Dotacje unijne, w szczególności te, które trafiają do przedsiębiorców mają na celu rozwijać prowadzoną przez nich działalność, stymulując powstawanie nowych produktów (towarów, usług, procesów, technologii), pomagając w ich wprowadzaniu na rynek, rozszerzając rynki zbytu, w tym poprzez zagraniczną ekspansję. Kluczowe kryteria wyboru projektów odwołują się wówczas do takich właśnie celów, zobowiązując przedsiębiorców, np. do prowadzenia badań przemysłowych i prac rozwojowych, wdrażania ich wyników, oceniając poziom innowacyjności proponowanych i stosowanych przez nich rozwiązań.
Podstawowe reguły
Jednak obok tego funkcjonują kryteria dodatkowe, które odwołują się do pewnych ogólnych zasad wydatkowania środków unijnych, wspólnych, jeśli nawet nie dla wszystkich, to na pewno dla większości projektów. Zasady te wynikają z nadrzędnych reguł, na których w ogóle opiera się funkcjonowanie Unii Europejskiej. Do takich można zaliczyć dbałość o środowisko naturalne związane z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz nakaz przestrzegania zasady równouprawnienia.
Ta pierwsza zasada często znajduje odzwierciedlenie w kryterium, które każe badać, czy dany projekt ma pozytywny wpływ (a w najgorszym razie co najmniej neutralny) na politykę zrównoważonego rozwoju. W tym miejscu może występować odwołanie do art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1303/2013 (patrz ramka), a tym samym do artykułów 11 i 191 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przywołany przepis rozporządzenia mówi bowiem o tym, że cele europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (m.in. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego) są osiągane w sposób zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz unijnym wspieraniem celu zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego, zgodnie z art. 11 i art. 191 ust. 1 TFUE, z uwzględnieniem zasady „zanieczyszczający płaci".
Normy traktatu
Przywołany art. 11 wskazuje, że przy ustalaniu i realizacji polityk i działań Unii, w szczególności w celu wspierania zrównoważonego rozwoju, muszą być brane pod uwagę wymogi ochrony środowiska. Natomiast art. 191 ust. 1 precyzuje, że polityka Unii w dziedzinie środowiska przyczynia się do osiągania następujących celów:
- zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska,