Zmiana formy działalności może mieć wpływ na relacje z kontrahentami czy prowadzone spory. Zwłaszcza w kwestii sporów sądowych i egzekucji – istotne jest prawidłowe rozpoznanie skutków przekształcenia.
Zagadnieniem skutków przekształcenia na gruncie postępowania egzekucyjnego zajął się w ostatnim czasie Sąd Najwyższy.
Sąd Najwyższy zajął stanowisko
W uchwale z 29 listopada 2017 roku (sygn. akt III CZP 68/17) SN rozstrzygnął, czy w przypadku przekształcenia dochodzi do sukcesji praw i obowiązków, stanowiącej przesłankę nadania klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego, czy też, ze względu na zasadę kontynuacji nadanie takiej klauzuli jest zbędne, a postępowanie egzekucyjne może toczyć się na podstawie dotychczasowego tytułu wykonawczego z udziałem spółki przekształconej. SN rozróżnił przy tym skutki procesowe przekształcenia sensu stricto (to jest przekształcenia spółki handlowej w inną spółkę handlową) i przekształcenia spółki cywilnej lub przedsiębiorcy jednoosobowego w spółkę prawa handlowego.
Skutki dla postępowania egzekucyjnego
Uchwała SN została podjęta na gruncie wykładni przepisu art. 788 § 1 k.p.c., zgodnie z którym, jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.
Przepis ten posługuje się pojęciem przejścia praw i obowiązków, co zgodnie z wykładnią dokonaną przez SN należy rozumieć jako wszelkiego rodzaju zmiany związane z prawem rozporządzania mieniem. Mowa zatem o wszelkich przypadkach sukcesji uniwersalnej i syngularnej, wśród których wyróżnić możemy m.in. przelew wierzytelności, cesję, przejęcie długu, dziedziczenie czy też łączenie spółek handlowych przez przejęcie oraz przez zawiązanie nowej spółki. Przejście praw i obowiązków nie zachodzi natomiast w sytuacji, gdy przeprowadzone zmiany organizacyjno-prawne nie pociągają za sobą utraty osobowości prawnej przez dotychczas istniejący podmiot.