Skarbówka może kontrolować firmę z zaskoczenia

Mirosław Siwiński, radca prawny, doradca podatkowy, dyrektor w departamencie prawa podatkowego Kancelarii Prof. W. Modzelewskiego

Publikacja: 27.04.2017 06:10

Skarbówka może kontrolować firmę z zaskoczenia

Foto: 123RF

Rz: Reforma administracji skarbowej oznacza duże zmiany dla podatników. Czy obecnie firma podatnika może być kontrolowana bez zapowiedzi?

Mirosław Siwiński: W przypadku kontroli celno-skarbowej to w zasadzie norma, wszczyna się ją bowiem z zasady w momencie doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej. Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej nie przewiduje w ogóle zawiadamiania o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli zatem organ nie prowadzi kontroli podatkowej, która z zasady wymaga upoważnienia (art. 282b o.p.), to w przypadkach wskazanych w art. 282c o.p.nie zawiadamia się o zamiarze wszczęcia kontroli.

Czym różni się kontrola doraźna od kontroli na legitymację?

Kontrolę „na legitymację" przeprowadza się bez doręczenia upoważnienia przy jej wszczęciu, gdy nie są przestrzegane przepisy oraz okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne przeprowadzenie kontroli celno-skarbowej (art. 62 ust. 3 ustawy o KAS).

Kontrola „doraźna" jest to natomiast pojęcie pozaustawowe, które wykształciło się w odniesieniu do wcześniej podejmowanych przez organy celne czynności kontrolnych na podstawie stałych upoważnień. Ustawa o KAS to utrzymuje i ma zastosowanie do kontroli wskazanych w art. 62 ust. 5 ustawy o KAS. Są one wykonywane na podstawie okazywanych legitymacji służbowych oraz stałego upoważnienia do wykonywania kontroli, które wraz z legitymacją służbową okazywane są tylko na żądanie kontrolowanego, gdy funkcjonariusz ma obowiązek nosić mundur. W pozostałych przypadkach, moim zdaniem, legitymacja i stałe upoważnienie należy okazywać od razu.

Największą bolączką przedsiębiorców są niekończące się kontrole różnych służb. Podatnicy wskazują też, że zdarzają się powtórne kontrole w tym samym zakresie. Czy firmę można kontrolować kilka razy za ten sam okres?

Ten problem występował już w poprzednim stanie prawnym i niestety nie został rozstrzygnięty zgodnie ze standardami wyznaczonymi przez art. 2 Konstytucji. W praktyce normalną sytuacją było przeprowadzenie kontroli podatkowej przez naczelnika US (np. przy zwrocie VAT), a następnie, po pewnym czasie, postępowania kontrolnego przez UKS. Formalnego zakazu nie było i dlatego sądy to akceptowały, ale pod kątem praworządności i pewności prawa budzi to co najmniej poważne zastrzeżenia. Niestety, stan ten został utrzymany. Bez problemu można przeprowadzić kontrolę podatkową a potem celno-skarbową (albo odwrotnie) za ten sam okres.

Nie można natomiast przeprowadzić kontroli jednego rodzaju. Kontrolę podatkową kończy bowiem protokół (art. 291 § 4 o.p.), a celno-skarbową – wynik (art. 82 ust. 1 ustawy o KAS) i nie można ich wydać drugi raz w tym samym przedmiocie.  —rozmawiała Aleksandra Tarka

Rz: Reforma administracji skarbowej oznacza duże zmiany dla podatników. Czy obecnie firma podatnika może być kontrolowana bez zapowiedzi?

Mirosław Siwiński: W przypadku kontroli celno-skarbowej to w zasadzie norma, wszczyna się ją bowiem z zasady w momencie doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej. Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej nie przewiduje w ogóle zawiadamiania o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli zatem organ nie prowadzi kontroli podatkowej, która z zasady wymaga upoważnienia (art. 282b o.p.), to w przypadkach wskazanych w art. 282c o.p.nie zawiadamia się o zamiarze wszczęcia kontroli.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów