- Pracownik nie złożył w terminie apelacji od wyroku oddalającego powództwo o zapłatę z powodu choroby. Domagał się przywrócenia terminu do dokonania tej czynności, ale sąd rejonowy oddalił jego wniosek. Czy odmowę przywrócenia terminu można zaskarżyć do sądu wyższej instancji? – pyta czytelnik.
Tak. Negatywną decyzję sądu można poddać kontroli instancyjnej, chociaż samo postanowienie o oddaleniu wniosku o przywrócenie terminu jest niezaskarżalne.
Zaskarżalne tylko postanowienie...
Przywracanie terminu – mimo że jest powszechnie wykorzystywaną przed sądem instytucją procesową – wciąż sprawia liczne problemy nawet profesjonalnym pełnomocnikom. Szczególne kontrowersje wiążą się z zaskarżalnością postanowień niekorzystnych dla składającego wniosek.
Orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące tych kwestii ukształtowało się kilkanaście lat temu. Najistotniejszym wnioskiem wypływającym z tych orzeczeń jest niemożność zaskarżania tak postanowień oddalających wniosek o przywrócenie terminu, jak i odrzucających taki wniosek. Sąd Najwyższy jednolicie prezentuje bowiem stanowisko odmawiające postanowieniom w przedmiocie rozstrzygnięcia wniosku o przywrócenie terminu waloru zaskarżalności, jako niekończącym postępowania w sprawie. Postanowienie oddalające wniosek o przywrócenie terminu (podobnie jak odrzucające taki wniosek np. z powodu niedopuszczalności czy przekroczenia terminu na jego wniesienie) nie mieści się bowiem w katalogu orzeczeń podlegających zaskarżeniu zażaleniem. W szczególności nie może być ono uznane za postanowienie kończące postępowanie w sprawie w rozumieniu art. 394 §1 k.p.c. Zażalenie przysługuje natomiast tylko na postanowienia sądu kończące postępowanie oraz inne wyszczególnione w tym artykule.
... kończące postępowanie
Orzecznictwo sądowe i doktryna prawnicza obecnie jednolicie przyjmują, że postępowanie o przywrócenie terminu do wniesienia środka odwoławczego ma charakter incydentalny, gdyż jego celem nie jest badanie dopuszczalności dokonania czynności procesowej inicjującej kolejny etap postępowania, tylko ocena zasadności wniosku. Kończącym postępowanie jest tylko takie orzeczenie, którego uprawomocnienie się trwale zamyka drogę do rozstrzygnięcia sprawy co do istoty przez sąd danej instancji (por. np. postanowienie SN z 22 lutego 2006 r., III CZ 4/06, postanowienie SN z 11 grudnia 2013 r., IV CZ 102/13 i inne).
