Jaka powinna być treść umowy przedwstępnej sprzedaży udziałów w spółce partnerskiej

Umowa przedwstępna to taka, przez którą jedna lub obie strony zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy przyrzeczonej. W kontrakcie przedwstępnym należy określić wszystkie istotne postanowienia umowy przyrzeczonej oraz termin jej zawarcia. W braku oznaczenia terminu, obowiązuje ten wskazany przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej.

Publikacja: 13.07.2018 06:40

Jaka powinna być treść umowy przedwstępnej sprzedaży udziałów w spółce partnerskiej

Foto: AdobeStock

Jeżeli jednak obu stronom przysługuje omawiane uprawnienie, a każda z nich podała inny czas, wówczas wiąże termin zakreślony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie >patrz przykład 1. Należy podkreślić, że wykluczone jest domaganie się zawarcia umowy przyrzeczonej, gdy w ciągu 1 roku od dnia zawiązania umowy przedwstępnej nie wyznaczono terminu do zawarcia umowy przyrzeczonej >patrz przykład 2.

Przykład 1.

Pani Karolina zamierza sprzedać swoje udziały w spółce partnerskiej na rzecz pani Patrycji (jednego z partnerów). Wyżej wymienione 15 czerwca 2017 roku zawarły umowę przedwstępną, ale nie określiły w niej terminu podpisania umowy przyrzeczonej. Pani Karolina 16 kwietnia 2018 r. wystosowała więc do pani Patrycji maila (jego odbiór nastąpił w tym samym dniu), w którym wskazała 30 kwietnia br. jako dzień zawarcia kontraktu przyrzeczonego. Natomiast pani Patrycja 28 kwietnia br. wysłała do pani Karoliny pismo, w którym zażądała podpisania umowy przyrzeczonej 31 maja 2018 r. Nadała je przesyłką poleconą za potwierdzeniem odbioru. „Zwrotka" zaś była opatrzona datą 29 kwietnia 2018 r. Pani Karolina stwierdziła zatem, że kontrakt przyrzeczony powinien być podpisany 30 kwietnia 2018 r., bo informacja na ten temat dotarła do pani Patrycji wcześniej niż jej pismo skierowane do pani Karoliny wskazujące na datę zawarcia umowy przyrzeczonej 31 maja 2018 r. Pani Patrycja uznała jednak, że wiążąca jest data wynikająca z jej pisma, a nie – maila partnerki. To nie jest słuszny pogląd. Forma wyznaczenia terminu podpisania umowy przyrzeczonej jest bowiem całkowicie dowolna. Pani Karolina ma zatem rację. Skoro jej wiadomość elektroniczna dotarła do pani Patrycji wcześniej niż jej pismo, to należy respektować datę zawarcia umowy przyrzeczonej podaną w tymże mailu.

Przykład 2.

Sytuacja jak w przykładzie 1, przy czym pani Karolina 16 czerwiec 2018 r. wystosowała do pani Patrycji e-maila, w którym wyznaczyła termin, do końca czerwca br., na podpisanie umowy przyrzeczonej. Pani Patrycja odmówiła jednak. Pani Karolina nie może zatem żądać zawarcia tej umowy. Termin kontraktu przyrzeczonego nie został bowiem zakreślony w ciągu 1 roku od daty zawarcia tego przedwstępnego.

Jeżeli umowa przedwstępna czyni zadość wymaganiom, od których zależy ważność umowy przyrzeczonej, w szczególności co do formy, strona uprawniona może (ale nie musi, poprzestając na żądaniu zapłaty odszkodowania, ewentualnie może zgłosić również inne roszczenia finansowe) dochodzić zawarcia kontraktu przyrzeczonego >patrz wzór przedsądowego wezwania do wykonania umowy przedwstępnej. W przeciwnym wypadku pozostaje jej jedynie prawo żądania naprawienia szkody, którą poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej.

Jakie przesłanki odpowiedzialności

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są: zawinione niespełnienie świadczenia przez zobowiązanego mimo upływu terminu (wierzyciel nie musi udowodnić tychże zawinionych okoliczności), szkoda uprawnionego i związek przyczynowy pomiędzy niespełnieniem świadczenia a szkodą poniesioną przez to, że liczył na zawarcie umowy przyrzeczonej.

