Jak najkorzystniej podatkowo przekazać firmowy składnik majątku

Przedsiębiorca, który chce się pozbyć pojazdu używanego w działalności gospodarczej, ma do wyboru jego sprzedaż i darowiznę. Wysokość daniny do zapłaty zależy od stopnia pokrewieństwa stron i od wartości auta.

Publikacja: 05.01.2017 02:00

Jak najkorzystniej podatkowo przekazać firmowy składnik majątku

Foto: 123RF

- Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. Na początku 2015 r. wprowadziłem do działalności i zaliczyłem do środków trwałych samochód osobowy. Od wydatków dotyczących tego samochodu odliczam połowę VAT, a w pozostałej części wydatki te zaliczam do kosztów uzyskania przychodów. Aktualna wartość samochodu to około 30 000 zł. Chciałbym ten samochód sprzedać lub darować wujowi (bratu mojego ojca). Co będzie korzystniejsze podatkowo? – pyta czytelnik.

Jak stanowi art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o PIT, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą. Przychody takie powstają nawet, jeżeli przed zbyciem składniki te zostały wycofane z działalności gospodarczej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia upłynęło co najmniej sześć lat (zob. art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT).

Przychodem jest cena określona w umowie

Powoduje to, że sprzedaż przedmiotowego samochodu spowoduje u Pana powstanie przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. Przychód ten będzie, co do zasady, równy wartości wyrażonej w cenie określonej w umowie, pomniejszonej o koszty odpłatnego zbycia (koszty odpłatnego zbycia w Pana przypadku zapewne nie wystąpią). Jeżeli cena ta, bez uzasadnionej przyczyny, będzie znacznie odbiegać od wartości rynkowej samochodu, to organy podatkowe będą uprawnione do określenia przychodu ze sprzedaży samochodu w wysokości wartości rynkowej (zob. art. 14 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy o PIT).

Kiedy podatnik osiągnie stratę

Co ciekawe, sprzedaż ta może u Pana wygenerować stratę podatkową. Stanie się tak, jeżeli wartość początkowa przedmiotowego samochodu jako środka trwałego będzie wyższa od sumy ceny jego sprzedaży oraz dokonanych odpisów amortyzacyjnych (zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 14 maja 2014 r., IBPBI/1/415-188/14/SK). W przeciwnym razie dochód ze sprzedaży samochodu (tj. powiększona o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych nadwyżka przychodu ze sprzedaży samochodu nad jego wartością początkową przyjętą dla celów amortyzacji – zob. art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT) powiększy dochód z działalności gospodarczej opodatkowany według liniowej stawki 19 proc.

Płaci obdarowany

Raczej nie jest opłacalny alternatywny scenariusz w postaci darowizny samochodu wujowi. Z tytułu otrzymania przedmiotowego samochodu w drodze darowizn wuj musiałby bowiem zapłacić podatek od spadków i darowizn.

Przykład

Wartość samochodu w momencie darowizny wyniesie 30 000 zł.W przypadku darowizny na rzecz wuja kwota wolna od podatku od spadków i darowizn wynosi 7276 zł (zob. art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Podatek do zapłaty przez wuja podatnika podatek ten wyniesie 1905 zł (zob. art. 15 ust. 1 ww. ustawy). 1644,50 zł + 12% (30 000 zł – 7276 zł – 20 556 zł) = 1644,50 zł + 12% x 2168 zł = 1644,50 zł + 260,16 zł = 1904,66 zł

Transakcja w dwóch etapach

Gdyby jednak w grę wchodziło uprzednie darowanie samochodu Pana ojcu, podatek od spadków i darowizn mógłby wynieść zero zł. Byłoby tak, gdyż art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn przewiduje zwolnienie od podatku obejmujące nabycie rzeczy oraz praw od osób z tzw. grupy „0". Nie jest Pan dla wuja osobą z tej grupy, a w konsekwencji bezpośrednia darowizna między Panem a wujem nie skorzysta ze zwolnienia.. Pan jest dla ojca osobą należącą do grupy „0", natomiast dla wuja osobą należącą do tej grupy jest Pana ojciec. W konsekwencji obie darowizny samochodu (najpierw darowizna samochodu między Panem a ojcem, następnie między Pana ojcem a wujem) mogłyby korzystać z tego zwolnienia. Jego warunkiem byłoby jedynie zgłoszenie (odrębnie przez Pana ojca oraz odrębnie przez wuja) nabycia samochodu w drodze darowizny na formularzu SD-Z2 (termin na złożenie takiego zgłoszenia to sześć miesięcy, licząc od dnia dokonania darowizny).

Albo VAT, albo PCC

Sprzedaż przez Pana przedmiotowego samochodu wujowi będzie, co do zasady, podlegała opodatkowaniu VAT (samochód ten jest bowiem elementem Pana przedsiębiorstwa w rozumieniu VAT). W celu ograniczenia wysokości VAT z tytułu sprzedaży może Pan jednak przed sprzedażą przekazać samochód na cele osobiste (wycofać z działalności gospodarczej). Takie przekazanie (podobnie jak darowizna na rzecz wuja lub Pana ojca) nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT lub – jeżeli w skład samochodu wchodzą części składowe (np. części zamienne), przy których nabyciu przysługiwało Panu prawo do odliczenia –VAT z tego tytułu będzie niewielki. Przyjmuje się bowiem, że za podstawę opodatkowania w tego typu przypadkach przyjmuje się aktualną wartość części składowych (np. części zamiennych), przy których nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia (zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 17 maja 2001 r. w połączonych sprawach C-322/99 i C-323/99). Taką podstawę opodatkowania musi Pan z konieczności oszacować we własnym zakresie, przy czym nie jest wykluczony scenariusz, że ze względu na zużycie takich części składowych podstawa opodatkowania jest „zerowa" (i VAT jednak nie wystąpi). Wadą tego rozwiązania byłaby konieczność zapłaty (przez wuja) 2-proc. podatku od czynności cywilnoprawnych, który w przypadku sprzedaży samochodu podlegającej opodatkowaniu VAT nie wystąpiłby (ze względu na art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Trzeba rozważyć różne warianty

Reasumując, ze względu na wysoki podatek od spadków i darowizn (u wuja) zapewne najmniej korzystną podatkową opcją jest bezpośrednia darowizna samochodu wujowi. Wadę tego scenariusza można wyłączyć, dokonując dwóch darowizn (najpierw przez Pana ojcu, a następnie przez Pana ojca wujowi). Jeżeli takie rozwiązanie nie wchodzi w grę, to pozostaje sprzedaż samochodu. Takie rozwiązanie może się zresztą okazać najkorzystniejsze podatkowo (gdyby sprzedaż miała wygenerować u Pana podatkową stratę). Sprzedaż taka – w celu ograniczenia wysokości VAT – może zostać poprzedzona przekazaniem samochodu na cele osobiste (z czym jednak będzie się wiązać wystąpienie podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży).

Autor jest doradcą podatkowym

- Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. Na początku 2015 r. wprowadziłem do działalności i zaliczyłem do środków trwałych samochód osobowy. Od wydatków dotyczących tego samochodu odliczam połowę VAT, a w pozostałej części wydatki te zaliczam do kosztów uzyskania przychodów. Aktualna wartość samochodu to około 30 000 zł. Chciałbym ten samochód sprzedać lub darować wujowi (bratu mojego ojca). Co będzie korzystniejsze podatkowo? – pyta czytelnik.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona