Kontrowersje dotyczące sposobu kalkulacji prewspółczynnika VAT

Gmina nie ma obowiązku ujmowania przy wyliczaniu prewspółczynnika m.in. odsetek od należności z tytułu opłat za wodę i ścieki, odsetek bankowych, kar umownych czy odszkodowań majątkowych – uznał organ skarbowy.

Publikacja: 03.07.2018 06:30

Kontrowersje dotyczące sposobu kalkulacji prewspółczynnika VAT

Foto: Adobe Stock

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) 27 kwietnia 2018 r. wydał interpretację dotyczącą odliczenia VAT przez gminę z zastosowaniem prewspółczynnika oraz sposobu jego kalkulacji (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.17.2018. 2.MN). Wniosek o wydanie przedmiotowej interpretacji złożyła gmina.

Czytaj także: Wybór właściwego prewspółczynnika dla odliczenia VAT

W strukturach gminy funkcjonują różne jednostki organizacyjne, w tym między innymi Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej (dalej jako GZGK), zorganizowany w formie samorządowego zakładu budżetowego. GZGK zgodnie ze swoim statutem wykonuje działania na rzecz gminy i jej jednostek organizacyjnych oraz w ramach powierzonych mu zadań, odpłatne czynności na rzecz mieszkańców gminy oraz osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Do zadań GZGK należą w szczególności działania z zakresu dostarczania wody i odbioru ścieków. Usługi w tym zakresie są świadczone zarówno na rzecz klientów wewnętrznych (pozostałe jednostki gminy), jak i zewnętrznych (osoby fizyczne, prawne). W związku z usługami świadczonymi na rzecz mieszkańców GZGK otrzymuje od gminy dotację do ceny 1m3 dostarczanej wody.

Czytaj także: VAT: płatnik nie zastosuje prewspółczynnika

Do przedstawionego stanu faktycznego gmina zadała szereg pytań dotyczących głównie sposobu kalkulacji prewspółczynnika VAT. W szczególności gmina zapytała, czy obliczając wartość prewspółczynnika VAT dla GZGK według wzoru określonego dla zakładu budżetowego w §3 ust. 4 rozporządzenia ministra finansów z 17 grudnia 2015 r., powinna uwzględniać w mianowniku noty księgowe wystawiane przez GZGK na rzecz gminy i jej pozostałych jednostek organizacyjnych.

Gmina zapytała również, czy przy kalkulacji prewspólczynnika GZGK powinna uwzględniać wartości ujmowane na wystawianych przez GZGK notach księgowych, dotyczących świadczeń z zakresu dostawy wody i odbioru ścieków, które to wartości są dokumentowane przez poszczególne jednostki dalszymi notami lub fakturami VAT – w zależności od dalszego sposobu wykorzystania. Pozostałe pytania zadane przez gminę dotyczyły kwestii uwzględnienia dopłat do cen wody oraz kwot odsetek, odszkodowań i kar umowych w kalkulacji prewspółczynnika, a także możliwości wyboru innej metody wyliczania prewspółczynnika dla GZGK.

Prezentując własne stanowisko gmina uznała, że kwoty dokumentowane przez GZGK za pomocą not księgowych nie powinny być uwzględniane w kalkulacji prewspółczynnika, gdyż w ocenie gminy dotyczą one czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Odnosząc się do sytuacji w których GZGK świadczy usługi na rzecz gminy lub jej pozostałych jednostek, a usługi te są dalej odprzedawane przez gminę lub jednostkę na rzecz podmiotu trzeciego, zdaniem gminy, świadczenia te powinny być uwzględnione w liczniku wzoru przedstawionego w §3 ust. 4 rozporządzenia.

Gmina stwierdziła również, że przy wyliczaniu prewspółczynnika nie powinna uwzględniać kwot otrzymanych z tytułu odsetek, kar umownych czy odszkodowań itp., jeżeli są one związane z czynnościami spełniającymi definicję działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. W kwestii dotacji do cen wody otrzymywanej przez GZGK od gminy, wnioskodawczyni uznała, że jest ona związana z działalnością gospodarczą gminy, wobec czego nie powinna zostać w ogóle uwzględniona przy wyliczeniu prewspółczynnika. Jednocześnie gmina uznała, że w przypadku gdyby okazało się, że wzór wynikający z rozporządzenia nie będzie odpowiadał specyfice wykonywanej przez GZGK działalności, gmina ma prawo wyboru innego, bardziej reprezentatywnego sposobu jego kalkulacji.

Dyrektor KIS w większości kwestii nie zgodził się ze stanowiskiem gminy. Organ uznał za prawidłowe jedynie stanowisko w przedmiocie braku obowiązku ujmowania przy wyliczaniu prewspółczynnika: odsetek od należności z tytułu opłat za wodę i ścieki, odsetek bankowych, zwrotów opłat sądowych i komorniczych, kar umownych, odszkodowań majątkowych, przychodów za dostarczanie wody i oprowadzanie ścieków dla jednostek organizacyjnych gminy oraz częściowo w zakresie nie uwzględniania przy wyliczaniu prewspółczynnika przez GZGK otrzymanej dotacji celowej.

Komentarz eksperta

Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP

Opisana interpretacja zawiera wiele szczegółowych zagadnień technicznych związanych z kalkulacją prewspółczynnika. Moim zdaniem w odniesieniu do niektórych kwestii jest ona nieprawidłowa. Przede wszystkim błędne jest stanowisko organu podatkowego w zakresie odmowy gminie prawa do zastosowania innej metody obliczenia prewspółczynnika niż wskazana w rozporządzeniu, jeśli byłaby ona bardziej reprezentatywna. W tej kwestii właściwy kierunek wyznaczają sądy administracyjne w wydawanych wyrokach (np. wyrok WSA w Poznaniu z 7 grudnia 2017 r., sygn. akt I SA/Po 930/17). Podejście fiskusa jest bowiem niezgodne z przepisami - art. 86 ust. 2h ustawy o VAT pozwala gminom zastosować inną, bardziej adekwatną metodę. Nie można się również zgodzić ze stanowiskiem organu, który stwierdził, że dotacje przekazywane przez gminę GZGK jako dopłaty do cen wody są opodatkowane VAT. Są to płatności dokonywane w ramach jednego podatnika, więc nie można mówić o ich opodatkowaniu. Inną kwestią kontrowersyjną jest uznanie przez organ, że GZGK powinien uwzględniać w mianowniku współczynnika noty księgowe wystawiane dla innych jednostek i zakładów budżetowych gminy, jeśli dotyczą one towarów lub usług, które ostatecznie są odsprzedawane przez te jednostki, czyli ostatecznie dotyczą czynności opodatkowanych. Noty w takim przypadku dokumentują czynności wewnętrzne w ramach jednego podatnika, lecz w efekcie przekładają się na sprzedaż opodatkowaną gminy jako podatnika, więc nie powinny obniżać prewspółczynnika danej jednostki, która ponosi koszty i odlicza VAT związany z tymi czynnościami opodatkowanymi.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) 27 kwietnia 2018 r. wydał interpretację dotyczącą odliczenia VAT przez gminę z zastosowaniem prewspółczynnika oraz sposobu jego kalkulacji (sygn. 0111-KDIB3-2.4012.17.2018. 2.MN). Wniosek o wydanie przedmiotowej interpretacji złożyła gmina.

Czytaj także: Wybór właściwego prewspółczynnika dla odliczenia VAT

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe