Kogo dotyczy ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu

Zbliża się wejście w życie przepisów ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Kogo obejmie nowa ustawa i do jakich obowiązków trzeba będzie się dostosować? Te pytania stawia sobie rynek biznesu.

Publikacja: 18.05.2018 06:50

Kogo dotyczy ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu

Foto: 123RF

26 czerwca 2017 r. upłynął termin wdrożenia przez Polskę IV Dyrektywy AML (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywania systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu). Omawiana ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (dalej: „ustawa") datowana jest na 1 marca 2018 r. Zgodnie z treścią art. 198 ustawy, ma ona wejść w życie 3 miesiące od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów o rejestrze beneficjentów (termin wejścia w życie przepisów w tym zakresie wyniesie 18 miesięcy).

Kogo dotyczą nowe przepisy

Ustawa w art. 2. ust 1. wskazuje na podmioty, których dotyczyć ma nowa regulacja. Są nimi „instytucje obowiązane".

Do kategorii instytucji obowiązanych ustawodawca zalicza:

- banki, oddziały banków zagranicznych, oddziały instytucji kredytowych, instytucje finansowe,

- spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, krajowa SKOK,

- instytucje płatnicze, instytucje pieniądza elektronicznego, biura usług płatniczych, agenci rozliczeniowi, firmy inwestycyjne, banki powiernicze,

- spółki prowadzące rynki regulowane, fundusze inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń, przedsiębiorcy prowadzący działalność kantorową (w tym usługi wymiany walut przez internet),

- pośredników nieruchomości

- w ograniczonym zakresie: notariuszy, adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych,

- przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie tworzenia jednostek organizacyjnych, pełnienia funkcji lub umożliwienia pełnienia funkcji członka zarządu spółki, prowadzenia biura wirtualnego,

- przedsiębiorców w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują lub przyjmują płatności w gotówce w wysokości co najmniej 10.000 euro, chociażby w wielu powiązanych transakcjach.

Spośród wymienionych grup podmiotów, największe zainteresowanie w środowisku biznesowym wzbudzają dwie ostatnie kategorie podmiotów, do których ustawa zalicza przedsiębiorców. Podstawowe pytanie, na jakie muszą sobie odpowiedzieć firmy dotyczy tego, w jakim rozmiarze dokonują lub przyjmują płatności gotówkowe oraz czy świadczą usługi w zakresie tworzenia spółek lub pełnienia funkcji zarządczych, np. funkcji członka zarządu. Przed tymi przedsiębiorcami pojawi się wyzwanie związane z dostosowanie się do nowych realiów i wdrożeniem w życie obowiązków wynikających z ustawy.

Ustawa nakłada następujące nowe obowiązki:

- wprowadzenie wewnętrznej procedury instytucji obowiązanej,

- wyznaczenie członka zarządu odpowiedzialnego za wdrożenie procedury i kadry kierowniczej odpowiedzialnej za wykonywanie obowiązków ustawowych,

- przeprowadzanie i aktualizowanie oceny ryzyka,

- stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego, w tym weryfikowanie kontrahentów

- procedura wewnętrznego zgłaszania nieprawidłowości,

- przekazywanie informacji o beneficjentach rzeczywistych – dotyczy wszystkich spółek prawa handlowego poza spółkami partnerskimi i publicznymi spółkami akcyjnymi.

Procedura zgłaszania nieprawidłowości

Opracowanie i wdrożenie procedury anonimowego zgłaszania naruszeń (Whistleblowing) w strukturze instytucji obowiązanej to jedno z głównych wyzwań, jakie przewiduje ustawa. Procedura wewnętrznego mechanizmu Whistleblowing opisuje zasady funkcjonowania mechanizmu anonimowego powiadamiania kierownictwa danego podmiotu o nieprawidłowościach występujących w jego strukturach, związanych z naruszeniem prawa oraz obowiązujących procedur i standardów. Idea procedury Whistleblowing jest taka, aby każdy pracownik/kontrahent (tzw. sygnalista lub whistleblower") miał możliwość anonimowego przekazania np. zarządowi lub powołanemu do tego „compliance officer'owi" informacji o zauważonych nieprawidłowościach za pośrednictwem specjalnego niezależnego i autonomicznego kanału informacji, który pozwala na anonimowość nadawcy.

Co z sygnalistą

Najważniejsze założenia dotyczące procedury Whistleblowing to:

- wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za odbieranie zgłoszeń,

- określenie sposobu odbierania zgłoszeń,

- określenie środków ochrony zgłaszającego przed dyskryminacją oraz ochrony danych osobowych,

- ustalenie zasad zachowania poufności,

- tryb postępowania wyjaśniającego,

- wskazanie terminu usunięcia danych

Sporo rodzajów sankcji

Jakie kary przewiduje ustawa za naruszenie przepisów?

Po pierwsze są to kary administracyjne nakładane na przedsiębiorcę za naruszenie przepisów ustawy. M.in. za brak oceny ryzyka prania brudnych pieniędzy i jej aktualizacji; niestosowanie środków bezpieczeństwa finansowego, niewprowadzenie wewnętrznej procedury instytucji obowiązanej; procedury anonimowego zgłaszania naruszeń (Whistleblowing) albo za brak szkoleń.

Kary wymienione w ustawie to:

- publikacja informacji o naruszeniu ustawy w BIP,

- nakaz zaprzestania podejmowania określonych czynności,

- cofnięcie koncesji, zezwolenia, wykreślenie z rejestru działalności regulowanej,

- kary pieniężne do wysokości dwukrotności kwoty osiągniętej korzyści lub unikniętej straty; jeśli nie jest możliwe ustalenie – do kwoty 1 mln euro.

- kary nakładane na osoby prawne takie jak: banki, firmy inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń, pośrednicy ubezpieczeniowi, instytucje pożyczkowe, kantory. Kary te będą mogły wynieść aż 5 mln euro lub 10 proc. obrotu wykazanego w sprawozdaniu finansowym. ?

Autorka jest prawnikiem z Kancelarii Schampera Dubis Zając i Wspólnicy Sp. k.

26 czerwca 2017 r. upłynął termin wdrożenia przez Polskę IV Dyrektywy AML (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywania systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu). Omawiana ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (dalej: „ustawa") datowana jest na 1 marca 2018 r. Zgodnie z treścią art. 198 ustawy, ma ona wejść w życie 3 miesiące od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów o rejestrze beneficjentów (termin wejścia w życie przepisów w tym zakresie wyniesie 18 miesięcy).

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami