Słowenia walczy o niepodległość. Zdjęcia 46 fotoreporterów

W 1991 roku Słowenia odłączyła się od Jugosławii. Ważne momenty słoweńskiej wojny o niepodległość można zobaczyć na zdjęciach 46 fotoreporterów.

Aktualizacja: 27.08.2016 17:06 Publikacja: 27.08.2016 15:00

Foto: Nace Bizilj, Muzej novejše zgodovine Slovenije/ Muzeum Historii Najnowszej Słowenii

Słoweńskie Zgromadzenie Narodowe ogłosiło niepodległość 25 czerwca 1991 roku. Decyzję poprzedziło przeprowadzone blisko dwa lata wcześniej referendum, w którym ludność opowiedziała się za odłączeniem od Jugosławii. W tym samym dniu z podobną deklaracją wystąpiła Chorwacja.

Jugosławia nie uznała jednak niepodległościowych zrywów Słoweńców i Chorwatów. Dwa dni później do Słowenii wkroczyły wojska Jugosłowiańskiej Armii Ludowej. W kraju rozpoczęła się dziesięciodniowa wojna o niepodległość. Podczas niej życie straciło w sumie 63 żołnierzy walczących zarówno po stronie jugosłowiańskiej armii, jak i słoweńskiej Obrony Terytorialnej.

Ważne momenty wojny dziesięciodniowej śledziło 46 fotoreporterów i dziennikarzy m.in. ze Słowenii oraz krajów sąsiadujących. Udało im się uchwycić efekty zniszczeń — płonące samochody, zrujnowane budynki, a nawet momenty bombardowań. Czasem w tle, a niekiedy na pierwszym planie tych wydarzeń pokazano  zachowania i reakcje Słoweńców: zdziwienie na twarzy ekspedientki w Lublanie po tym, jak w jej sklepie niemal całkowicie zbito szybę. Albo błogi spokój śpiących dzieci w jednym z przedszkoli w Mariborze.

Zdjęcia z wojny dziesięciodniowej pokazują, jak zdecydowany opór ludności cywilnej zaskoczył jugosłowiańską armię. W pamięć zapada zwłaszcza fotografia Tomiego Lombara — na leśnej drodze mężczyzna z podniesionymi rękami staje naprzeciw czołgu jugosłowiańskiej Armii Ludowej, niczym protestujący w 1989 roku w Pekinie bohater, który zatrzymał czołg na placu Tiananmen.

Aktom bohaterstwa towarzyszył strach wywołany stałą obecnością pojazdów opancerzonych na ulicach. Widać to w oczach starszej kobiety trzymającej na rękach małe dziecko. Mirko Kunšič uchwycił ją na tle samochodów jugosłowiańskiej armii przemierzających drogę do górskiej przełęczy w Ljubelj.

Na zdjęciach widać też momenty euforii. Igor Modic pokazuje Mestny trg w Lublanie, gdzie tłumy Słoweńców cieszą się z ogłoszenia niepodległości. Ludzie przytulają się i tańczą, a na pierwszy plan zrobionego 26 czerwca 1991 roku zdjęcia wysuwa się kobieta w białej rozkloszowanej spódnicy i czarnej bluzce ze sznurem korali na szyi. Oplata ją ręka znajdującego się za nią mężczyzny, który za chwilę obróci ją w tańcu.

Na innym zdjęciu widać tłum ludzi dumnie niosących flagę Słowenii przez lublański Prešernov trg. Patrząc na to ujęcie nie sposób się domyślić, że nieco wcześniej inni musieli pracować w pocie czoła, by przeszyć herb Słowenii umieszczony w złym miejscu flagi. Dowiadujemy się tego ze zdjęcia, na którym Marjan Zaplatil uwiecznił zasmucone kobiety wpatrujące się w źle uszytą flagę Słowenii rozpostartą na długim stole.

Muzeum Historii Najnowszej w Lublanie, które prezentuje fotografie z wojny dziesięciodniowej, każde ze zdjęć opatrzyło krótkim opisem, a niektóre dodatkowo historiami opowiedzianymi przez ich twórców. Razem tworzą interesujący fotoreportaż z przełomowych wydarzeń w Słowenii sprzed 25 lat.

Wystawę „Independent! Photos and photoreporters on independent Slovenia and the war” można oglądać w Muzeum Historii Najnowszej w Lublanie do 18 września.

Słoweńskie Zgromadzenie Narodowe ogłosiło niepodległość 25 czerwca 1991 roku. Decyzję poprzedziło przeprowadzone blisko dwa lata wcześniej referendum, w którym ludność opowiedziała się za odłączeniem od Jugosławii. W tym samym dniu z podobną deklaracją wystąpiła Chorwacja.

Jugosławia nie uznała jednak niepodległościowych zrywów Słoweńców i Chorwatów. Dwa dni później do Słowenii wkroczyły wojska Jugosłowiańskiej Armii Ludowej. W kraju rozpoczęła się dziesięciodniowa wojna o niepodległość. Podczas niej życie straciło w sumie 63 żołnierzy walczących zarówno po stronie jugosłowiańskiej armii, jak i słoweńskiej Obrony Terytorialnej.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Historia
„Paszporty życia”. Dyplomatyczna szansa na przetrwanie Holokaustu
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Historia
Naruszony spokój faraonów. Jak plądrowano grobowce w Egipcie