Ustawa o opozycji w PRL do zmiany

Mirosław Chojecki apeluje o nowelizację ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej, aby IPN mógł badać dokumenty bezpieki.

Aktualizacja: 20.01.2018 10:48 Publikacja: 18.01.2018 18:17

Ustawa o opozycji w PRL do zmiany

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Chojecki w PRL aktywnie działał w KOR, w 1977 r. założył Niezależną Oficynę Wydawniczą NOW-a, która stała się największym podziemnym wydawnictwem. W poprzednim roku prezes IPN odmówił mu jednak przyznania statusu działacza opozycji antykomunistycznej.

Zmiany decyzji w sprawie Chojeckiego domagali się od prezesa IPN autorzy listu i petycji, pod którą podpisało się wielu działaczy opozycji antykomunistycznej.

W uzasadnieniu swej decyzji prezes IPN przytoczył podpisane przez Chojeckiego 1 października 1976 r. oświadczenie, iż zobowiązuje się zachować w tajemnicy kontakt z pracownikami kontrwywiadu PRL oraz tematykę prowadzonych rozmów, a także że będzie informował „o faktach szkodliwych dla PRL w pracy kontrwywiadowczej".

Prezes IPN powołał się też m.in. na wyrok sądu administracyjnego z 3 lipca 2015 r., w którym ten stwierdził m.in., że w postępowaniu organ nie bada oryginalności i prawdziwości stwierdzeń zawartych w dokumentach. „Nie jest uprawniony do ich weryfikowania i prowadzenia postępowania dowodowego mającego na celu ustalenie prawdziwości zdarzeń podanych w dokumentach" – stwierdził.

Tymczasem Chojecki przypomina, że 21 października 1976 r. z powodu odmowy współpracy z SB został usunięty z pracy w trybie natychmiastowym (pracował wtedy w Instytucie Badań Jądrowych). Taka informacja została zresztą opublikowana w Komunikacie KOR z 30 października 1976 r., podobnie jak wzmianka o podpisanym przez niego oświadczeniu.

Mirosław Chojecki w liście skierowanym do prezydenta Andrzeja Dudy wskazuje, że z materiałów byłej SB wynika, iż nigdy nie podjął współpracy z organami bezpieczeństwa, ale ten fakt nie był badany przez IPN. Przypomina, że w instytucji tej jest 18 tys. stron dokumentów, które dotyczą jego inwigilacji przez SB.

Jego zdaniem obowiązująca ustawa obarczona jest wadą prawną. „Rozumiem, że prezes IPN nie miał innego wyjścia. Musiał odmówić mi statusu działacza opozycji, przesyłając jednocześnie słowa »podziwu i najwyższego szacunku«, rozumiem, że właśnie za działalność opozycyjną" – dodaje Chojecki.

Dlatego apeluje do prezydenta Dudy o rozważenie wniesienia inicjatywy ustawodawczej mającej na celu nowelizację ustawy z 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych. Chodzi o to, aby prezes IPN miał możliwość analizy posiadanych dokumentów przy wydawaniu takich decyzji.

Na absurdalność zaistniałej sytuacji zwrócił także uwagę w „Rzeczpospolitej" prof. Jan Środoń, były opozycjonista. Przypomniał on, że prezes IPN nie miał swobody interpretacyjnej, „musiał odmówić wydania decyzji, gdyż w przeciwnym przypadku poświadczyłby nieprawdę".

– Jedyną drogą jest nowelizacja ustawy. Przyłączamy się do tego apelu – mówi Wojciech Borowik, prezes Stowarzyszenia Wolnego Słowa.

Kancelaria Prezydenta nie odpowiedziała nam na pytanie, czy rozważa wniesienie takiej nowelizacji. Z informacji IPN wynika jednak, że 16 stycznia na posiedzeniu Kolegium IPN „omówiono realizację oraz potrzebę nowelizacji wspomnianej ustawy z udziałem: przedstawicieli Kancelarii Prezydenta RP, Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, stowarzyszeń działaczy opozycji i osób represjonowanych oraz kierownictwa IPN".

Chojecki w PRL aktywnie działał w KOR, w 1977 r. założył Niezależną Oficynę Wydawniczą NOW-a, która stała się największym podziemnym wydawnictwem. W poprzednim roku prezes IPN odmówił mu jednak przyznania statusu działacza opozycji antykomunistycznej.

Zmiany decyzji w sprawie Chojeckiego domagali się od prezesa IPN autorzy listu i petycji, pod którą podpisało się wielu działaczy opozycji antykomunistycznej.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Historia
Tortury i ludobójstwo. Okrutne zbrodnie Pol Pota w Kambodży
Historia
Kobieta, która została królem Polski. Jaka była Jadwiga Andegaweńska?
Historia
Wiceprezydent, który został prezydentem. Harry Truman, część II
Historia
Fale radiowe. Tajemnice eteru, którego nie ma
Historia
Jak Churchill i Patton olali Niemcy