W lipcu 1945 r. żołnierzy podziemia mordował Smiersz

Żołnierze otrzymali zadanie przeczesania terenu, zniszczenia kryjówek i składów broni. Zatrzymanych mieli przekazać funkcjonariuszom kontrwywiadu wojskowego Smiersz. Podejrzanymi oprócz członków AK albo posiadających broń byli mężczyźni i kobiety w wieku 16–38 lat. Szybko okazało się, na co wskazywał naczelnik Wydziału Kontrwywiadu Smiersz 50. Armii płk Mikołaj Polikarpow, że liczba członków polskiego podziemia nie przekracza 760 osób i nie dysponowali oni ciężkim sprzętem.

Z ujawnionych przez rosyjskie MON raportów sztabu III Frontu Białoruskiego wynika, że 12–18 lipca 1945 r. zostało zatrzymanych 5416 osób, w tym 607 „bandytów". Z kolei z dokumentu skierowanego do naczelnika sztabu III Frontu Białoruskiego z 24 lipca 1945 r. wynika, że od 12 do 22 lipca zatrzymano 5696 osób. To – jak zauważają autorzy publikacji – odpowiednio ok. 1600 i 1350 osób mniej, niż wynikało ze znanego dotychczas szyfrogramu gen. Wiktora Abakumowa, naczelnika Głównego Zarządu Kontrwywiadu Smiersz (opublikował go członek Stowarzyszenia Memoriał Nikita Pietrow). Większość osób po przesłuchaniu wypuszczono.

Nie ma pewności, ilu z tych, którzy zostali w areszcie, zostało zamordowanych. Pietrow uważa, że Sowieci zabili 575 osób – tyle spraw śledczych zachowało się w archiwum KGB. Pion śledczy IPN w Białymstoku ma listę 560 zatrzymanych. Z szyfrogramu Abakumowa wynika, że rozstrzelaniem Polaków miał się zająć zespół operacyjny i batalion Zarządu Kontrwywiadu Smiersz III Frontu Białoruskiego. Całością operacji dowodzili zastępca szefa tej formacji gen. mjr Iwan Gorgonow i naczelnik Smiersz III Frontu Białoruskiego gen. por. Paweł Zieleninow.

Pietrow uważa, że do zabójstwa doszło pod koniec lipca w okolicach miejscowości Kalety, po białoruskiej stronie granicy. Pion śledczy IPN przyjmuje tezę, że masowe groby mogą się znajdować w pasie przygranicznym, na Białorusi nad jeziorem Szlamy, w okolicach nieistniejącej leśniczówki Giedź.