Miliony za zmiany w szkołach

Miasta przymierzają się do batalii sądowej o zwrot wydatków związanych z reformą.

Aktualizacja: 24.02.2018 09:45 Publikacja: 23.02.2018 23:01

Minister Anna Zalewska zapewniała, że reforma będzie bezkosztowa.

Minister Anna Zalewska zapewniała, że reforma będzie bezkosztowa.

Foto: Fotorzepa/ Jerzy Dudek

Nie rząd, ale miasta i gminy poniosły potężne wydatki związane z przeprowadzoną w ubiegłym roku reformą edukacyjną. Teraz walczą z Ministerstwem Edukacji Narodowej o zwrot poniesionych nakładów.

Reformę edukacji rząd PiS przeprowadził w ekspresowym tempie. Zniknęły gimnazja, a naukę w szkole podstawowej, która trwa teraz osiem lat, zaczynają nie sześcio-, lecz siedmiolatki.

Milionowe wydatki

Samorządy musiały przygotować szkoły do tych zmian, m.in. zaadaptować pomieszczenia na dodatkowe klasy oraz oddziały w przedszkolach, a także wyposażyć je w pomoce naukowe m.in. do nauki biologii, chemii, fizyki. Dodatkowe środki pochłonęły odprawy dla zwalnianych nauczycieli.

– Jeżeli rząd przeprowadza jakąś reformę, to tenże rząd musi zapewnić pieniądze na jej wykonanie – twierdzi Wiesław Banaś, zastępca dyrektora Wydziału Oświaty UM w Poznaniu. – Tymczasem nas zmuszono do wydatkowania ponad 16 milionów złotych.

Poznańscy samorządowcy policzyli, że za te pieniądze mogliby wybudować dwa duże 8-oddziałowe przedszkola, trzy sale gimnastyczne, zmodernizować 64 boiska oraz 160 placów gier i zabaw.

W innych dużych miastach wydatki są równie wysokie. Łódzki samorząd na przystosowanie obiektów i pomoce dydaktyczne wydał ponad 6 mln zł. Kolejne ok. 2,3 mln zł – na odprawy. W stolicy wydatki były jeszcze wyższe. Miasto wyliczyło je na 52,6 mln zł.

W gdańskich placówkach na doposażenie szkół wydano łącznie 8 mln. W Bydgoszczy wydatki te wyniosły 4,2 mln zł, a odprawy dla nauczycieli – 1,14 mln zł. W Olsztynie – 2,8 mln zł, w Szczecinie – 18 mln zł (aż 11 mln kosztowało przygotowanie miejsc w przedszkolach dla dzieci sześcioletnich). W Lublinie koszty reformy to 3,6 mln zł. Kraków wydał w sumie 6,6 mln zł.

– Taki haracz płacą wszystkie samorządy. Jeżeli dodamy do tego pieniądze na inwestycje i remonty, pochodzące całkowicie od gmin, to mamy pełny obraz tego, że wyzwania rozwoju edukacji spoczywają na barkach samorządów. Rząd chce decydować, natomiast płatnikami są samorządy – komentuje Piotr Kowalczuk wiceprezydent Gdańska.

Walczą o zwroty

Włodarze miast robią teraz wszystko, by wywalczyć od MEN zwrot poniesionych kosztów. Jak informuje nas Ministerstwo Edukacji, do tej pory wpłynęło do nich 1131 takich wniosków. – Pozytywnie rozpatrzono i przekazano do realizacji 926 – wyjaśnia Anna Ostrowska, rzeczniczka resortu.

Problem w tym, że często samorządowcy musieli wnioski te pisać kilka razy, np. Poznań czterokrotnie. Jak dotąd starania te nie przyniosły wymiernych efektów.

W niektórych miastach udało się wywalczyć dodatkowe pieniądze. Tyle że są one znacznie niższe od rzeczywistych wydatków. – Z budżetu centralnego Kraków otrzymał w sumie ok. 1,6 mln zł – wylicza Małgorzata Tabaszewska z krakowskiego ratusza. To zaledwie 25 proc. dołożonej sumy.

Łódź dostała łącznie 110 tys. zł. Z kolei na odprawy dla zwalnianych nauczycieli otrzymali zaledwie jedną czwartą wydanej kwoty. Dlaczego? W odpowiedzi MEN napisało im, że „miasto nie przekształca gimnazjów w szkoły podstawowe, więc zwrotów nie otrzyma". Także Gdańsk występował do MEN z kilkoma wnioskami o dofinansowanie prac związanych z reformą oświaty. – Ministerstwo pozytywnie rozpatrzyło dwa. Łącznie z MEN Gdańsk otrzymał ok. 0,5 mln zł – mówi Anna Mizera-Nowicka z gdańskiego ratusza. W innych miastach jest podobnie.

Skąd takie różnice? – Wnioski niektórych samorządów opiewały na bardzo wysokie kwoty, znacznie przewyższające średnie kwoty wnioskowane z pozostałych samorządów, więc żeby zapewnić sprawiedliwy i racjonalny podział rezerwy, musiał być nałożony maksymalny limit dofinansowania – tłumaczy Anna Ostrowska.

Szykują pozwy

W październiku 2017 r. Warszawa wystąpiła do MEN o pokrycie pełnych kosztów reformy. – Niestety, wniosek ten rozpatrzony został negatywnie – tłumaczy Agnieszka Kłąb, rzeczniczka ratusza.

To dla Warszawy spory problem, bo już teraz subwencja w przypadku Warszawy od wielu lat pokrywa tylko około połowy wydatków edukacyjnych. – Dlatego analizujemy możliwości prawne dochodzenia od Skarbu Państwa pełnego pokrycia kosztów reformy systemu szkolnego – zapowiada Agnieszka Kłąb.

Także Monika Pawlak z łódzkiego ratusza zapowiada, że miasto rozważa podjęcie kroków prawnych. – Prawnicy Urzędu Miasta Łodzi analizują dokumenty i przepisy. Szykują też pozew o zwrot kosztów wdrażania reformy, która wedle zapewnień minister Zalewskiej miała być dla samorządów bezkosztowa – wyjaśnia urzędniczka.

Nie rząd, ale miasta i gminy poniosły potężne wydatki związane z przeprowadzoną w ubiegłym roku reformą edukacyjną. Teraz walczą z Ministerstwem Edukacji Narodowej o zwrot poniesionych nakładów.

Reformę edukacji rząd PiS przeprowadził w ekspresowym tempie. Zniknęły gimnazja, a naukę w szkole podstawowej, która trwa teraz osiem lat, zaczynają nie sześcio-, lecz siedmiolatki.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Edukacja
Badania: Strach przed matematyką paraliżuje uczniów
Edukacja
Czasy AI nie wykluczają książki i czytania
Edukacja
Joanna Ćwiek: Bez zwycięstwa grunwaldzkiego, „Inki” i rzezi wołyńskiej
Edukacja
Barbara Nowacka: Koniec prac domowych? Od kwietnia wejdzie rozporządzenie
Edukacja
Joanna Mucha: Instytut Kolbego to przepompownia kasy do środowisk PiS