Jak restrukturyzacja wpływa na czynności komornika

Mimo że postępowania egzekucyjne oraz restrukturyzacyjne i upadłościowe mają ten sam cel – spłatę zobowiązań dłużnika – nie mogą być prowadzone równocześnie.

Publikacja: 24.02.2017 05:40

Jak restrukturyzacja wpływa na czynności komornika

Foto: 123RF

Postępowanie upadłościowe ma umożliwić zaspokojenie jak najszerszego grona wierzycieli w jak największym stopniu. Jednoczesne prowadzenie egzekucji przez wielu wierzycieli (kiedy nie ma pewności, czy również inne osoby nie powinny brać w niej udziału), a przy tym podejmowanie czynności przez sąd upadłościowy, spowodowałoby ostatecznie spłatę zobowiązań, ale w pierwszej kolejności doprowadziłoby do chaosu. Z tej przyczyny ustawodawca słusznie postanowił ograniczyć prowadzenie postępowania egzekucyjnego na rzecz postępowania upadłościowego, które ze względu na swój generalny charakter, zmierza do zaspokojenia wszystkich wierzycieli.

Wszystko trafia do masy upadłości

Dlatego wraz z uprawomocnieniem się postanowienia o ogłoszeniu upadłości, wszystkie egzekucje prowadzone względem dłużnika są umarzane, zaś środki uzyskane z egzekucji, ale jeszcze niewydane, przelewa się do masy upadłości. Po ogłoszeniu upadłości nie jest możliwe wszczęcie nowych postępowań egzekucyjnych, z wyjątkiem tych dotyczących roszczeń alimentacyjnych czy o rentę z tytułu odszkodowania.

Trochę inaczej sytuacja wygląda w przypadku postępowania restrukturyzacyjnego. W tym przypadku oprócz spłaty wierzycieli należy dążyć do uzdrowienia przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji, równoległe prowadzenie egzekucji i restrukturyzacji, oprócz wprowadzenia chaosu w spłacie wierzycieli, mogłoby skutecznie uniemożliwić naprawę sytuacji dłużnika. Prowadzenie działalności w sytuacji, gdy komornik zajął konta bankowe, wierzytelności czy ruchomości, o ile nie jest niemożliwe, to na pewno znacznie utrudnione.

Ograniczenie możliwości kolizji

Ustawodawca wprowadził cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych, w których kolizja z egzekucją została uregulowana na różne sposoby.

Jakie są skutki wszczęcia postępowania układowego, uznawanego za najbardziej modelowe ze wszystkich wprowadzonych przez ustawodawcę?

Postępowanie układowe, co do zasady, można podzielić na kilka faz, ale w tym przypadku istotne są dwa momenty wydanie przez sąd postanowienia o otwarciu restrukturyzacji oraz zatwierdzenie układu restrukturyzacyjnego.

Dlatego należy brać pod uwagę trzy okresy:

- od dnia złożenia wniosku o otwarcie restrukturyzacji do dnia wydania postanowienia o jej otwarciu,

- od dnia otwarcia restrukturyzacji do dnia zatwierdzenia układu restrukturyzacyjnego,

- po zatwierdzeniu układu.

Przed dniem otwarcia restrukturyzacji sąd może, na wniosek dłużnika, postanowić o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego w ramach zabezpieczenia przyszłego postępowania. Zawieszenie postępowania nie oznacza jednak, że unicestwione zostają skutki wcześniejszych działań komornika, a jedynie, że dalsze działania nie będą już podejmowane. Gdyby okazało się jednak, że do prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika konieczne jest uchylenie wcześniej ustanowionego przez komornika zajęcia, sąd może wydać odpowiednie postanowienie, ale tylko co do zajęcia rachunku bankowego. Aby jednak dłużnik nie mógł w ten sposób wyzbyć się majątku, obowiązkowe jest ustanowienie przez sąd tymczasowego nadzorcy sądowego, który musi wyrazić zgodę na każdą dyspozycję dotyczącą wcześniej zajętego rachunku.

Z dniem otwarcia restrukturyzacji, wcześniej wszczęte postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej układem, ulegają zawieszeniu z mocy prawa. Natomiast wszystkie wcześniej ustanowione już zajęcia majątku mogą zostać uchylone postanowieniem sądu. Dodatkowo, po otwarciu restrukturyzacji, niedopuszczalne jest wszczęcie nowego postępowania egzekucyjnego skierowanego do wierzytelności objętych układem. Zawieszenie egzekucji pozwala na oszacowanie, czy planowany układ jest możliwy do zrealizowania i jednocześnie daje dłużnikowi chwilę wytchnienia, co ma zapobiec upadłości przedsiębiorstwa, zanim zakończy się sama restrukturyzacja. Co prawda jednocześnie powoduje to odsunięcie w czasie momentu zaspokojenia wierzycieli, ale należy pamiętać, że czasem lepiej poczekać dłużej na spłatę w toku restrukturyzacji, niż ryzykować ogłoszenie upadłości dłużnika. Upadłość również nie jest przeprowadzana z dnia na dzień, a otrzymane w jej wyniku środki najpewniej pokryją jedynie część zobowiązania.

W lepszej sytuacji znajduje się wierzyciel, którego roszczenie zabezpieczone jest hipoteką lub zastawem, gdyż może on dalej prowadzić egzekucję, ale tylko i wyłącznie z przedmiotu zabezpieczenia. Jednak, jeżeli egzekucję skierowano do przedmiotu zabezpieczenia niezbędnego do prowadzenia przedsiębiorstwa, sąd może ją zawiesić na okres maksymalnie trzech miesięcy.

Z mocy prawa

Po wydaniu przez sąd postanowienia o zatwierdzeniu układu restrukturyzacyjnego i jego uprawomocnieniu się, wszystkie postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętych restrukturyzacją są umarzane z mocy prawa. Nie można ich również ponownie wszcząć, gdyż tracą moc tytuły wykonawcze lub egzekucyjne. Wynika to z tego, że od zatwierdzenia układu to właśnie on jest podstawą dochodzenia wierzytelności, zaś spłata ma nastąpić zgodnie z jego postanowieniami. W przypadku niewykonywania przez dłużnika układu, sąd może go uchylić, co daje wierzycielom możliwość dochodzenia wierzytelności w drodze egzekucji. Oczywiście, pod warunkiem, że niewykonywanie układu nie skończy się ogłoszeniem upadłości dłużnika.

Kamil Matyśkiewicz, radca prawny w Departamencie Doradztwa Podatkowego i Prawnego w Kancelarii Prawno-Podatkowej Mariański Group

Postępowanie upadłościowe ma umożliwić zaspokojenie jak najszerszego grona wierzycieli w jak największym stopniu. Jednoczesne prowadzenie egzekucji przez wielu wierzycieli (kiedy nie ma pewności, czy również inne osoby nie powinny brać w niej udziału), a przy tym podejmowanie czynności przez sąd upadłościowy, spowodowałoby ostatecznie spłatę zobowiązań, ale w pierwszej kolejności doprowadziłoby do chaosu. Z tej przyczyny ustawodawca słusznie postanowił ograniczyć prowadzenie postępowania egzekucyjnego na rzecz postępowania upadłościowego, które ze względu na swój generalny charakter, zmierza do zaspokojenia wszystkich wierzycieli.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona