W związku z wejściem w życie przepisów o nowych zasadach wystawiania w formie elektronicznej zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy, czyli zwolnień lekarskich, pojawia się pytanie o wpływ tych przepisów na sposób wykonania przez pracownika obowiązku usprawiedliwienia nieobecności w pracy z powodu choroby.
Najpierw informacja...
Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1632; dalej: rozporządzenie), w razie zaistnienia przyczyn uniemożliwiających stawienie się do pracy, pracownik ma obowiązek niezwłocznie – nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy – zawiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania. Ten przepis obliguje zatrudnionego, aby przekazał pracodawcy informację, dlaczego nie ma go w pracy i jak długo go nie będzie. W przypadku orzeczenia przez lekarza czasowej niezdolności pracownika do pracy przepis ten oznacza obowiązek poinformowania pracodawcy, że nieobecność jest spowodowana chorobą i że będzie trwała przez okres wskazany w zwolnieniu lekarskim.
... potem dokument
Inną kwestią jest natomiast przedłożenie pracodawcy dowodu usprawiedliwiającego nieobecność. Rozporządzenie nie przewiduje pracowniczego obowiązku przedłożenia takiego dowodu. Określa natomiast, jakie to są dowody. Zgodnie z § 3 w przypadku choroby dowodem usprawiedliwiającym nieobecność w pracy jest zaświadczenie lekarskie, o którym mowa w art. 55 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: DzU z 2014 r., poz. 159; dalej: ustawa zasiłkowa).
W kontekście obowiązków pracowniczych na gruncie przepisów kodeksu pracy obowiązek przedłożenia dowodu usprawiedliwiającego nieobecność w pracy można by ewentualnie wywodzić z przepisu art. 100 k.p., ale nie jest to temat niniejszych rozważań. W tym miejscu wystarczy stwierdzić, że przedstawienie takiego dowodu leży głównie w interesie pracownika, jeżeli chce on usprawiedliwić swoją nieobecność w pracy i otrzymać za ten czas odpowiednie wynagrodzenie lub inne świadczenie i nie chce narażać się na konsekwencje z powodu nieusprawiedliwienia nieobecności.
Podstawa wypłaty
Przedłożenie zaświadczenia lekarskiego było do tej pory konieczne do realizacji prawa do zasiłku chorobowego. Pracownik jako ubezpieczony miał obowiązek przekazać pracodawcy zaświadczenie lekarskie, aby otrzymać wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek. Ponadto, aby uzyskać pełną kwotę zasiłku, powinien to uczynić w terminie siedmiu dni (art. 62 ustawy zasiłkowej). Zatem podwładni w świetle dotychczasowych przepisów mieli podwójny interes, aby dostarczyć pracodawcy zwolnienie – usprawiedliwić nieobecność i otrzymać zasiłek.