Jak wielkość szkody

Rozmiar szkody podlegającej naprawieniu ustala się porównując stan majątkowy, jaki istniałby, gdyby uprawniony nie podjął działań prowadzących do zawarcia umowy przyrzeczonej ze stanem powstałym wskutek faktu, że zawarto umowę przedwstępną i oczekiwał on zawiązania tej przyrzeczonej >patrz przykład 3. Przy czym, strony mogą odmiennie ustalić zakres odszkodowania w umowie przedwstępnej (np. zastrzec zwrot zadatku, czy zapłatę kary umownej) >patrz przykład 4.

Od wyboru wierzyciela zależy żądanie zawarcia umowy albo wypłaty odszkodowania i dopiero realizacja jednego z tych roszczeń powoduje wygaśnięcie ich obu.

Przykład 3.

Pani Dominika zaproponowała pani Justynie, że kupi jej udziały w sp.p. za kwotę 80 tys. zł. Kiedy jednak dowiedziała się, że kilka dni później zawarła ona umowę przedwstępną z panią Sandrą, która zadeklarowała wyższą sumę, wycofała swoją ofertę. Pani Sandra jednak - bez istotnego powodu - uchyliła się od zawarcia kontraktu przyrzeczonego (co miało nastąpić 28 czerwca 2018 r.). Pani Justyna może zatem dochodzić od niej zapłaty 80 tys. zł tytułem naprawienia poniesionej z tego tytułu szkody. Ma na to czas do 28 czerwca 2019 r. Po tej dacie omawiane roszczenie ulegnie przedawnieniu, ponieważ roszczenia z umowy przedwstępnej ulegają przedawnieniu po upływie 1 roku od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być podpisana.

Przykład 4.

Sytuacja jak w przykładzie 3, z tą różnicą, że w umowie przedwstępnej zawarto zapis, w świetle którego uchylenie się przez którąkolwiek ze stron ww. kontraktu od zawarcia, w ustalonym terminie, umowy przyrzeczonej, obwarowane jest obowiązkiem zapłaty na rzecz drugiej strony kary umownej w wysokości 40 tys. zł. Pani Justyna, oprócz zapłaty 80 tys. zł z tytułu opisanego w przykładzie 3, może więc dodatkowo żądać uiszczenia przez panią Sandrę kary umownej w wysokości 40 tys. zł.

Roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem 1 roku od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta. Jeżeli sąd oddali żądanie zawiązania umowy przyrzeczonej, roszczenia te (w szerokim znaczeniu, czyli zarówno odszkodowawcze, jak i np. o zwrot zadatku, czy zapłatę zastrzeżonej kary umownej niezależnie od terminów ich wymagalności) przedawniają się z upływem 1 roku od dnia, w którym przedmiotowe orzeczenie stało się prawomocne >patrz przykład 5. Roczny termin kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca. Przy czym, gdy koniec terminu przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa pierwszego dnia roboczego.

Przykład 5.

Sąd oddalił pozew pani Klaudii o zobowiązanie pani Izabeli do zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży udziałów w sp.p. (pani Klaudia miała zbyć na rzecz pani Izabeli ogół przysługujących jej praw i obowiązków w tejże spółce). Wyrok uprawomocnił się 15 maja 2018 r. Pani Izabela jest zatem uprawniona do żądania od pani Klaudii zapłaty odszkodowania z tytułu uchylenia się przez nią od zawarcia kontraktu przyrzeczonego (zakładając, że w umowie przedwstępnej nie ustalono odmiennie zakresu odszkodowania). Ma na to czas do 15 maja 2019 r. (czyli 1 rok od daty uprawomocnienia się w/w orzeczenia). Jeżeli pani Izabela wytoczy powództwo po wskazanej dacie, wówczas narazi się na to, że pani Klaudia skutecznie podniesie zarzut przedawnienia. ?

Podstawa prawna:art. 4 § 1 pkt 1 oraz art. 10 § 1–2 ustawy z 15 września 2000r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 650), art. 64, 112, 115, 389–390 oraz art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 650)

Jeżeli jednak obu stronom przysługuje omawiane uprawnienie, a każda z nich podała inny czas, wówczas wiąże termin zakreślony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie >patrz przykład 1. Należy podkreślić, że wykluczone jest domaganie się zawarcia umowy przyrzeczonej, gdy w ciągu 1 roku od dnia zawiązania umowy przedwstępnej nie wyznaczono terminu do zawarcia umowy przyrzeczonej >patrz przykład 2.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe