Na czym polega nowacja zobowiązania

Jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się, za zgodą wierzyciela, spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa.

Publikacja: 04.08.2017 06:00

Na czym polega nowacja zobowiązania

Foto: 123RF

Jest to właśnie nowacja, czyli odnowienie. W razie wątpliwości poczytuje się, że zmiana treści dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia. Dotyczy to w szczególności przypadku, gdy wierzyciel otrzymuje od dłużnika weksel lub czek. Skutkiem nowacji jest wygaśnięcie dotychczasowego zobowiązania (również przedawnionego), w miejsce którego powstaje nowe.

W jaki sposób można dokonać nowacji

Nowacja może przybrać dwojaką formę:

- umowy, na podstawie której dłużnik zobowiązuje się spełnić inne świadczenie, przy czym dopuszczalne jest jego wystąpienie jako alternatywa;

- umowy zobowiązującej dłużnika do spełnienia tego samego świadczenia, ale z innej podstawy prawnej.

Bez względu na postać, dotychczasowe zobowiązanie wygasa, natomiast obowiązek spełnienia świadczenia wynika już z nowego zobowiązania, innego od poprzedniego.

Jakie są przesłanki odnowienia

Do skorzystania z instytucji odnowienia niezbędne jest, aby istniejące zobowiązanie dłużnika było ważne. Równie koniecznym elementem jest wystąpienie animus novandi, czyli zamiaru stron co do umorzenia uprzedniego zobowiązania poprzez zawarcie nowego. Aby zatem przedsiębiorcy mogli uniknąć sporów, w umowie nowacyjnej powinni dokładnie sprecyzować pierwotne zobowiązanie, wskazując rodzaj zawartej umowy, datę jej zawarcia i rodzaj świadczenia należnego wierzycielowi.

Jeśli do nowacji dojdzie już po zasądzeniu istniejącego zobowiązania, jest to podstawa do wniesienia powództwa przeciwegzekucyjnego w oparciu o art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.

Czy wydanie dłużnikowi weksla stanowi nowację

Samo wydanie dłużnikowi weksla lub czeku nie stanowi odnowienia. Istnieją wtedy dwa roszczenia, ale wierzyciel nie może dochodzić ich jednocześnie. Owo powiązanie nakłada konieczność realizacji zobowiązania wekslowego lub czekowego w pierwszej kolejności, a jego zaspokojenie prowadzi do umorzenia istniejącej już uprzednio wierzytelności.

Czy można dokonać nowacji pod warunkiem albo z zastrzeżeniem terminu

Brak jest przeszkód, aby dokonać nowacji pod warunkiem albo z zastrzeżeniem terminu. O tym zaś, kiedy nastąpi jej skutek, tj. czy z chwilą zawarcia umowy, czy też, gdy ziści się warunek albo nadejdzie termin, zależy od woli stron. Jeżeli wierzyciel dokona odnowienia tylko z jednym z dłużników solidarnych, pozostali będą zwolnieni z zobowiązania. Wierzyciel może jedna zastrzec, że zachowuje przeciwko nim swoje prawa.

Czy nowacja przerywa bieg przedawnienia

Odnowienie przerywa bieg przedawnienia. Przy nowacji obejmującej zmianę przedmiotu świadczenia, ale bez zmiany jego podstawy prawnej, nowe zobowiązanie przedawnia się w dotychczasowym terminie. Gdy jednak nastąpiła zmiana podstawy prawnej świadczenia, przyjmuje się termin przedawnienia dla tej nowej podstawy.

Czy i ewentualnie jaki jest wpływ odnowienia na poręczenie czy ograniczone prawa rzeczowe

Jeżeli wierzytelność była zabezpieczona poręczeniem lub ograniczonym prawem rzeczowym ustanowionym przez osobę trzecią, poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygasa z chwilą odnowienia, chyba że poręczyciel lub osoba trzecia zaaprobuje dalsze trwanie zabezpieczenia. Powyższe nie dotyczy gwarancji bankowej, która nie wygasa z chwilą nowacji, nie ma ona bowiem charakteru akcesoryjnego. Wyartykułowanie w/w akceptacji nie wymaga zachowania żadnej szczególnej formy. Istotne jest jedynie, aby zachowanie osoby dającej omawianą zgodę ujawniało jej wolę w sposób dostateczny, w tym również w sposób elektroniczny.   —Anna Borysewicz, adwokat

podstawa prawna: art. 506–507 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 459)

Jest to właśnie nowacja, czyli odnowienie. W razie wątpliwości poczytuje się, że zmiana treści dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia. Dotyczy to w szczególności przypadku, gdy wierzyciel otrzymuje od dłużnika weksel lub czek. Skutkiem nowacji jest wygaśnięcie dotychczasowego zobowiązania (również przedawnionego), w miejsce którego powstaje nowe.

W jaki sposób można dokonać nowacji

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
ABC Firmy
Sąd Najwyższy wydał wyrok ws. wyjątku od zakazu handlu w niedziele
Praca, Emerytury i renty
Wolne w Wielki Piątek - co może, a czego nie może zrobić pracodawca
Prawo karne
Maria Ejchart: Więźniów w celach będzie o 20 tys. mniej
Spadki i darowizny
Sąd Najwyższy o odwołaniu darowizny. Ważne terminy
Konsumenci
Uwaga na truskawki z wirusem i sałatkę z bakterią. Ostrzeżenie GIS