Ostatnio Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów poinformował o wszczęciu postępowania antymonopolowego w sprawie zawarcia zmowy przetargowej przez spółki z branży informatycznej. Organizatorami przetargu, którego dotyczy postępowanie UOKiK były: Centralna Komisja Egzaminacyjna oraz Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Przedmiotem zaś zamówień publicznych był hosting oraz kolokacja serwerów (usługa polegająca na wstawieniu własnego serwera do serwerowni podmiotu zewnętrznego). O zainicjowanie zmowy przetargowej podejrzewana jest spółka Infomex Sp. z o.o. („Infomex"). Ze wstępnie przeprowadzonej analizy wynika, że ubiegała się ona bezpośrednio o zamówienie, jak również była podwykonawcą innych startujących w przetargu przedsiębiorców i wspólnie z nimi mogła ustalać warunki ofert.
UOKiK uzyskał w sprawie dowody w trakcie niezapowiedzianych przeszukań dokonanych u przedsiębiorców. Na tej podstawie wskazano, że podejrzewani o zmowę uczestnicy przetargu prawdopodobnie stosowali mechanizm tzw. rozstawiania i wycofywania ofert. Jest to mechanizm polegający na tym, że w pierwszej kolejności ceny oferowane przez uczestników startujących w przetargu są zróżnicowane w wyniku czego wygrywa najtańsza oferta. Następnie, zwycięzca wycofuje swoją ofertę, w celu doprowadzenia do wyboru droższej oferty złożonej przez przedsiębiorcę działającego z nim w zmowie. Firmy dzielą się uzyskaną w ten sposób nadwyżką ceny.
Skutkiem tej antykonkurencyjnej praktyki jest przede wszystkim podwyższenie ostatecznej ceny zamówienia oraz doprowadzenie do zwiększenia wydatków ze środków publicznych. Czym są zmowy przetargowe?
Zmowa przetargowa to jeden z najcięższych przejawów zakazanych porozumień. Zakaz porozumień stanowiących tzw. zmowę przetargową określony został w art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tekst jedn.: DzU z 2017 r. poz. 229 ze zm.; dalej: „u.o.k.k."). Regulacja ta przewiduje zakaz zawierania uzgodnień przez przystępujących do przetargu przedsiębiorców lub przedsiębiorców i organizatora tego przetargu w kontekście warunków składanych ofert, w szczególności odnoszących się do zakresu prac lub ceny. W zależności od przypadku, przetarg jako sposób wyboru przyszłych kontrahentów może być obowiązkowy (obowiązek wynikający m.in. z przepisów ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: DzU z 2015 r. poz. 2164 ze zm.; dalej: „p.z.p.") lub dobrowolny.
Szkodliwe i karalne
Wysoka szkodliwość zmów przetargowych dostrzeżona została przez ustawodawcę na gruncie kilku ustaw. Wyróżnić należy: