Najlepszym, z perspektywy szybkości oraz zabezpieczenia wierzyciela, rodzajem postępowania procesowego jest postępowanie nakazowe. Wskazany rodzaj postępowania jest nie tylko tańszy od zwykłego procesu - opłata od pozwu w postępowaniu nakazowym wynosi jedną czwartą opłaty stosunkowej (stanowiącej 5 proc. wartości przedmiotu sporu). Ponadto nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym z chwilą wydania, stanowi tytuł zabezpieczenia wykonalny bez nadawania mu klauzuli wyko nalności (art. 492 k.p.c.). Daje to możliwość wszczęcia postępowania zabezpieczającego, jeszcze przed zaskarżeniem nakazu przez pozwanego i zajęcie przez komornika całej kwoty dochodzonej pozwem przed zakończeniem postępowania.
Kiedy nakaz
Przepisy kodeksu postępowania cywilnego statuują jednak pewne formalne ograniczenia dla wydania przez sąd nakazu zapłaty, w postępowaniu nakazowym. W szczególności odnoszą się one do rodzaju dokumentu, jakim posługuje się wierzyciel. Zgodnie z art. 485 § 1 pkt 3 k.p.c. sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu.
Pierwszą przesłanką wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wskazaną w omawianym przepisie jest skuteczne doręczenie dłużnikowi wezwania do zapłaty. Drugą zaś przesłanką będzie pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu. Należy wskazać, że postacią pisemnego oświadczenia dłużnika o uznaniu długu jest niewątpliwie sam dokument obligacji.
Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy o obligacjach, obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.
Właściwe uznanie długu
Obligację należy więc zakwalifikować zgodnie z powyższą definicją jako tzw. właściwe uznanie długu. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny uznanie właściwe jest niewątpliwie czynnością prawną, a ściślej – umową jednostronnie zobowiązującą, zawartą między dłużnikiem, a wierzycielem, w której dłużnik potwierdza swe zobowiązanie, zasadniczo mając na celu jego ustalenie, czasem także – zabezpieczenie.