Mąż z żoną w jednej w spółce

Publikacja: 23.03.2018 05:30

Mąż z żoną w jednej w spółce

Foto: Adobe Stock

- Czy małżonek udziałowca w sp. z o.o. może wstąpić do spółki? – pyta pan Jan.

Gdy udział/y w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: sp. z o.o.) wchodzi/ą w skład majątku wspólnego małżonków, umowa podmiotu może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do niego „drugiej połówki" wspólnika. Nie będzie zatem wystarczająca, w tym zakresie, uchwała udziałowców czy zgromadzenia wspólników, chyba że jest podjęta w celu zmiany kontraktu spółki w tym przedmiocie i dojdzie do wpisu owej zmiany w KRS. Umowa spółki może ograniczyć wstąpienie do spółki żony/męża wspólnika poprzez wskazanie przesłanek przedmiotowych lub podmiotowych, które powinien wypełnić, aby wejść do podmiotu albo ostatecznie wyłączać ewentualność takiego wstąpienia.

Małżonek bez udziałów w spółce

- Czy i ewentualnie, jaki wpływ na sprawę o podział majątku wspólnego małżonków po rozwodzie ma wyłączenie w umowie sp. z o.o. możliwości wstąpienia do tej spółki małżonka wspólnika?

Zawarcie postanowienia o wyłączeniu ewentualności wstąpienia do spółki małżonka wspólnika powoduje, że w przypadku podziału majątku wspólnego po zniesieniu lub ustaniu wspólności, nie będzie możliwe przysądzenie udziałów małżonkowi, któremu uprzednio formalnie nie przysługiwał status udziałowca. „W wypadku nabycia przez małżonka ze środków pochodzących z majątku wspólnego, w drodze czynności prawnej, udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, wspólnikiem staje się tylko małżonek uczestniczący w tej czynności". Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 20 maja 1999 r., I CKN 1146/97. Zasada ta została następnie potwierdzona w postanowieniu SN z 3 grudnia 2009 r., II CSK 273/09.

Kto ma zapłacić za dodatkowe roboty

- Od wielu lat jestem właścicielem firmy projektowo-budowlanej. Dostałem zlecenie na remont zabytkowego budynku. Zgodnie z umową miałem sporządzić stosowną dokumentację, uzyskać wymagane pozwolenia na prace, a następnie prawidłowo je przeprowadzić. Ustalono wynagrodzenie ryczałtowe. W trakcie robót okazało się jednak, że w części budynku została zamurowana klatka schodowa, która wykluczyła zbudowanie windy, a z kontraktu wynikało, że miała ona zostać zbudowana. Konserwator zabytków wyraził zaś zgodę tylko na wybudowanie windy zewnętrznej, co kosztowało dodatkowe, nieobjęte ryczałtem, 130 tys. zł. Aby wywiązać się z umowy, poniosłem z własnych środków, ten ekstra wydatek. Zamawiający odmówił mi jednak jego zwrotu, tłumacząc to faktem, że skoro w umowie ustalono wynagrodzenie ryczałtowe, to nadprogramowe pieniądze mi się nie należą. Poza tym, jako doświadczony przedsiębiorca, od razu powinienem był przewidzieć, że wyżej opisane problemy wystąpią. Czy rzeczywiście nie mam szans na odzyskanie tych 130 tys zł? – pyta pan Mateusz.

Jeżeli strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Gdy jednak wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą, sąd może podwyższyć ryczałt lub rozwiązać umowę. Tak stanowi przepis art. 632 Kodeksu cywilnego

W sprawie pana Mateusza mamy do czynienia z remontem zabytkowego obiektu. Nie sposób zatem wymagać, nawet od doświadczonego wykonawcy, że już na etapie podpisania umowy przewidzi wszystkie okoliczności i koszty, jakie mogą się zdarzyć w trakcie realizacji robót. Gdyby bowiem zaakceptować taki pogląd, to wynagrodzenie wykonawcy zależałoby wyłącznie od faktu, że żadne niespodziewane zdarzenia nie zaistnieją. Wykluczone jest tym bardziej obciążanie przyjmującego zamówienie skutkami ograniczeń administracyjnych - w przypadku czytelnika – pozwolenia konserwatora zabytków.

Niezależnie od powyższego, nawet, gdyby założyć, że nie byłoby podstaw do podwyższenia ryczałtu o kwotę 130 tys. zł, wówczas pan Mateusz mógłby alternatywnie dochodzić zapłaty wskazanej sumy na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu zamawiającego (art. 405 k.c). Konkluzje te wynikają z wyroku SN z 7 kwietnia 2017 r., I CSK 245/16.

SN, np. w uzasadnieniu wyroku z 1 kwietnia 2011 r., III CSK 220/10, dopuścił mianowicie możliwość alternatywnego formułowania podstaw faktycznych i prawnych żądania i to także w przypadku, gdy wzajemnie się wykluczają. Nie można bowiem wymagać od powoda, aby uzasadniając swoje roszczenie procesowe, już na wstępie procesu mógł przewidzieć wynik postępowania dowodowego. Brak również normy prawnej zakazującej poddania pod ocenę sądowi żądania opartego na różnych podstawach faktycznych.

Pan Mateusz może zatem domagać się w pozwie zapłaty 130 tys. zł, w pierwszej kolejności, na podstawie art. 632 § 2 k.c., natomiast na wypadek uznania przez sąd, iż nie ma podstaw do zmiany ryczałtu – alternatywnie (w tym samym pozwie), na podstawie art. 405 k.c., z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia się przez zamawiającego o w/w kwotę, tj. o wartość bezspornie zbudowanej przez czytelnika windy zewnętrznej (i ewentualnych dodatkowych wydatków związanych z jej budową).

—Anna Borysewicz, adwokat

podstawa prawna: art. 1831 ustawy z 15 września 2000r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1577)

podstawa prawna: art. 405 oraz 632 ustawy z 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2017r., poz. 1132)

- Czy małżonek udziałowca w sp. z o.o. może wstąpić do spółki? – pyta pan Jan.

Gdy udział/y w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: sp. z o.o.) wchodzi/ą w skład majątku wspólnego małżonków, umowa podmiotu może ograniczyć lub wyłączyć wstąpienie do niego „drugiej połówki" wspólnika. Nie będzie zatem wystarczająca, w tym zakresie, uchwała udziałowców czy zgromadzenia wspólników, chyba że jest podjęta w celu zmiany kontraktu spółki w tym przedmiocie i dojdzie do wpisu owej zmiany w KRS. Umowa spółki może ograniczyć wstąpienie do spółki żony/męża wspólnika poprzez wskazanie przesłanek przedmiotowych lub podmiotowych, które powinien wypełnić, aby wejść do podmiotu albo ostatecznie wyłączać ewentualność takiego wstąpienia.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami