Taka zapowiedź padła w opublikowanym w poniedziałek dokumencie Ministerstwa Finansów, dotyczącego zwalczania obejścia prawa podatkowego. Opisano tam jeden ze sposobów optymalizacji podatkowej z użyciem zagranicznych spółek i funduszy inwestycyjnych. Jednak MF zapowiedziało, że ścigani będą nie tylko podatnicy uciekający od podatków, ale też ci, którzy takie schematy zaprojektowali.
Wszystko jawne
„Organy kontrolne powinny zwrócić szczególną uwagę na rolę usług doradztwa prawnego lub podatkowego przy planowaniu lub realizacji tej optymalizacji" – czytamy w ministerialnym dokumencie. Zapowiedziano w nim też, ze w razie potrzeby zostaną skontrolowane dokumenty świadczące o współpracy z doradcą, w tym załączone do faktur zestawienia wykonanych usług, a nawet dane z systemu rejestracji czasu pracy doradców. Te ostatnie są często stosowane w dużych kancelariach dla określenia, jaką konkretnie pracę wykonywał konkretny prawnik czy doradca podatkowy dla określonego klienta. MF ostrzega, że tacy konsultanci mogą ponieść kary jako współsprawcy przestępstw skarbowych.
MF zaznacza, że takie działania mają służyć wykrywaniu tylko konkretnej opisanej w dokumencie optymalizacji. Jednak takie stwierdzenie zaniepokoiło doradców podatkowych, adwokatów i radców prawnych. Obawiają się oni, że takie praktyki będą stosowane także w innych przypadkach.
- Taka zapowiedź jest co najmniej nieprzemyślana. Jesteśmy zawodem zaufania publicznego, w którym dane dotyczące naszych klientów są ustawowo chronione jako tajemnicą zawodową – mówi Marek Kolibski, doradca podatkowy, partner w kancelarii KNDP. Obaw o ingerencję w tajemnicę zawodową nie kryją także adwokaci i radcowie. Ich zdaniem, cel fiskusa, jakim jest ściganie unikania podatków, jest dość oczywisty. – Prawo i etyka zawodowa zabraniają nam przy tym pomocy klientom w dokonywaniu przestępstwa – przypomina adwokat Rafał Dębowski, sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej. Zastrzega on jednak, że słuszny cel nie może uświęcać wszystkich środków. – Gdyby kontroler z urzędu skarbowego przyszedł do kancelarii i zażądał informacji o faktach dotyczących klienta, adwokat powinien odmówić – dodaje Dębowski.
Tylko za zgodą sądu
Ochrona tajemnicy dotyczącej spraw klientów została dość podobnie sformułowana w ustawach regulujących działalność adwokatów, radców prawnych i doradców podatkowych. - Zwolnić z tajemnicy może sąd, a nie urząd skarbowy i to w sprawach przestępstw w tym karno-skarbowych – przypomina Leszek Korczak, radca prawny, wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych. Zauważa on też, że wprost z ordynacji podatkowej wynika, że świadek może odmówić odpowiedzi na pytanie jeżeli dotyczy ono okoliczności objętych chronioną ustawowo tajemnicą zawodową.