Dodatek za wysługę lat dla pracowników samorządowych

- Pracownik samorządowy dostarczył dokumenty wskazujące na posiadanie trzyletniego stażu pracy w rolnictwie (sprzed ponad 20 lat). Osoba ta jest zatrudniona u nas od 10 lat. Przy podejmowaniu zatrudnienia była proszona o przedstawienie wszystkich dokumentów dotyczących stażu pracy i je przekazała. Czy mimo że udokumentowanie stażu pracy leży w gestii pracownika, musimy przeliczyć mu wstecznie dodatek za wieloletnią pracę? – pyta czytelniczka.

Tak. Pracodawca powinien dokonać takiego przeliczenia. To, że w gestii pracownika leży dostarczenie dokumentów, nie oznacza, że ich nieprzekazanie przy rozpoczęciu zatrudnienia wywołuje dla niego negatywne skutki na przyszłość. Jednak wyrównanie należne jest za okres 3 lat wstecz. Po tym czasie roszczenia pracownicze się przedawniają.

Prawo do świadczenia

Dodatek za wieloletnią pracę zaczyna przysługiwać z chwilą osiągnięcia 5 lat stażu pracy, w wysokości 5 proc. wynagrodzenia. Z każdym rokiem wzrasta o 1 proc. do chwili, gdy osiągnie 20 proc. pensji (to jego maksymalna wysokość).

Dodatek ten wypłaca się w terminie wypłaty wynagrodzenia:

- od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pracownik nabył do niego prawo (lub prawo do wyższej stawki dodatku) – w sytuacji, gdy nabycie prawa do dodatku nastąpiło w ciągu miesiąca,

- za dany miesiąc – jeśli prawo do dodatku lub do jego wyższej stawki zaczęło przysługiwać pierwszego dnia miesiąca.

Dodatek za wysługę lat przysługuje pracownikowi za dni, za które otrzymuje wynagrodzenie, a także za dni nieobecności w pracy z powodu:

- niezdolności do pracy wskutek choroby,

- konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny,

za które zatrudniony otrzymał zasiłek z ubezpieczenia społecznego.

Uwzględniane okresy

Staż pracy w zakresie m.in. okresów uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę ustala się biorąc pod uwagę:

- wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia (bez względu na podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy oraz „rodzaj" pracodawcy; w samorządzie nie występują w tym zakresie żadne wyłączenia),

- inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Jedyne wyłączenia dotyczą osób, dla których praca w urzędzie lub jednostce samorządowej stanowi dodatkowe zatrudnienie. Do okresu dodatkowego zatrudnienia nie zalicza się wówczas okresu zatrudnienia podstawowego.

Jeśli jednak pracownik samorządowy wykonuje pracę w urzędzie lub jednostce w ramach urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę w celu wykonywania tej pracy, do okresu dodatkowego zatrudnienia zalicza mu się zakończone okresy zatrudnienia podstawowego oraz okres zatrudnienia u pracodawcy, który udzielił urlopu – do dnia rozpoczęcia tego urlopu.

„Inne okresy" to m.in. praca w gospodarstwie rolnym. Zgodnie z art. 1 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (DzU nr 54, poz. 310) wlicza się do niego:

- okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka,

- przypadające przed 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 lat w gospodarstwie rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub ze współmałżonkiem,

- przypadające po 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.

Warunkiem ustalenia prawa pracownika do dodatku za wieloletnią pracę jest udokumentowanie odpowiedniego okresu zatrudnienia w aktach osobowych pracownika. Jeżeli brakuje w nich odpowiedniej dokumentacji, warunkiem ustalenia prawa do dodatku za wieloletnią pracę jest udokumentowanie odpowiedniego okresu zatrudnienia przez pracownika.

Złożenie z opóźnieniem

Prawo do dodatku za wieloletnią pracę jest oceniane jedynie w oparciu o kryterium stażowe. Nie ma znaczenia moment udokumentowania okresów uprawniających do tego świadczenia i wpływających na jego wysokość. Nie można przyjąć, że nieprzekazanie wszystkich dokumentów w chwili zatrudnienia zamyka drogę do uzyskania dodatku (lub odpowiednio wyższego świadczenia). Świadczenie na poziomie odpowiednim dla posiadanego stażu pracy przysługuje nie od chwili jego faktycznego udokumentowania, ale od momentu rzeczywistego osiągnięcia określonego stażu.