Wypłacalność banków tylko pozornie przeciętna

Wskaźniki kapitałowe sektora odstają od najlepszych w Europie, ale w dużym stopniu wynika to z różnej metodologii.

Aktualizacja: 12.09.2017 21:11 Publikacja: 12.09.2017 20:09

Wypłacalność banków tylko pozornie przeciętna

Foto: Fotorzepa/Marta Bogacz

Sektor bankowy w Polsce systematycznie zwiększa swoje kapitały i współczynniki wypłacalności z powodu rosnących wymogów Komisji Nadzoru Finansowego. Są już rekordowo wysokie, ale KNF nadal w swoich raportach wskazuje, że są niższe niż w większości krajów UE.

Języczek u wagi

KNF, powołując się na dane Europejskiego Banku Centralnego, podaje, że sektor w Polsce jest na siódmym miejscu od końca (na 28 krajów z Europy przedstawionych w zestawieniu) pod względem wysokości współczynnika kapitału podstawowego Tier 1 (wyniósł u nas na koniec 2016 r. 16 proc., podczas gdy w innych krajach sięga 20 proc., a nawet więcej). Sęk w tym, że do ich obliczeń stosowane są różne metody i porównywalność jest mocno zaburzona. Przede wszystkim chodzi o różne wagi ryzyka, głównie dotyczące kredytów hipotecznych (ale prawdopodobnie inaczej traktowane są też pozostałe rodzaje kredytów). U nas hipoteki obciążone są wagą ryzyka w wysokości 75 proc., kiedy za granicą stosuje się 35 proc., a w niektórych krajach jest to tylko kilka procent.

– Porównywanie współczynników wypłacalności bez wchodzenia w szczegóły, czyli m.in. sprawdzania, jakie wagi ryzyka stosowane są do poszczególnych rodzajów kredytów w różnych krajach, oraz uwzględniania tego, czy banki stosują wewnętrzne albo standardowe modele ryzyka, ma niewiele wartości informacyjnej. Te elementy trzeba uwzględnić, porównując wskaźniki – uważa Kamil Stolarski, analityk Haitong Banku.

Wskazuje, że różnice widać nawet w polskich bankach – te stosujące wewnętrzne modele ratingów mają wyższe wskaźniki niż pozostałe. – Dlatego zaprezentowany przez KNF argument o słabszej pozycji kapitałowej banków działających w Polsce w porównaniu z konkurentami działającymi w innych krajach polscy bankowcy mogą dość łatwo podważyć – dodaje.

Jak ważny jest poziom wag ryzyka stosowanych do wymogów i wskaźników kapitałowych, pokazuje przykład skandynawskich banków będących w czołówce pod względem wskaźników wypłacalności. Jeden z polskich banków przyjął, że gdyby instytucje te miały 30-proc. wagę ryzyka na hipoteki, a nie kilkuprocentową jak teraz, skutkiem byłby wzrost łącznej ekspozycji na ryzyko w zależności od banku o 20–56 proc. i spadek współczynnika kapitału Tier 1 o 2,8–8,7 pkt proc.

Różne ryzyko kredytów

KNF przyznaje, że porównując poziom wypłacalności banków, nie bierze pod uwagę różnic między wagami ryzyka w poszczególnych krajach, ale jak podkreśla, współczynnik ten odzwierciedla podejmowane ryzyko i konieczność utrzymywania na nie odpowiednich kapitałów. – Wyrównanie wag ryzyka bez uwzględnienia jego specyfiki w danym kraju dałoby błędny obraz skapitalizowania danego banku. Poziom niepewności zostałby wyceniony niezgodnie z ryzykiem, jakie występuje w danym kraju na dany portfel. Aby porównania uwzględniającego wagi zagrożeń dokonać, należałoby mieć też informację o bankach stosujących metody wewnętrzne, gdzie wagi ryzyka różnią się w zależności od banku i ich modelu – dodaje KNF.

Opinia

Kamil Stolarski | analityk, Haitong Bank

Gromadzenie kapitału zwiększa odporność na kryzysy banków i gospodarki. Te zdarzały się i będą zdarzać, więc ostrożne podejście polskiego nadzoru może zaprocentować w przyszłości. Dyskusja, w jaki sposób i na jakim poziomie wyznaczyć minimalne współczynniki wypłacalności, trwa na świecie od lat. Do dziś nie udało się wypracować uniwersalnego rozwiązania. Dodatkowo lokalni ustawodawcy i nadzorcy mają możliwości określania wag ryzyka i kształtowania minimalnych wymogów. Może to doprowadzać do sytuacji, kiedy dwa banki o różnych profilach ryzyka podają ten sam współczynnik wypłacalności.

Sektor bankowy w Polsce systematycznie zwiększa swoje kapitały i współczynniki wypłacalności z powodu rosnących wymogów Komisji Nadzoru Finansowego. Są już rekordowo wysokie, ale KNF nadal w swoich raportach wskazuje, że są niższe niż w większości krajów UE.

Języczek u wagi

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Banki
NBP potwierdza: List Adama Glapińskiego do premiera został wysłany
Banki
Zarząd NBP broni Adama Glapińskiego. "To próba złamania niezależności banku"
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wspiera ważne dla społeczeństwa inwestycje
Banki
PKO BP ma już nowego prezesa. Kto pokieruje największym polskim bankiem?
Banki
"FT": Adam Glapiński chce zakończyć spór z rządem. Pisze do Donalda Tuska