Umorzone zobowiązanie bez dokumentacji podatkowej

Zgodnie ze stanowiskiem organów i sądów zwolnienie z długu nie jest transakcją samą w sobie ani świadczeniem, za które może być ustalona cena. Nie ma zatem w takim przypadku mowy o wygenerowaniu zysku, który mógłby zostać zaniżony.

Publikacja: 09.05.2016 02:00

Umorzone zobowiązanie bez dokumentacji podatkowej

Foto: www.sxc.hu

Co do zasady transakcje zawierane przez podmioty powiązane podlegają obowiązkowi sporządzenia dokumentacji podatkowej. W rzeczywistości gospodarczej zdarzają się sytuacje, gdy wierzyciel umarza zobowiązanie powiązanemu dłużnikowi. W związku z tym może pojawić się wątpliwość, czy umorzenie należności pomiędzy podmiotami powiązanymi może zostać uznane za transakcję, dla której powstaje obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych.

Zasady odbiegające od rynkowych

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o CIT, jeżeli w wyniku szczególnego rodzaju powiązań (m.in. kapitałowych) między podmiotami zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały, to dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Zasada ta znajduje zastosowanie wówczas, gdy podmioty powiązane ustalają ze sobą nierynkowe warunki transakcji, np. określają cenę odbiegającą od poziomu rynkowego i ustalają poziom zysku, który byłby nieakceptowalny przez podmioty niezależne. Pojawia się zatem pytanie, czy umorzenie zobowiązania nie będzie stanowiło przejawu nierynkowych warunków.

Warunki nie są spełnione

Zgodnie z podejściem prezentowanym przez organy podatkowe i sądy zwolnienie z długu nie jest jednak tran sakcją samą w sobie, ale jedynie umową polegającą na anulowaniu zawiązanego uprzednio zobowiązania. O transakcji możemy mówić w tym przypadku jedynie w kontekście zdarzenia, które było podstawą powstania zobowiązania.

Ponadto umorzenie należności nie jest świadczeniem, za które może być ustalona cena. Tym bardziej nie ma w takim przypadku mowy o wygenerowaniu zysku, który mógłby zostać zaniżony. Zwolnienie z długu to umowa polegająca na anulowaniu zobowiązania i nie może ona zostać uznana za transakcję zawartą na warunkach nierynkowych.

Nie da się oszacować dochodu

W przypadku zwolnienia z długu nie jest także możliwe zastosowanie żadnej z metod szacowania dochodu, określonych w art. 11 ust. 2 i 3 ustawy o CIT oraz w treści rozporządzenia ministra finansów z 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób prawnych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych.

W konsekwencji należy uznać, że dla czynności umorzenia zobowiązania nie trzeba sporządzać dokumentacji podatkowej. Taki pogląd został też potwierdzony w wyroku NSA z 23 marca 2006 r. (II FSK 497/05).

Fiskus potwierdza

Wątpliwości dotyczące konieczności sporządzania dokumentacji cen transferowych w przypadku zwolnienia podmiotu powiązanego z długu są także przedmiotem interpretacji indywidualnych, m.in. interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 11 lutego 2016 r. (IBPB-1-3/4510-114/16/SK). Sprawa dotyczyła polskiej spółki, która świadczyła na rzecz podmiotu powiązanego usługi oraz zbywała towary. Po pewnym czasie podmiot powiązany (spółka zagraniczna) znalazł się w trudnej sytuacji finansowej i nie posiadał środków ani majątku do uregulowania zobowiązań. W związku z tym polska spółka planowała umorzenie całości lub części wierzytelności wobec spółki zagranicznej. W ocenie spółki zwolnienie podmiotu powiązanego z długu nie stanowi podstawy do określenia dochodu spółki w wysokości innej niż zadeklarowana. Zwolnienie z długu nie wiąże się także z koniecznością sporządzenia przez spółkę dokumentacji cen transferowych. Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za prawidłowe, odstępując przy tym od wydania uzasadnienia.

Stanowisko to zostało potwierdzone także w innych interpretacjach indywidualnych, np. w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 grudnia 2015 r. (ILPB4/4510-1-480/15-2/ŁM), interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 5 marca 2015 r. (IBPBI/2/ 423-1469/14/MO) oraz w interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 2 października 2012 r. (IPTPB3/ 423-254/12-2/IR).

Autorka jest konsultantką w ABC Tax Spółka Doradztwa Podatkowego

podstawa prawna: ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 851 ze zm.)

podstawa prawna: rozporządzenie ministra finansów z 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób prawnych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1186)

Co do zasady transakcje zawierane przez podmioty powiązane podlegają obowiązkowi sporządzenia dokumentacji podatkowej. W rzeczywistości gospodarczej zdarzają się sytuacje, gdy wierzyciel umarza zobowiązanie powiązanemu dłużnikowi. W związku z tym może pojawić się wątpliwość, czy umorzenie należności pomiędzy podmiotami powiązanymi może zostać uznane za transakcję, dla której powstaje obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych.

Zasady odbiegające od rynkowych

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe