Dotacje w 2017 roku, czyli czas na inwestycje w firmach

Środki unijne trafiają do przedsiębiorców w postaci bezzwrotnych dotacji lub poprzez instrumenty zwrotne (pożyczki, poręczenia, gwarancje). W szczególności te pierwsze mają finansować najbardziej zaawansowane projekty, związane z dynamicznym rozwojem firm, wprowadzaniem zaawansowanych technologii, procesów i w ogóle szeroko rozumianych innowacji. Bardzo dużo uwagi przykłada się do projektów związanych z prowadzeniem i wykorzystywaniem wyników prac badawczych oraz rozwojowych (eksperymentalne prace rozwojowe).

Jednak nie oznacza to, że w okresie 2014–2020 nie przewidziano dotacji dla bardziej „klasycznych" inwestycji, które mogą kojarzyć się z pracami budowlanymi, czyli powiększaniem i budową nowych zakładów produkcyjnych, wprowadzaniem w nich nowych maszyn, urządzeń, wreszcie wdrażaniem nowych procesów i technologii. I przedsiębiorcy mogą sięgać po dofinansowanie na realizację takich inwestycji, szukając wsparcia w programach regionalnych.

Podobieństwa i różnice

Pamiętając o różnorodności programów regionalnych, można stwierdzić, że pomoc na podnoszenie konkurencyjności mikro, małych i średnich firm poprzez inwestycje została przewidziana we wszystkich województwach. Jeżeli szukać podobieństw, to jej celem jest doprowadzić do wzmocnienia pozycji przedsiębiorstw poprzez wdrażanie innowacji produktowych, procesowych, marketingowych oraz organizacyjnych i związanych z:

- rozbudową przedsiębiorstwa, prowadzącą do wprowadzenia na rynek nowych produktów,

- dokonaniem zasadniczych zmian procesu produkcyjnego, skutkującego wprowadzeniem na rynek nowych lub ulepszonych produktów (towarów, usług, procesów),

- inwestycjami w nowoczesne maszyny i sprzęt produkcyjny, a także w wartości niematerialne i prawne,

- wykorzystaniem nowoczesnych rozwiązań informatycznych i teleinformatycznych (technologie ICT),

- wdrażaniem własnych lub nabytych wyników badań i prac rozwojowych.

Z kolei w zależności od regionu na preferencje mogą liczyć projekty:

- wpisujące się w regionalne specjalizacje,

- zgodne z regionalnymi i/lub inteligentnymi specjalizacjami,

- przyczyniające się do tworzenia nowych (trwałych) miejsc pracy,

- wyróżniające się poziomem innowacyjności (zwykle w odniesieniu do końcowego rezultatu projektu, czyli produktu – innowacja na poziomie firmy, regionu, kraju),

- przyczyniające się do rozwoju eksportu (podnoszenia konkurencyjności w wymiarze międzynarodowym),

- dające dodatkowe efekty (np. proekologiczne, wynikające z zastosowania narzędzi informatycznych, wymuszające współpracę różnych podmiotów),

- realizowane na wybranych obszarach (np. cechujących się zwiększonym poziomem bezrobocia, niskim poziomem przedsiębiorczości).

W niektórych działaniach, skierowanych do przedsiębiorców, a wspierających generalnie wzrost ich konkurencyjności, uwzględnia się także efekty prośrodowiskowe. Oznacza to, że uwzględnienie i wprowadzenie ekoinnowacji może zwiększać szanse na uzyskanie dofinansowania. Ekoinnowacje mogą być rozumiane, jako:

- rozwiązania służące zintegrowanemu podejściu do kwestii efektywnego wykorzystania zasobów, w tym energii i surowców,

- inwestycje ograniczające materiało-, wodo- i energochłonność oraz związane z odzyskiem surowców wtórnych,

- przedsięwzięcia związane z „zieloną gospodarką", „zielonymi" produktami,

- innowacje w takich branżach jak recykling odpadów, oczyszczanie zużytej wody i ścieków, filtracja i kontrola emisji,

- inwestycje mające na celu poprawę jakości powietrza w sektorze MSP poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych ze źródeł punktowych oraz wsparcie działalności monitoringowej i pomiarowej,

- działania w zakresie dostosowania istniejących instalacji produkcyjnych do standardów najlepszych dostępnych technik (best available technology – BAT), wsparcie inwestycji dostosowujących do wymogów ochrony środowiska,

- działania związane z wdrażaniem systemów zarządzania środowiskowego oraz uzyskaniem certyfikowanych ekoznaków, proekologicznym zarządzaniem i proekologicznym marketingiem,

- rozwiązania informatyczne sprzyjające oszczędności energii i wspierające wdrożenie zielonej rachunkowości w przedsiębiorstwie.

Numery działań

Z uwagi na liczbę działań wyłącznie przykładowo można podpowiedzieć, aby przedsiębiorcy z województwa zachodniopomorskiego próbowali sięgać po środki z działań: 1.5 „Inwestycje przedsiębiorstw wspierające rozwój regionalnych specjalizacji oraz inteligentnych specjalizacji" oraz 1.6 „Tworzenie nowych miejsc pracy na obszarze Specjalnej Stefy Włączenia". Pierwsze skierowane jest do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, które chcą rozwijać swoją działalność w obszarach regionalnych specjalizacji lub inteligentnych specjalizacji. Przewiduje ono wsparcie inwestycji polegających na wdrażaniu innowacji produktowych, procesowych i nietechnologicznych przez przedsiębiorstwa prowadzące inwestycje we wskazanych specjalizacjach. Pomoc zostanie ukierunkowana na wdrażanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych poprzez inwestycje w maszyny, urządzenia, sprzęt produkcyjny i wartości niematerialne i prawne, prowadzące do:

- wykreowania nowego lub zasadniczo ulepszonego produktu (towaru, usługi),

- zwiększenia efektywności produkcji przedsiębiorstwa,

- zasadniczej zmiany procesu produkcyjnego.

Zgodnie ze szczegółowym opisem tego działania, planuje się organizację odrębnych konkursów przypisanych poszczególnym specjalizacjom, jak również wybranym obszarom specjalizacji, a także tzw. konkursów celowanych, tj. ukierunkowanych na określoną specjalizację i jednocześnie ukierunkowanych terytorialnie.

Z kolei celem drugiego jest wspieranie inwestycji, mających pomóc w stworzeniu znaczącej liczby trwałych miejsc pracy oraz podniesieniu konkurencyjności przedsiębiorstw działających na wskazanym obszarze. Przedsiębiorcy muszą się tutaj liczyć z obowiązkiem utworzenia minimum dziesięciu nowych etatów. W zamian łagodnie traktowane jest kryterium innowacyjności projektu. Wystarczy bowiem wykazać, że dzięki inwestycji wprowadzona zostanie innowacja produktowa lub procesowa na poziomie firmy (nie musi to być więc bardzo zaawansowana innowacja, np. na poziomie branży, regionu lub kraju).

Przedmiotem przedsięwzięć mogą być inwestycje w grunty, budynki, budowle, nowoczesne maszyny i urządzenia, linie produkcyjne, wartości niematerialne i prawne czy wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych, prowadzących do budowy/rozbudowy przedsiębiorstwa, wykreowania nowego lub zasadniczo ulepszonego produktu bądź usługi, zwiększenia efektywności produkcji przedsiębiorstwa, zasadniczej zmiany procesu produkcyjnego.