Od lipca zamawiający określając przedmiot zamówienia powinien m.in. zastanowić się, czy postawić wykonawcy warunek zatrudniania pracowników na etatach. W praktyce pewne problemy sprawia jednak czasem określenie, kiedy taki wymóg jest konieczny, a kiedy nie tylko zbędny ale wręcz nadmierny. Jedną z takich spraw zajmowała się ostatnio Krajowa Izba Odwoławcza. Oceniła, że w przypadku osób obsługujących tzw. nośniki zimowego utrzymania dróg postawienie takiego wymogu było niewłaściwe i nakazała jego usunięcie.
Zmienione przepisy
Obowiązujący od 28 lipca 2016 r. nowy przepis, to ustęp 3a dodany w art. 29 prawa zamówień publicznych. Zgodnie z tą normą zamawiający określa w opisie przedmiotu zamówienia na usługi lub roboty budowlane wymagania zatrudnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o pracę osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia, jeżeli wykonanie tych czynności polega na wykonywaniu pracy w sposób określony w art. 22 § 1 kodeksu pracy. Ten przepis kp wskazuje z kolei, że jeśli pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzenie, to mamy do czynienia ze stosunkiem pracy.
Zadania dla kierowców
W związku z tymi przepisami w ramach przetargu na całoroczne utrzymanie autostrady zamawiający w opisie przedmiotu zamówienia sformułował wymóg zatrudnienia na etacie przez wykonawcę i ewentualnie podwykonawców osób mających zajmować się także obsługą tzw. nośników zimowego utrzymania drogi. Wymagany okres zatrudnienia miał rozpocząć się nie później niż od dnia rozpoczęcia świadczenia usług i miał trwać do końca realizacji przedmiotu umowy. Odwołujący, którym w tym przypadku była branżowa organizacja, wskazał, że taki personel – np. kierowcy, jest angażowany do pracy tylko sporadycznie i to wyłącznie w okresie zimowym. Podkreślał, że utrzymywanie tego personelu przez cały okres realizacji zamówienia na pełnym etacie nie znajduje racjonalnego uzasadnienia.
Zamawiający bronił przed KIO tego wymogu wskazując m.in., że ten personel może w innych porach roku być oddelegowany do innych czynności. Nie przekonało to jednak Izby. Ta podkreśliła bowiem, że:
- po pierwsze, część obowiązków nie może być wykonywana zamiennie, mają one charakter stały (np. patrolowanie), zatem kierowcy nie mogliby znaleźć przy nich zatrudnienia;
