Zamówienia publiczne: kiedy można odrzucić ofertę ze względu na jej treść

Nie można stawiać zarzutów niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia w zakresie zobowiązań, które w ofercie nie zostały wyrażone.

Publikacja: 14.03.2017 05:10

Zamówienia publiczne: kiedy można odrzucić ofertę ze względu na jej treść

Foto: Adobe Stock

Według art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych oferty, których treść jest niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej „SIWZ"), podlegają odrzuceniu. Jest to nie tylko jedna z najważniejszych norm ustawowych, ale również najczęstsza podstawa prawna zarzutów formułowanych w odwołaniach wnoszonych do Krajowej Izby Odwoławczej. I jakkolwiek interpretacja ww. przepisu znajduje oparcie w licznym orzecznictwie i doktrynie, to jednak ciągle w praktyce jego stosowania występują problemy związane nie tylko ze specyfiką i komplikacją danego stanu faktycznego, ale również odnoszące się do kwestii bardziej ogólnych i tak fundamentalnych, jak rozumienie pojęcia „treść oferty".

Przykładu na powyższe dostarcza uzasadnienie wyroku KIO z 22 grudnia 2016, sygn. akt. KIO 2225/16, KIO 2226/16, KIO 2229/16, KIO 2230/16. W postępowaniu przetargowym, którego dotyczyło ww. orzeczenie, zamawiano wykonanie opisanych w SIWZ robót budowlanych. Przy czym zamawiający nie wymagał opisywania w ofercie przy pomocy jakich metod i środków wykonawcy zrealizują przedmiot zamówienia. Treść oferty sprowadzała się więc w tym przypadku do prostego zobowiązania do wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z opisanymi w dokumentach przetargowych wymaganiami zamawiającego wraz z podaniem żądanej ceny, a bez opisywania w ofercie w jaki dokładnie sposób powyższe zostanie osiągnięte.

W trakcie badania ofert zamawiający przeprowadził postępowania wyjaśniające w zakresie rażąco niskiej ceny. W ramach wyjaśnień dotyczących wyceny swoich ofert, wykonawcy podawali, w jaki sposób planują wykonanie przedmiotu zamówienia, w szczególności jakimi technologiami zamierzają się posłużyć. W konsekwencji, w składanych w postępowaniu odwołaniach do KIO pojawiły się zarzuty, iż wskazane w wyjaśnieniach technologie wykonania robót są niezgodne z wymaganiami czy założeniami opisu przedmiotu zamówienia, a tym samym treść ofert jest niezgodna z SIWZ i podlegają one odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Jak wynika z uzasadnienia wskazanego wyroku, wszystkie tego typu zarzuty zostały oddalone przez KIO jako właściwie bezprzedmiotowe, tj. nie odnoszące się do ofert złożonych w postępowaniu. Rzeczone technologie, planowane do zastosowania przez wykonawców, nie były według Izby przedmiotem ich ofert, a odwołujący nie byli w stanie wskazać, których fragmentów ofert zarzuty dotyczą. W konsekwencji Izba nie badała, czy zastosowanie wskazywanych w wyjaśnieniach technologii wykonywania robót, o które spierały się strony, rzeczywiście jest niezgodne z SIWZ.

Komentarz

Sylwester Kuchnio, radca prawny w Zespole Zamówień Publicznych kancelarii Dentons

Tego typu okoliczności, wynikające z uzasadnienia ww. wyroku Izby, są ilustracją sytuacji, którą scharakteryzować można jako przypisywanie ofercie treści w niej nieobecnych i stawianie zarzutów niezgodności ze specyfikacją względem nieistniejącej treści oferty.

W kazusie, którego dotyczył wyrok, wykonawcy nie zaciągali zobowiązania do wykonania robót przy pomocy określonej i wskazywanej w ofercie technologii. Tym samym konkretny rodzaj stosowanej technologii nie stanowił ich zobowiązania wobec zamawiającego, a oferta nie mogła być w tym zakresie niezgodna z SIWZ. Wskazywana w wyjaśnieniach technologia stanowiła jedynie informację na temat planów wykonawcy, co do sposobu realizacji zobowiązania, które zaciągnął składając ofertę oraz podstaw jej wyceny. Treść ofert pozostawała w tym przypadku idealnie zgodna z treścią specyfikacji – zamawiający wymagał złożenia oświadczenia woli, w którym wykonawcy zobowiązywali się do wykonania zamawianych robót zgodnie z wymaganiami SIWZ, za żądane przez nich wzajemne świadczenie pieniężne. Tego typu zobowiązanie wykonawcy, wynikające z jego jednoznacznego, co do zakresu i treści, oświadczenia woli, pozostawało więc wiążące i ważne, a także nie mogło zostać zmienione przez jakiekolwiek późniejsze wyjaśnienia.

