Sąd Najwyższy: wkład z majątku małżonków, udziały dla małżonków

Jeżeli wniesiony wkład należy do majątku obojga małżonków, to udziały też należą do obojga.

Aktualizacja: 11.07.2016 08:24 Publikacja: 11.07.2016 08:14

Sąd Najwyższy: wkład z majątku małżonków, udziały dla małżonków

Foto: 123RF

Nie ma znaczenia, że udziały objął jeden z małżonków, i tylko on jest wpisany w KRS.

To sedno najnowszej uchwały Sądu Najwyższego, istotnej dla ochrony praw majątkowych małżonków zaangażowanych w prowadzenie spółek, także przed komornikiem.

Egzekucje z udziałów spółki nie należą do rzadkości, wszczyna je zajęcie udziałów, które oznacza wejście wierzyciela w prawa majątkowe udziałowca. Jeśli jest taka potrzeba, sąd może ustanowić dla nich zarządcę, a nawet zarządzić sprzedaż udziałów.

Żona z odsieczą

Taką egzekucję prowadził komornik na rzecz spółki z Radomia. Jej przedmiotem były udziały Grzegorza T. w spółce, której jest udziałowcem, co jest odnotowane w Krajowym Rejestrze Sądowym. Tymczasem sprzeciw wobec takiej egzekucji wniosła żona Grzegorza T. Małgorzata, wskazując, że chociaż nie jest wpisana do KRS, to udziały należą do ich majątku wspólnego jako małżonków. Zgodnie zaś art. 923(1) § 2 kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli małżonek dłużnika sprzeciwi się zajęciu (egzekucji), komornik niezwłocznie zawiadamia wierzyciela, który w terminie tygodniowym powinien wystąpić o nadanie przeciwko małżonkowi dłużnika klauzuli wykonalności pod rygorem umorzenia egzekucji.

Komornik jednak odmówił wstrzymania egzekucji, a jego decyzję utrzymał sąd rejonowy, uznając, iż przedłożone przez żonę dokumenty mające świadczyć, że udziały mąż objął w zamian za wniesioną do spółki inną firmę, która była ich majątkiem wspólnym, tego nie potwierdzają. Tymczasem wpis w KRS jest jednoznaczny.

Gdy zażalenie dłużnika (jak widać, tak jak żona był zainteresowany wstrzymaniem egzekucji) trafiło do Sądu Okręgowego w Krakowie, postanowił on zapytać Sąd Najwyższy, czy udziały w spółce z o.o. nabyte ze środków pochodzących z majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka wchodzą w skład ich majątku wspólnego, gdy objęcie tych udziałów nastąpiło tylko przez dłużnika i tylko on ujawniony jest w rejestrze przedsiębiorców jako jej udziałowiec.

Pełnomocnik dłużnika adwokat Marta Wołoszyn-Juszczyk przekonywała SN, że o tym. czy dany składnik należy do majątku wspólnego, rozstrzyga nie KRS, ale kodeks rodzinny.

KRS nie decyduje

Przekonała Sąd Najwyższy.

– Czym innym są uprawnienia korporacyjne w spółce, określone w kodeksie spółek handlowych, jak prawa udziałowca do głosowania czy pełnienia funkcji w spółce, a czym innym kwestia, czy udziały należą do majątku osobistego małżonka czy wspólnego – wskazał w uzasadnieniu sędzia SN Krzysztof Pietrzykowski. – O tej przynależności decyduje kodeks rodzinny, a ponieważ ten udziałów w spółce nie wymienia w majątku osobistym, zatem co do zasady należą one do majątku wspólnego. Tego stanu nie zmienia okoliczność, że tylko jeden z małżonków jest wpisany do KRS. Podobne zasady dotyczą także spółdzielni – dodał sędzia.

Zdaniem prof. Henryk Haaka z Uniwersytetu Szczecińskiego, specjalisty od prawa rodzinnego, takie rozstrzygnięcie jest skutkiem nadania prymatu regulacji prawa rodzinnego, która chroniąc majątek drugiego małżonka, chroni jednocześnie trwałość związku małżeńskiego.

W tej sytuacji interwencja żony może się okazać skuteczna, gdyż wierzyciel zapewne nie ma jej zgody na transakcję, jaką zawarł jej mąż.

A taka zgoda drugiego małżonka jest warunkiem, by sąd nadał wyrokowi (nakazowi) klauzulę wykonalności także przeciwko temu małżonkowi (z ograniczeniem do majątku objętego wspólnością majątkową). Z kolei klauzula wykonalności jest warunkiem wszczęcia egzekucji przez komornika.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autora, m.domagalski@rp.pl

Opinia

Jarosław Świeczkowski, komornik z Pomorza

Egzekucje z udziałów spółki nie należą do rzadkości. Ustalenie, że majątek, z którego wierzyciel zamierza egzekwować swoją należność, należy nie tylko do dłużnika, ale i do jego małżonka, że należy do majątku wspólnego, istotnie utrudnia egzekucję. W takiej sytuacji wierzyciel musi bowiem uzyskać sądową klauzulę przeciwko drugiemu małżonkowi, a sąd ją wyda tylko wtedy, gdy dług jest skutkiem czynności prawnej dokonanej za zgodą tego małżonka. Rada dla zawierających poważniejsze umowy jest taka, by ustalali, czy kontrahent jest w związku małżeńskim, i w takiej sytuacji zawierali umowy z obojgiem małżonków.

Nie ma znaczenia, że udziały objął jeden z małżonków, i tylko on jest wpisany w KRS.

To sedno najnowszej uchwały Sądu Najwyższego, istotnej dla ochrony praw majątkowych małżonków zaangażowanych w prowadzenie spółek, także przed komornikiem.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego