Rozszerzona konfiskata majątku zagrożeniem dla firm

Przełożony będzie mógł wydać prokuratorowi polecenie o zajęciu majątku. Nie wiadomo, co Skarb Państwa zrobi z tak pozyskanymi pieniędzmi.

Aktualizacja: 27.07.2016 08:49 Publikacja: 27.07.2016 07:53

Rozszerzona konfiskata majątku zagrożeniem dla firm

Foto: 123RF

Forum Obywatelskiego Rozwoju przygotowało analizę konfiskaty rozszerzonej. Wprowadza ją projekt noweli kodeksu karnego, już po konsultacjach publicznych. Autor analizy nie zostawia suchej nitki na propozycjach ministra sprawiedliwości.

„Demokratyczne państwo prawne nie może zakładać takich pułapek i testować obywateli" – czytamy we wnioskach raportu o ministerialnych propozycjach.

Dlaczego FOR zajął się właśnie konfiskatą rozszerzoną?

– Te prace legislacyjne mogą mieć przełożenie na przedsiębiorców i ich sytuację w przyszłości – tłumaczy Michał Magdziak, prawnik, autor raportu i ekspert FOR. I wspomina o odpowiedzialności, jaką zamierza ich obciążyć MS za działania nieuczciwych pracowników: menedżerów czy księgowych, którzy przecież mogą działać w ich imieniu.

Zarzut goni zarzut

Obok niekonstytucyjności FOR wytyka projektowi poważne błędy. Pierwszy dotyczy zasadności orzekania o przepadku mienia, w tym „składników i praw majątkowych przedsiębiorstwa". Oznacza to, że właścicielem mienia stanie się Skarb Państwa. Tymczasem autorzy projektu w ogóle nie zaplanowali, na co mają zostać przeznaczone uzyskane środki, mimo że dyrektywa 2014/42/UE nakazuje państwom członkowskim rozważenie przekazania ich na egzekwowanie prawa czy zapobieganie przestępczości.

Drugi zarzut dotyczy potrzeby implementacji dyrektywy. Autor analizy uważa, że cel dyrektywy tak naprawdę umknął Ministerstwu Sprawiedliwości. Przygotowano bowiem o wiele dalej idące przepisy, które mogą spowodować, że nie zostanie on osiągnięty.

Nie działa sama

Autor raportu zwraca też uwagę, że nowela k.k. nie działa w próżni. Należy ją powiązać ze szkodliwymi, jak twierdzi FOR, zmianami w ustawie – Prawo o prokuraturze. Ta wprowadziła zasadę, że prokuratorzy prowadzący konkretne postępowania są np. związani poleceniami przełożonych co do czynności procesowej. Taką czynnością jest np. wydanie postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym poprzez ustanowienie przymusowego zarządu przedsiębiorstwem. A to oznacza, że przełożony prokurator będzie mógł polecić podwładnemu, aby wydał takie postanowienie w konkretnym postępowaniu prowadzonym przeciwko konkretnej osobie.

W raporcie zwrócono uwagę na aspekt polityczny.

– Stosowanie przymusowego zarządu przedsiębiorstwem będzie atrakcyjne zwłaszcza w tzw. sprawach medialnych lub przestępczości aferalnej. Sprawność takiego postępowania i jego wyniki to kwestia prestiżowa dla formacji politycznej sprawującej władzę – podsumowuje autor.

Radzi też nie zapominać, że ustawa o prokuraturze przewiduje, iż prokurator generalny, prokurator krajowy lub inni upoważnieni przez nich prokuratorzy mogą informować o działalności konkretnych przedsiębiorstw, w tym o tajemnicach handlowych.

– W przypadku ustanowienia przymusowego zarządu przedsiębiorstwem zarządca przymusowy będzie mógł żądać od członków organów podmiotu gospodarczego prowadzącego przedsiębiorstwo wydania rzeczy, dokumentów i mienia, a ponadto wyjawienia informacji o działalności przedsiębiorstwa.

Zwolennikiem rozszerzonej konfiskaty jest Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości. W rozmowie z „Rz" zapewniał, że do wprowadzenia takich przepisów zobowiązuje Polskę dyrektywa unijna, proponowane rozwiązania są znane w innych ustawodawstwach. Podkreśla, że projekt daje szereg gwarancji, np. o przepadku będzie można mówić, gdy w grę wchodzi zagrożenie karą pięciu lat pozbawienia wolności, szkoda o wartości 200 tys. zł, stopień zawinienia oraz proporcjonalność.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki, a.lukaszewicz@rp.pl

Co przewiduje nowelizacja

Zgodnie z projektem nowelizacji kodeksu karnego wprowadzającym konfiskatę rozszerzoną:

- przestępca będzie musiał udowodnić pochodzenie całego swojego majątku;

- aby doszło do konfiskaty, nie będzie konieczny wyrok skazujący;

- osoby, które otrzymały pieniądze od przestępcy, a mogły podejrzewać, że pochodzą z nielegalnego źródła, również je stracą;

- sąd będzie mógł orzec przepadek przedsiębiorstwa, które służyło do popełnienia przestępstwa;

- kiedy pojawi się zawiadomienie, w firmie będzie można ustanowić zarząd przymusowy.

Forum Obywatelskiego Rozwoju przygotowało analizę konfiskaty rozszerzonej. Wprowadza ją projekt noweli kodeksu karnego, już po konsultacjach publicznych. Autor analizy nie zostawia suchej nitki na propozycjach ministra sprawiedliwości.

„Demokratyczne państwo prawne nie może zakładać takich pułapek i testować obywateli" – czytamy we wnioskach raportu o ministerialnych propozycjach.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego