Unijne dotacje na rozwój firm - tworzenie nowych produktów lub usług, kreowanie nowych technologii

Unijne pieniądza przeznaczone na rozwój firm, tworzenie nowych produktów lub usług, kreowanie nowych technologii dostępne są w różnych programach i oferowane w zróżnicowanych formach. W zależności od skali projektu, poziomu jego innowacyjności, zgodności z tzw. inteligentnymi specjalizacjami, przedsiębiorcy mogą sięgać zarówno po bezzwrotne granty, jak i starać się o preferencyjne pożyczki lub poręczenia oraz korzystać z programów krajowych lub regionalnych.

Te ostatnie adresowane są głównie do firm z sektora MSP, chociaż ostatnio coraz częściej także do dużych podmiotów, a dodatkowym warunkiem uzyskania środków jest prowadzenie działalności na terenie danego województwa lub przynajmniej przeprowadzenie projektu, na który dofinansowanie miałoby zostać przyznane, na jego obszarze. Stąd firmy powinny szukać wsparcia we właściwych dla siebie – ze względu na miejsce prowadzenia działalności (siedziba) – regionalnych programach operacyjnych. Wyjątkiem jest wspomniana gotowość do przeprowadzenia projektu (inwestycji) w innym województwie, co oczywiście mogłoby wiązać się z koniecznością ulokowania firmy w nowym miejscu lub przeniesienia w nie części działalności (przynajmniej tej związanej z projektem).

A możliwości na pewno nie brakuje. Gdy przejrzy się aktualne ogłoszenia o konkursach dla firm, to naprawdę w funduszach unijnych dużo się dzieje. O wszystkich sposobnościach nie da się napisać. Poniżej przedstawimy tylko kilka przykładów, aby nakreślić perspektywy, przed jakimi stoją przedsiębiorcy.

Mazowsze na start

Przykładowo ci z regionu Mazowsza mają szansę sięgnąć po środki na prowadzenie badań przemysłowych i prac rozwojowych (ten ostatni komponent jest obowiązkowy). Chodzi więc o projekty polegające na tworzeniu nowych produktów (towarów, usług) lub ich udoskonaleniu, a także kreowaniu nowych technologii. W ramach takiego projektu wsparcie może obejmować wynajem (amortyzacja) infrastruktury badawczej, niezbędnej do przeprowadzenia zaplanowanych prac B+R.

Konkurs, który jest finansowany ze środków działania 1.2 „Działalność badawczo - rozwojowa przedsiębiorstw" jest skierowany zarówno do małych i średnich firm, jak i dużych przedsiębiorców oraz konsorcjów. Zakłada się, że projekty będą realizowane we współpracy z sektorem badawczym. Na dofinansowanie działań B+R zarezerwowano ponad 42 mln zł (maksymalna wartość dofinansowania dla pojedynczego projektu wynosi 5 mln zł). Aplikacje będzie można składać od 30 czerwca do piątego września.

Dolnośląskie wdrożenia

Nieco mniej czasu na składanie dokumentów będą miały firmy z województwa dolnośląskiego, które zdecydują się sięgnąć po pieniądze na przeprowadzenie inwestycji przygotowujących je do wprowadzenia na rynek nowych produktów. Wnioski o dofinansowanie w ramach działania 1.5 „Rozwój produktów i usług w MSP" będą bowiem przyjmowane od drugiego lipca do 31 sierpnia. Nie powinno to być jednak przeszkodą dla przedsiębiorstw, tym bardziej, że w tym wypadku mowa o firmach doświadczonych w ubieganiu się o unijne wsparcie.

Wszystko dlatego, że w ramach tego konkursu dofinansowane mogą zostać projekty dotyczące inwestycji w zakresie wdrożenia wyników prac B+R w działalności przedsiębiorstw (np. uruchomienia masowej produkcji w przedsiębiorstwie). Jednak wdrożenie wyników wspomnianych prac musi być efektem prac B+R przeprowadzonych (przeprowadzanych) przez firmę - wnioskodawcę lub na jego zlecenie w efekcie podpisania umowy przez tego wnioskodawcę w konkursach ogłoszonych w działaniu 1.2. Chodzi więc o firmy, które już wcześniej uzyskały unijne dofinansowanie i dzięki niemu zrealizowały (realizują) projekt badawczy, a teraz chciałyby przystąpić do etapu wdrożenia jego wyników.

Łódzkie technologie

W województwie łódzkim firmy mogą rozwijać oferowane przez siebie towary, usługi i procesy. A to znów za sprawą dotacji na prowadzenie badań przemysłowych i prac rozwojowych. Wsparcie na realizację takich właśnie przedsięwzięć zostało przewidziane w działaniu 1.2.2 „Projekty B+R przedsiębiorstw". Wnioski o dotacje, które będzie można składać od 29 czerwca do 30 lipca, mają prawo przygotować przedsiębiorstwa oraz konsorcja przemysłowe, przy czym liderem konsorcjum musi być firma.

