Rozwiązanie umowy o pracę: po roku konieczna jest ponowna konsultacja ze związkiem

Nawet przy założeniu, że przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę zachowały aktualność, po upływie 12 miesięcy pracodawca musi raz jeszcze uzgodnić ze związkami zawodowymi zamiar rozwiązania umowy o pracę. Nadmierny upływ czasu może również oznaczać konieczność ponowienia wystąpienia przez niego do organizacji związkowej o informacje w przedmiocie korzystania z obrony przez pracownika.

Publikacja: 08.02.2018 05:20

Rozwiązanie umowy o pracę: po roku konieczna jest ponowna konsultacja ze związkiem

Foto: 123RF

Taki pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 5 października 2017 r. (I PK 270/16).

Sprawa dotyczyła odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę. Powódka była zatrudniona w banku na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Jednocześnie była członkiem związku zawodowego. Na początku listopada 2013 r. pracodawca zasięgnął informacji, czy należy ona do związku zawodowego, a następnie, pismem z 14 listopada 2013 r., poinformował tę organizację o zamiarze wypowiedzenia powódce umowy o pracę. Od 18 listopada 2013 r. do 15 stycznia 2015 r. powódka korzystała ze zwolnienia lekarskiego, a 2 czerwca 2014 r. przystąpiła do innej organizacji związkowej. 19 stycznia 2015 r., po powrocie do pracy, pracodawca złożył jej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę, podając w jego treści przyczyny objęte wcześniejszą konsultacją ze związkami.

Uwzględniając powództwo sądy stwierdziły, że wypowiedzenie z 19 stycznia 2015 r. nastąpiło 14 miesięcy po dniu konsultacji ze związkiem zawodowym, którego członkiem była powódka w dniu tej konsultacji, ale bez konsultacji z zakładową organizacją związkową, której członkiem powódka została 2 czerwca 2014 r. W konsekwencji sąd uznał, że pracodawca nie wykonał obowiązku z art. 30 ust. 21 ustawy o związkach zawodowych. Tak długi okres między datą konsultacji, a datą złożenia powódce oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę, wymagał od pracodawcy ustalenia, czy w okresie ponad rocznej nieobecności powódki w pracy, spowodowanej chorobą, nie stała się ona członkiem innego związku zawodowego. W wyniku nieprzeprowadzenia kolejnej konsultacji z organizacją związkową, do której przystąpiła powódka, doszło do naruszenia art. 38 kodeksu pracy.

Sąd Najwyższy podtrzymał ten wyrok. Stwierdził, że upływ nadmiernie długiego okresu między przeprowadzeniem konsultacji zamiaru wypowiedzenia z organizacją związkową, a datą wypowiedzenia umowy o pracę, który występuje, jeśli upływa rok między tymi czynnościami, oznacza, że brak ponowienia konsultacji związkowej narusza tryb z art. 38 k.p. Po upływie roku od pierwszej konsultacji związkowej pracodawca powinien był zwrócić się do działających u niego organizacji o nadesłanie w terminie pięciu dni informacji, czy powódka jest członkiem danego związku, a następnie ponowić konsultację zamiaru wypowiedzenia z nowym związkiem zawodowym, którego członkiem się stała.

Komentarz eksperta

Piotr Nietrzpiel, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy sp.k.

Problematyka poruszona w komentowanym orzeczeniu, budząc wątpliwości, była już wcześniej przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego. Żaden przepis kodeksu pracy nie określa bowiem, w jakim czasie po przeprowadzeniu konsultacji w trybie art. 38 k.p. pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę z podaniem wskazanych w niej przyczyn.

Kodeks nie określa też, jak długo pracodawca może polegać na informacji uzyskanej w trybie art. 30 ust. 21 ustawy o związkach zawodowych, gdy np. nie ujawniła się żadna organizacja związkowa, z obrony której korzysta dany pracownik, co zwalnia z obowiązku przeprowadzenia konsultacji. Co więcej, jeżeli chodzi o samą możliwość wypowiedzenia umowy o pracę w określonym czasie z powołaniem się na konkretną przyczynę, tu również brak regulacji kodeksowej. Judykatura wskazuje natomiast zasadniczo, że możliwość ta istnieje do czasu, gdy przyczyna ta jest nadal aktualna ze względu na cel wypowiedzenia (wyrok SN z 27 czerwca 1985 r., III PZP 10/85). Należy zwrócić uwagę, że w komentowanym wyroku Sąd Najwyższy stwierdza, iż nie istnieje prosta korelacja pomiędzy trwającą aktualnością przyczyny wypowiedzenia, a zachowaniem skuteczności przeprowadzonej konsultacji związkowej. Nadmierny upływ czasu, za który SN uznał już rok, powoduje bowiem konieczność ponowienia konsultacji, mimo że przyczyna wypowiedzenia jest nadal aktualna. Nie do końca można się z tym zgodzić, ponieważ w tym zakresie powinno się badać również okoliczności, które spowodowały opóźnienie w złożeniu wypowiedzenia. Tym bardziej, że odniesieniu do długotrwałego zwolnienia chorobowego, jako przyczyny opóźnienia, Sąd Najwyższy wyrażał już wcześniej inne stanowisko. W wyroku z 20 czerwca 2012 r. (I PK 212/11) SN wskazał, że w takim przypadku nie ma potrzeby przeprowadzania ponownej konsultacji zamiaru wypowiedzenia, którego podstawą są te same, aktualne przyczyny. Zatem określonego w komentowanym wyroku rocznego okresu oczekiwania na wręczenie wypowiedzenia od dnia konsultacji nie należy postrzegać jako bezwzględną zasadę, niezależną od okoliczności danej sprawy. To raczej pomocna wskazówka dotycząca postrzegania nadmiernego upływu czasu w zakresie potrzeby przeprowadzenia kolejnej konsultacji, zwłaszcza wobec ewentualnej zmiany okoliczności, która mogła w tym okresie nastąpić. Należy także zwrócić uwagę, że w przypadku zaistnienia ponownej potrzeby konsultacji zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę, uzasadnione może być również uprzednie zasięgnięcie informacji w trybie art. 30 ust. 21 ustawy o związkach zawodowych, choćby w celu uniknięcia ryzyka związanego ze zmianą organizacji związkowej, z której obrony korzysta pracownik. ?

Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów