Jakie wyzwania przed polską energetyką

Kongres, którego organizatorem jest redakcja „Rzeczpospolitej", zbiega się w czasie z podejmowaniem kluczowych decyzji, jakie będą miały znaczący wpływ na przyszłość branży.

Goście otwierającej kongres sesji wskazywali, że z jednej strony działania, jakie podejmuje Unia Europejska w zakresie ochrony klimatu i redukcji emisji zanieczyszczeń, odbiją się nie tylko na jednym sektorze, ale całej gospodarce.

Z drugiej – w kraju trwają poszukiwania rozwiązań dla górnictwa, nierozerwalnie związanego z energetyką jako głównym odbiorcą węgla. W tle tych decyzji jest nadrzędna kwestia – zapewnienie szeroko pojętego bezpieczeństwa energetycznego.

Co z polityką energetyczną

Polska energetyka potrzebuje kilku ważnych i odważnych decyzji ze strony rządu, które będą miały kluczowe znaczenie dla jej przyszłości. Za podstawową eksperci i przedstawiciele branży uznają zaktualizowanie polityki energetycznej Polski do 2050 roku, o co apelowali wielokrotnie uczestnicy debat „Rzeczpospolitej", poprzedzających kongres EES. Przyjęcie dokumentu się opóźnia, a do konsultacji trafił w sierpniu.

Branża czeka na to z co najmniej kilku powodów. Jednym z głównych elementów PEP będzie prognoza dotycząca miksu energetycznego, czyli określenie, z jakich źródeł paliwowych będzie pochodzić energia w kolejnych latach. Dla producentów energii miks będzie swoistym wyznacznikiem kolejnych inwestycji, choć trzeba się liczyć z koniecznością dostosowywania go cyklicznie do zmian i tendencji w Europie i na świecie.

Wiceminister skarbu Zdzisław Gawlik, który był gościem specjalnym sesji inaugurującej EES, uważa, że miks trzeba określić, uwzględniając m.in. z jednej strony oczekiwania UE w zakresie polityki ochrony klimatu, a z drugiej – krajowe zasoby surowców, które wpływają na poziom bezpieczeństwa energetycznego oraz potrzeby systemu w zakresie mocy wytwórczych. – Zakładamy znaczący udział węgla w produkcji energii w Polsce także w kolejnych dekadach – powiedział „Rz".

Z przedstawionego do konsultacji przez Ministerstwo Gospodarki dokumentu wynika, że udział węgla kamiennego jako paliwa do produkcji energii w Polsce spadnie do 33 proc. (z 48 proc.), zaś brunatnego do 5 proc. w 2050 roku. Wzrośnie w tym czasie znaczenie odnawialnych źródeł i pojawi się w krajowym bilansie energia z elektrowni atomowych.

Tym większego znaczenia nabierają plany restrukturyzacyjne w polskim górnictwie. Od stycznia rząd próbuje bezskutecznie przeprowadzić zmiany. Ale zarówno negocjacje Tauronu w sprawie zakupu kopalni Brzeszcze, jak i plan utworzenia nowego podmiotu w oparciu o TF Silesia się opóźniają. A sama koncepcja zaangażowania firm energetycznych w „ratowanie górnictwa" wywołuje kontrowersje.

Wiceminister Gawlik uważa, że spór dotyczy narzędzi, czyli rozwiązań, które mają doprowadzić do powiązań energetyki i górnictwa. – Trudno w Polsce wyobrazić sobie separację węgla i energetyki – mówi. – Ale trzeba znaleźć sposób, by sojusz górnictwa i energetyki, który w polskich warunkach jest konieczny, był budowany według zasad czysto biznesowych.

Wiceminister skarbu przyznał, że najtrudniejsze w obecnej sytuacji jest znalezienie odpowiedniej ścieżki połączenia obu branż. – Przykład Tauronu – grupy, w której są też kopalnie – pokazuje, że jest to możliwe – dodał.

Powiązania obu branż mają także znaczenie w kontekście opłacalności inwestycji w elektroenergetyce. Program zastąpienia wyeksploatowanych bloków w elektrowniach konwencjonalych jest bardzo kosztowny, liczony w dziesiątkach miliardów złotych. I obarczony dużym ryzykiem, gdy chodzi o opłacalność produkcji. Dlatego branża forsuje od miesięcy koncepcję zakładającą nowy system wsparcia.