Na dofinansowanie najlepszych projektów zarezerwowano ponad 50,5 mln zł. Warto jeszcze dodać, że w przypadku przedsiębiorców przewidziana jest możliwość dofinansowania prac przedwdrożeniowych, które są związane z realizowanymi badaniami przemysłowymi i pracami rozwojowymi. Intensywność wsparcia na tę część przedsięwzięcia może wynosić 50 proc. kosztów kwalifikowanych. W części badawczej i rozwojowej jest zróżnicowana i zależy od wielkości przedsiębiorstwa.

Świętokrzyskie innowacje

Przedsiębiorstwa z województwa świętokrzyskiego mogą skoncentrować się na prowadzeniu badań przemysłowych, prac rozwojowych, opracowywaniu linii pilotażowych, demonstracyjnych prototypów, walidacji wypracowanego rozwiązania, czy wreszcie na uruchomieniu pierwszej produkcji (eksperymentalnej i niekomercyjnej). Wsparcie na realizację takich działań, których ostatecznym efektem powinny być nowe (zmodernizowane) produkty, usługi, technologie lub procesy, przewiduje działanie 1.2 „Badania i rozwój w sektorze świętokrzyskiej przedsiębiorczości".

Wnioski o dofinansowanie będą przyjmowane od 29 czerwca do czwartego września, przy czym konkurs podzielony jest na trzy rundy. Do udziału w naborze wniosków zostały dopuszczone także duże przedsiębiorstwa pod warunkiem zapewnienia konkretnych efektów dyfuzji działalności innowacyjnej oraz badawczo-rozwojowej gospodarki oraz pod warunkiem, że projekty będą podejmowane wspólnie z MSP lub przewidują współpracę z MSP, NGO, instytucjami badawczymi.

Z kolei dla małych i średnich firm dodatkowa ważna informacja jest taka, że jeśli w wyniku prowadzonych prac i usług B+R osiągnięty zostanie etap zaawansowania innowacyjnego rozwiązania (produktu, usługi, procesu) pozwalający na jego urynkowienie możliwe jest dofinansowanie kosztów wdrożenia (komercjalizacji) wyników tych prac. W takim przypadku kwalifikowane koszty wdrożenia powinny stanowić mniejszość całkowitych wydatków kwalifikowanych projektu. Część wdrożeniowa projektu może być realizowana w ramach tzw. regionalnej pomocy inwestycyjnej albo pomocy de minimis.

Kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów w opisywanym konkursie wynosi 60 mln zł. Zgodnie z tym, co zostało już powiedziane, konkurs został podzielony na trzy rundy. Na każdą z nich przeznaczono po 20 mln zł. ©?

Długi proces

Uzyskanie unijnego wsparcia nie jest łatwym zadaniem. Podobnie jak jego prawidłowe rozliczenie. A tak naprawdę dopiero to ostatnie przesądza o tym, czy firma ostatecznie uzyska dofinansowanie. Warto bowiem pamiętać, że nawet podpisanie umowy w tej sprawie, jest tylko pewnym przyrzeczeniem przyznania grantu. Firma może także otrzymać część obiecanych jej środków w formie zaliczki lub kolejnych zaliczek (przy większych projektach), ale to, czy ostatecznie będzie mogła je zatrzymać, zależy od ostatecznego prawidłowego rozliczenia projektu oraz utrzymania przez wymagany czas założonych rezultatów. Błędy w rozliczeniach albo nieosiągnięcie zakładanych celów projektu (inwestycji) może skutkować obowiązkiem zwrotu części, a nawet całości pozyskanych środków. W praktyce może to oznaczać odmowę udzielenia refundacji już poniesionych przez przedsiębiorcę wydatków, a jeżeli otrzymał on wcześniej środki (np. w postaci wspomnianej zaliczki) obowiązek ich zwrócenia (wraz z odsetkami).

Wiedząc o tym, każdy projekt trzeba przygotować w sposób rozważny. Tym bardziej, że musi on spełnić (wpisać się) wiele kryteriów odnoszących się do celów danego programu wsparcia, planowanych do osiągnięcia rezultatów itp. Wiedząc, że liczba spełnionych kryteriów decyduje o szansach na uzyskanie dofinansowania, przedsiębiorca może stać przed pokusą „podkręcania" planowanej inwestycji (projektu), tak aby wspomniane kryteria spełnić. Jeżeli jednak zbyt mocno wyśrubuje zakładane rezultaty i poda zbyt ambitne cele może się okazać, że wniosek albo przepadnie, albo uzyska dofinansowanie, ale problemy pojawią się później.

Pierwsza sytuacja może mieć miejsce, gdy oceniający dokumenty eksperci uznają, że firma nie ma możliwości (technicznych, ludzkich, organizacyjnych) do przeprowadzenia opisanego we wniosku projektu. Druga sytuacja wiąże się z nakreślonym już ryzykiem nieprawidłowego przeprowadzenia projektu, co będzie zwykle znacznie boleśniejsze (szczególnie, gdy firma zaciągnęła kredyt na sfinansowanie części projektu i liczyła na to, że ten zostanie spłacony z uzyskanej dotacji).

Dlatego pamiętając o niewątpliwych możliwościach rozwojowych, jakie dają unijne pieniądze (w szczególności bezzwrotne dotacje), do ubiegania się o nie trzeba podchodzić z chłodną głową, mając dobrze przygotowany i przemyślany projekt. ?