Status i rola licencjonowanych doradców restrukturyzacyjnych

Rola licencjonowanych doradców restrukturyzacyjnych, ich profesjonalizm, rzetelność i uczciwość nabrały szczególnego znaczenia. Jednak tylko podmioty dysponujące stałym kilku lub kilkunastoosobowym zespołem są w stanie realizować zadania wskazane w ustawie Prawo restrukturyzacyjne.

Publikacja: 02.12.2016 04:00

Status i rola licencjonowanych doradców restrukturyzacyjnych

Foto: 123RF

Podstawowym celem projektu z 7 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego oraz niektórych innych ustaw jest wzmocnienie kontroli tego zawodu poprzez wprowadzenie zwierzchniego nadzoru ministra sprawiedliwości nad wykonywaniem czynności należących do kompetencji licencjonowanych doradców restrukturyzacyjnych.

Dodatkowa formuła kontroli, niezależnie od funkcjonowania nadzoru sprawowanego przez sądy i sędziów – komisarzy, będzie moim zdaniem uzasadniona, jeśli nie sprawdzą się rozwiązania, które funkcjonują w Polsce dla innych grup zawodowych, a na rynku nie będą funkcjonować podmioty, które będą dysponować potencjałem intelektualnym, kadrowym i organizacyjnym do profesjonalnej realizacji czynności doradcy restrukturyzacyjnego.

Doradca restrukturyzacyjny może pełnić m.in. czynności syndyka masy upadłościowej osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej, przedsiębiorstwa, nadzorcy sądowego w postępowaniu restrukturyzacyjnym oraz zarządcy w postępowaniu sanacyjnym przedsiębiorstwa zatrudniającego kilkaset osób. Od doradcy restrukturyzacyjnego oczekuje się znajomości branży przedsiębiorstwa, szerokiej wiedzy prawniczej, wiedzy ekonomicznej, kompetencji w zarządzaniu podmiotami i znajomości źródeł finansowania, w tym pomocy publicznej (art. 26 PrRes). Posiadanie takiej wiedzy oraz możliwości organizacyjnych i zarządczych przez podmiot prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą jest nierealne.

Jak jest w praktyce

Praktyka postępowań restrukturyzacyjnych wskazuje, że sporządzenie w ciągu dwóch tygodni spisu wierzytelności, w tym spornych oraz planu restrukturyzacyjnego dla dłużnika zatrudniającego 100 osób wymaga współpracy zespołu co najmniej doradcy restrukturyzacyjnego i kilku konsultantów. Pozyskanie takich zasobów w ciągu 2–3 dni jest niemożliwe. Tylko podmioty dysponujące stałym kilku lub kilkunastoosobowym zespołem są w stanie realizować zadania wskazane w ustawie Prawo restrukturyzacyjne. Ustawa o licencji doradcy restrukturyzacyjnego winna promować stworzenie i funkcjonowanie takich firm, gdyż będą one gwarancją odpowiednich kompetencji, wymiany wiedzy między doradcami oraz profesjonalnej realizacji postępowań.

Kluczowe znaczenie dla sukcesu postępowań restrukturyzacyjnych ma także wsparcie przedsiębiorcy przez nadzorcę sądowego lub zarządcę. Stabilizacja sytuacji kryzysowej, odbudowa zaufania kontrahentów, rozmowy z wierzycielami, pozyskanie źródeł finasowania wymaga licznych kontaktów, rozmów, spotkań. Tych zadań nie wykona profesjonalnie i skutecznie doradca restrukturyzacyjny funkcjonujący jednoosobowo.

Odmienne role

Doradca restrukturyzacyjny będący syndykiem masy upadłościowej osoby fizycznej, która nie jest w stanie spłacić kredytów konsumenckich i będący zarządcą w postępowaniu sanacyjnym dużego przedsiębiorstwa zatrudniającego ponad 250 pracowników to role, które wymagają całkowicie odmiennych umiejętności, doświadczenia i osobowości.

Liczba doradców restrukturyzacyjnych z licencją w Polsce kilka miesięcy temu przekroczyła jeden tysiąc, dla porównania liczba adwokatów i radców prawnych – to ponad czterdzieści tysięcy prawników. Liczba prowadzonych aktualnie w całej Polsce upadłości konsumenckich mieści się zapewne w przedziale 8-10 tys.. Jednocześnie sądy otwierają pierwsze postępowania restrukturyzacyjne przedsiębiorców, w tym dużych (HAWE, KERDOS, EKK WAGON, BM KOBYLIN, itd.). Nadal wielu niewypłacalnych przedsiębiorców składa wnioski o ogłoszenie upadłości, a także prowadzone są likwidacje masy upadłości. Doradcy restrukturyzacyjni podejmują czynności określone ustawami we wszystkich dziedzinach gospodarki, przy różnej wielkości podmiotach, które znajdują się w różnych stadiach kryzysu.

