Ustawodawca zdecydował się także na zmianę art. 827 § 1 k.p.c., który dotychczas nakładał na organ egzekucyjny obowiązek wysłuchania wierzyciela i dłużnika przed zawieszeniem lub umorzeniem postępowania, zaś po nowelizacji wysłuchanie to będzie jedynie uprawnieniem organu egzekucyjnego. Także tę zmianę należy ocenić in plus.
Jak przedsiębiorca będzie mógł się skarżyć
W opinii ustawodawcy w obowiązującym stanie prawnym instytucja skargi jest nadużywana przede wszystkim przez dłużników, co prowadzi do przedłużenia, a w skrajnych przypadkach nawet do zblokowania postępowania egzekucyjnego. Z uwagi na to ustawodawca zdecydował się na dodanie art 767 §1
1
k.p.c. i wyłączenie art. 767 k.p.c. i wyłączenie dopuszczalności zaskarżania zarządzenia komornika o wezwaniu do usunięcia braków pisma, zawiadomienia o terminie czynności oraz czynności komornika polegającej na odprowadzeniu przez komornika podatku od towarów i usług.
Bardziej doniosłą zmianą jest jednak dodanie art. 767 § 5 k.p.c., zgodnie z którym skarga na czynność komornika sądowego będzie wnoszona do komornika, który dokonał zaskarżonej czynności lub zaniechał jej dokonania. Komornik będzie mógł uwzględnić skargę w ramach systemu tzw. autokontroli, a w przypadku jej nieuwzględnienia w terminie 3 dni od dnia jej otrzymania sporządzi uzasadnienie zaskarżonej czynności i przekaże skargę wraz z aktami sprawy do właściwego sądu.
Wprowadzona nowelą zmiana w założeniu ustawodawcy powinna wyeliminować przypadki wnoszenia skargi do niewłaściwego sądu, a w konsekwencji zmiana ustawy powinna przyspieszyć postępowanie egzekucyjne chroniąc interes wierzyciela.
W opinii ustawodawcy obowiązujące regulacje dot. zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej są nadmiernie rozbudowane, rodzą wątpliwości interpretacyjne, opóźniają postępowanie egzekucyjne i stanowią obciążenie dla sądów. W związku z tym ustawodawca zdecydował się na odstąpienie od sądowego modelu rozstrzygania zbiegu i wprowadzenie ustawowego modelu rozstrzygania o zbiegu. Zgodnie ze znowelizowanym art. 773 k.p.c. w przypadku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej co do tej samej rzeczy lub prawa dalszą egzekucję będzie prowadził organ, który jako pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa – organ egzekucyjny, który prowadzi egzekucję wyższej należności.
Zdaniem autora
Konrad Orlik, adwokat partner, Kochański Zięba i Partnerzy
Nie sposób ocenić nowych zasad ustalania majątku dłużnika jako pozytywnych. Przypomnieć należy, iż postępowanie egzekucyjne powinno charakteryzować się szybkością i swojego rodzaju nieuchronnością. Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy, pewne rozbieżności budziło rozróżnienie instytucji poszukiwania majątku dłużnika za wynagrodzeniem, żądania złożenia wyjaśnień przez dłużnika oraz żądania złożenia wyjaśnień od uczestników postępowania. Nie sposób zgodzić się z tą opinią ustawodawcy. Czynności te umożliwiały organowi egzekucyjnemu wielotorowe działania, które zwiększały prawdopodobieństwo ustalenia w możliwie jak najszybszym czasie majątku dłużnika. Po nowelizacji działania egzekucyjne zmierzające do ustalenia majątku dłużników będą w pewnym stopniu i czasie ograniczone, co może powodować podejmowanie przez nich działań zmierzających do udaremnienia egzekucji.