Całkowita niezdolność do pracy, a ochrona w wieku przedemerytalnym - wyrok SN

Całkowita niezdolność do pracy pozbawia ochrony przed zwolnieniem w wieku przedemerytalnym.

Aktualizacja: 28.01.2016 09:45 Publikacja: 28.01.2016 05:45

Całkowita niezdolność do pracy, a ochrona w wieku przedemerytalnym - wyrok SN

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

Sąd Najwyższy zajął się w środę przepisami kodeksu pracy, które mają znaczenie dla co czwartego rencisty. Ze statystyk ZUS wynika, że obecnie renty pobiera prawie milion osób, z czego ok. 250 tys. to osoby, które zostały uznane przez ZUS za osoby całkowicie niezdolne do pracy.

Zdaniem sędziów Sądu Najwyższego kodeks pracy odmawia im prawa do ochrony zatrudnienia na cztery lata przed emeryturą także wtedy, gdy prawo do renty uzyskali wiele lat przed wejściem w wiek przedemerytalny.

Świadczenie sprzed wielu lat

Rencista, który odwołał się do sądu od decyzji o zwolnieniu z pracy cztery lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, swoje świadczenie pobierał od ponad 30 lat. Gdy został zwolniony z lubelskiej Spółdzielni Niewidomych, wystąpił do sądu o przywrócenie do pracy i przyznanie pensji za cały czas trwania procesu.

Sąd rejonowy, do którego trafiła sprawa, nie miał wątpliwości, że na mocy art. 40 kodeksu pracy rencista całkowicie niezdolny do pracy nie ma prawa do ochrony przed zwolnieniem w wieku przedemerytalnym przewidzianej w art. 39 kodeksu pracy. Sąd okręgowy nie miał już tyle pewności i skierował pytanie prawne do Sądu Najwyższego.

W uchwale z 27 stycznia 2016 r. sędziowie stwierdzili, że nie ma znaczenia, od kiedy rencista pobiera świadczenie.

– Kiedyś emerytura była zwana starczą rentą, bo przyjmowano, że po osiągnięciu określonego wieku pracownik stawał się całkowicie niezdolny do pracy – powiedział w uzasadnieniu do orzeczenia Józef Iwulski, sędzia SN. – Taki sam jest cel renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Nie ma więc podstaw do stosowania ochrony przed zwolnieniem w wieku przedemerytalnym w stosunku do tych osób. Bez względu na to, czy nabyły prawo do tego świadczenia przed wejściem w okres ochronny, czy już w jego trakcie.

Niepełnosprawny pilnie poszukiwany

To, że lekarz orzecznik ZUS stwierdzi u rencisty całkowitą niezdolność do pracy np. w wyuczonym zawodzie, nie ogranicza mu pracy w innych. Mało tego, renciści należą do poszukiwanych pracowników, gdyż zatrudniając ich na etacie, przedsiębiorca może uzyskać niemałe dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

– Znam firmy, w których ponad połowa zatrudnionych to renciści całkowicie niezdolni do pracy – mówi Edyta Sieradzka, wiceprezes Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych. – Pracodawca, który zdecyduje się na zatrudnienie takiej osoby na etacie, może liczyć nawet na 1,6 tys. zł dofinansowania do jej wynagrodzenia.

Sygn. akt III PZP 9/15

Opinia dla „Rz"

prof. Arkadiusz Sobczyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego

Trudno nie zgodzić się z Sądem Najwyższym, że ochrona w wieku przedemerytalnym nie ma zastosowania do rencistów całkowicie niezdolnych do pracy, tym bardziej że przepisy są jednoznaczne i powinny być ściśle wykładane. Renciści mogą jednak gdzie indziej poszukać ochrony przed zwolnieniem. Nie mam najmniejszych wątpliwości, że zwolnienie takiej osoby tylko dlatego, że ma prawo do świadczenia z ZUS, stanowiłoby klasyczną dyskryminację. Rencista korzysta bowiem z takiego samego prawa do pracy jak osoby niepobierające świadczeń z ZUS. Pracodawcy, ustalając kryteria doboru do zwolnień, powinni też brać pod uwagę, że niepełnosprawnemu trudniej niż pełnosprawnemu będzie znaleźć nową pracę, a od tego będzie przecież zależeć wysokość jego emerytury.

Sąd Najwyższy zajął się w środę przepisami kodeksu pracy, które mają znaczenie dla co czwartego rencisty. Ze statystyk ZUS wynika, że obecnie renty pobiera prawie milion osób, z czego ok. 250 tys. to osoby, które zostały uznane przez ZUS za osoby całkowicie niezdolne do pracy.

Zdaniem sędziów Sądu Najwyższego kodeks pracy odmawia im prawa do ochrony zatrudnienia na cztery lata przed emeryturą także wtedy, gdy prawo do renty uzyskali wiele lat przed wejściem w wiek przedemerytalny.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów