Rz: Czy w niewielkiej firmie, gdzie pracodawca zatrudnia m.in. swoje dzieci, może im przyznać dowolnie wysokie wynagrodzenie, czy może to być podstawą zarzutów pozostałych pracowników?
Joanna Staniewicz: Przyznanie wysokich wynagrodzeń tylko niektórym pracownikom (np. zatrudnionym członkom rodziny) może zostać potraktowane jako dyskryminacja w zatrudnieniu w przypadku, gdy zróżnicowanie nastąpiło z przyczyn nieobiektywnych, w szczególności wymienionych w art. 183a § 1 k.p., tj. ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. Ponieważ przepis ten zawiera otwarty katalog dyskryminujących przyczyn, do niedozwolonych można również zaliczyć pokrewieństwo lub powinowactwo. Zgodnie z art. 183c § 1 k.p. pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Pracami o jednakowej wartości są takie, których wykonywanie wymaga porównywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym, a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku. Ustawodawca nie zdefiniował jednak pojęcia „jednakowej pracy". Jako kryterium porównawcze można tu przyjąć rodzaj stanowiska pracy, ale należy pamiętać, że nie jest ono wyłączne. Prace na tych samych stanowiskach mogą się bowiem różnić co do ilości i jakości rozumianej jako sposób wywiązywania się z powierzonych obowiązków. Wówczas nie są pracami jednakowymi w rozumieniu art. 183c § 1 k.p.
Tym samym, jeżeli zatrudnieni członkowie rodziny świadczą pracę w ilości i jakości takiej jak pozostali pracownicy, ich wynagrodzenie powinno być ukształtowane na porównywalnym poziomie.
Należy pamiętać, że zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu dotyczy każdego pracodawcy, niezależnie od wielkości zakładu pracy ani jego struktury właścicielskiej.
Czy pracodawca powinien się tłumaczyć i uzasadnić podwyżkę pensji przyznaną w jednym czasie tylko niektórym pracownikom?