Dla uzasadnienia powyższego stanowiska należy tu wskazać, że w formułowanym w orzecznictwie opisie instytucji odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, podkreśla się, iż niezgodność treści oferty z SIWZ:

- ma mieć charakter zasadniczy i nieusuwalny (ze względu na zastrzeżenie obowiązku poprawienia oferty wynikające z art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp);

- dotyczyć powinna sfery niezgodności zobowiązania zamawianego w SIWZ oraz zobowiązania oferowanego w ofercie;

- tudzież polegać może na sporządzeniu i przedstawienia oferty w sposób niezgodny z wymaganiami SIWZ (z zaznaczeniem, że chodzi tu o wymagania SIWZ dotyczące sposobu wyrażenia, opisania i potwierdzenia zobowiązania/świadczenia ofertowego, a więc wymagania, co do treści oferty, a nie wymagania co do jej formy, które również tradycyjnie są pomieszczane w SIWZ);

- a także możliwe być winno wskazanie i wykazanie na czym konkretnie niezgodność ta polega – co konkretnie w ofercie nie jest zgodne i w jaki sposób z konkretnie wskazanymi, skwantyfikowanymi i ustalonymi fragmentami czy normami SIWZ.

Reasumując powyższe, można generalnie przyjąć, iż niezgodność oferty z SIWZ w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy polega albo na niezgodności zobowiązania, które w swojej ofercie wyraża wykonawca i przez jej złożenie na siebie przyjmuje (zaciąga), z zakresem zobowiązania, którego przyjęcia oczekuje zamawiający i które opisał w SIWZ, albo na niezgodnym z SIWZ sposobie wyrażenia, opisania i potwierdzenia zakresu owego zobowiązania w ofercie.

Powyższe koresponduje z definicją zawartą w art. 66 § 1 Kodeksu cywilnego, według której oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.

W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego rzeczone oświadczenie woli określające istotne postanowienia umowy stanowiące ofertę, w świetle art. 82 ust. 3 i art. 89 ust. 1 pkt 2 musi być zgodne z SIWZ i odpowiadać jej treści.

Tym samym to specyfikacja istotnych warunków zamówienia, stanowiąca dokument określający warunki przetargu w rozumieniu art. 701 k.c., sporządzona zgodnie z art. 36 Pzp, determinowała będzie powinną treść ofertową, rozumianą jako wyrażony w niej zakres zobowiązania wykonawcy. Po pierwsze więc wszystkie istotne postanowienia umowy określane będą bezpośrednio w treści oferty lub przez odesłanie do dokumentów przetargowych, w odpowiedzi na które oferta jest składana. Po drugie w specyfikacji wskazane będzie, w jaki sposób i w jakim zakresie, treść oferty ma powyższe wyrażać i opisywać. Natomiast jakiekolwiek wyjaśnienia dotyczące treści oferty, w myśl zakazu zawartego w art. 87 ust. 1 Pzp nie mogą zmieniać tej treści, ani jej poza zakresem określonym w SIWZ tworzyć.

Tym samym za niedopuszczalną i błędną należy uznać występującą w obrocie praktykę, stawiania przez zamawiających i konkurencyjnych wykonawców, zarzutów niezgodności z SIWZ względem takich treści ofert, których próżno szukać... w ich treści.

Powyższa nieporadność stylistyczna polegająca na iteracji pojęcia „treści oferty" jest zamierzona. Służy podkreśleniu stanowiska, że treść oferty, to tylko i wyłącznie zawarte w niej postanowienia określające istotne zobowiązania wzajemne zamawiającego i wykonawcy. Żadnej innej treści oświadczenia woli wykonawcy zrekonstruować tu nie sposób. Konsekwentnie nie sposób również stawiać zarzutów niezgodności oferty z SIWZ w zakresie zobowiązań, które w ofercie nie zostały wyrażone.

Według art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych oferty, których treść jest niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej „SIWZ"), podlegają odrzuceniu. Jest to nie tylko jedna z najważniejszych norm ustawowych, ale również najczęstsza podstawa prawna zarzutów formułowanych w odwołaniach wnoszonych do Krajowej Izby Odwoławczej. I jakkolwiek interpretacja ww. przepisu znajduje oparcie w licznym orzecznictwie i doktrynie, to jednak ciągle w praktyce jego stosowania występują problemy związane nie tylko ze specyfiką i komplikacją danego stanu faktycznego, ale również odnoszące się do kwestii bardziej ogólnych i tak fundamentalnych, jak rozumienie pojęcia „treść oferty".

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe