebywania na terenie zakładu poza godzinami pracy. Obawiamy się m.in. roszczeń o uznanie czasu przebywania w firmie po godzinach za pracę nadliczbową. Czy taki zakaz można zapisać w regulaminie pracy? – pyta czytelnik.

Określenie warunków przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu wchodzi w zakres treści regulaminu pracy (art. 104

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Trybunał Konstytucyjny
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
KWK Mysłowice-Wesoła - ruchomy chodnik (przenośnik taśmowy) służący do transportu pracowników
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Roma Wąsik podczas Protestu Wolnych Polaków.
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Joanna Misztal-Konecka
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Łukasz Piebiak
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Nowy samochód do 100 tys. zł – przegląd ofert dilerów
Materiał Promocyjny
Nowy samochód do 100 tys. zł – przegląd ofert dilerów
e-Wydanie