Ustawa Prawo upadłościowe i naprawcze nie była skuteczna w zakresie upadłości układowych i postępowań naprawczych. Świadczą o tym statystyki dotyczące zarówno zawartych układów, jak i wykonanych. Na pewno przyczyną takiego stanu rzeczy była zbyt późna reakcja przedsiębiorców na sytuacje kryzysowe. Drugą przyczyną był brak w gronie syndyków profesjonalnych doradców w obszarze restrukturyzacji firm, którzy mogliby wesprzeć przedsiębiorców w trudnej sytuacji.

Potrzebna specjalizacja

W świetle efektów funkcjonowania poprzedniego reżimu prawnego i uwzględniając różnorodność zadań doradcy restrukturyzacyjnego wskazanych w ustawach Prawo upadłościowe i Prawo restrukturyzacyjne celowe jest określenie ich specjalizacji. W pierwszym etapie winna to być deklaracja doradców restrukturyzacyjnych o posiadanych kompetencjach w odniesieniu do ustawowych funkcji. Kolejnym krokiem winna być ich weryfikacja przez samorząd doradców restrukturyzacyjnych. Wydaje się uzasadnione funkcjonowanie co najmniej trzech specjalizacji: upadłość konsumencka, upadłość przedsiębiorców, restrukturyzacje podmiotów gospodarczych.

Wszystkie wolne zawody funkcjonujące w Polsce, których cechą wspólną jest uzyskanie w drodze egzaminu tytułu lub licencji – audytorzy, adwokaci, radcy prawni, rzeczoznawcy majątkowi, itd. są zrzeszeni w izbach, których zadaniem jest systematyczne podnoszenie kompetencji zawodowych, kreowanie wzorów postaw etycznych i sprawowanie nadzoru nad rzetelnym wykonywaniem zawodu przez członków. Przynależność do izby gospodarczej danej profesji jest obligatoryjna. Te same zasady winny być określone dla naszego środowiska w ustawie o zmianie ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego. Projekt wprowadzenia nadzoru ministra sprawiedliwości nie jest spójny z rozwiązaniami już w Polsce funkcjonującymi i sprawdzonymi. Bardzo dobrym przykładem jest Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, która przeprowadza zarówno egzaminy, prowadzi rejestr biegłych i weryfikuje prace audytorów. Doradcy restrukturyzacyjni winni funkcjonować w ramach jednej izby i zorganizować struktury, które będą odpowiedzialne za realizację funkcji ustawowo określonych. —Andrzej Głowacki

Zdaniem autora

Andrzej Głowacki, doradca restrukturyzacyjny licencja nr 689

Omawiany obok projekt jest ważnym głosem w dyskusji na temat zawodu doradcy restrukturyzacyjnego, którego zakres został określony znowelizowaną w ubiegłym roku ustawą z 15 czerwca 2007r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego. Wykonywanie czynności określonych w ustawie Prawo upadłościowe i Prawo restrukturyzacyjne, pełnienie funkcji zarządcy w egzekucji przez zarząd przymusowy oraz świadczenie dla przedsiębiorców i osób fizycznych usług z zakresu restrukturyzacji i upadłości wymaga profesjonalizmu, potencjału organizacyjnego oraz zachowania norm etycznych.

Propozycje projektu wymagają dyskusji w gronie jego autorów i środowiska doradców restrukturyzacyjnych. Proponowana ustawa zawiera wiele b. szczegółowych rozwiązań, które będą stanowić o przyszłości tak ważnego zawodu. Wydaje się, że pierwszym krokiem winno być przyjęcie statusu zawodu doradcy restrukturyzacyjnego, formuły przynależności do organizacji zawodowej, zasad podnoszenia kwalifikacji, zachowania norm etycznych. Kolejnym działaniem winna być identyfikacja problemów, na które napotyka nieliczne grono doradców restrukturyzacyjnych. Rozwiązania dotyczące obu kwestii winny znaleźć odzwierciedlenie w zapisach ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego i winny równoważyć interes państwa i środowiska. Kolejnym krokiem winny być szczegółowe rozwiązania systematyzujące wszystkie obszary funkcjonowania doradcy restrukturyzacyjnego.

Ustawa Prawo restrukturyzacyjne jest szansą dla przedsiębiorców w sytuacjach kryzysowych i wyzwaniem dla środowiska, które może dyskutować na temat szczegółowych zapisów projektu, lecz musi przede wszystkim zabrać głos na temat kształtu, struktur i samodzielności profesji tak ważnej dla rozwoju polskiej gospodarki.

Podstawowym celem projektu z 7 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego oraz niektórych innych ustaw jest wzmocnienie kontroli tego zawodu poprzez wprowadzenie zwierzchniego nadzoru ministra sprawiedliwości nad wykonywaniem czynności należących do kompetencji licencjonowanych doradców restrukturyzacyjnych.

Dodatkowa formuła kontroli, niezależnie od funkcjonowania nadzoru sprawowanego przez sądy i sędziów – komisarzy, będzie moim zdaniem uzasadniona, jeśli nie sprawdzą się rozwiązania, które funkcjonują w Polsce dla innych grup zawodowych, a na rynku nie będą funkcjonować podmioty, które będą dysponować potencjałem intelektualnym, kadrowym i organizacyjnym do profesjonalnej realizacji czynności doradcy restrukturyzacyjnego.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego