Problemy z komputerem nie usprawiedliwiają zdającego egzamin adwokacki - wyrok NSA

To zdający egzamin zawodowy odpowiada za treść pracy, którą przekazuje do oceny – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Aktualizacja: 02.02.2017 11:22 Publikacja: 02.02.2017 10:48

Problemy z komputerem nie usprawiedliwiają zdającego egzamin adwokacki - wyrok NSA

Foto: 123RF

Niespełna dwa miesiące zostały do tegorocznych egzaminów zawodowych na adwokatów i radców prawnych. Zdający powinni pamiętać, żeby przed egzaminem sprawdzić sprzęt (prace można sporządzić na własnym komputerze lub odręcznie) oraz żeby przed oddaniem swoich prac dokładnie sprawdzić ich kompletność. Przestrogą powinien być niedawny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Problemy z komputerem

Sprawa dotyczyła zakończonego niepowodzeniem egzaminu adwokackiego z 2013 roku.

J. A. J. z trzeciej części egzaminu, obejmującej zadanie z prawa cywilnego, które polegało na sporządzeniu apelacji uzyskała ocenę niedostateczną, co skutkowało wynikiem negatywnym z egzaminu. Komisja egzaminacyjna wskazała, że apelacja przygotowana przez zdającą nie zawierała prawidłowej i pełnej argumentacji, a styl ocenianej pracy i poziom języka prawniczego pozostawiał wiele do życzenia.

W odwołaniu kandydatka do palestry podniosła, że Komisja Egzaminacyjna oceniła jej niepełną pracę egzaminacyjną z prawa cywilnego. Powoływała się na problemy z komputerem, w tym również podczas drukowania pracy przed jej oddaniem, a także podnosiła, że oddana praca, jak wynika z pokwitowania, miała 6 stron, tymczasem tekst sporządzonej pracy kończy się na str. 4, strona 5 jest pusta, natomiast na stronie 6 są zapisy końcowe (podsumowujące – dot. czasu rozpoczęcia i zakończenia egzaminu). Ponadto wskazywała na niespójność pracy: na str. 3 urywa się jedna myśl i rozpoczyna się inna, wyraźnie niezwiązana z wcześniejszym wywodem, co czyni go niezrozumiałym.

Niesprawdzenie nośnika pamięci

Wojewódzki Sąd Administracyjny zgodził się z Komisją Egzaminacyjną, że to zdający odpowiada za sprzęt, którym posługuje się podczas egzaminu, jednak skoro J.A.J. twierdzi, iż jej praca była obszerniejsza i wskazuje na kłopoty z wydrukowaniem pracy, to obowiązkiem komisji było porównanie pracy wydrukowanej z pracą zapisaną na nośniku pamięci przed dokonaniem jej oceny, przy ewentualnym skorzystaniu w tym zakresie z opinii biegłego z zakresu informatyki.

WSA wskazał, iż organ nie wyjaśnił czy wydrukowana przez praca została jedynie, na skutek problemów przy wydruku, błędnie wydrukowana i na zewnętrznym nośniku pamięci (pendrive) znajduje się pełna wersja pracy, czy też praca, przekazana Komisji w formie wydruku, jest identyczna z zarejestrowaną na zewnętrznym nośniku pamięci. Niesprawdzenie nośnika pamięci, na którym została zarejestrowana praca skarżącej oraz niesporządzenie z tej czynności protokołu (art. 67 § 1 i § 2 pkt 3 k.p.a.), a także niedokonanie wydruku z pendrive pracy – który umożliwiłby porównanie zawartości pendrive z pracą egzaminacyjną z prawa cywilnego znajdującą się w aktach sprawy – wskazuje, jak uznał sąd, na niewyjaśnienie kluczowego elementu sprawy.

WSA podkreślił, że jeżeli na nośniku pamięci faktycznie znajduje się odmienny tekst pracy i na skutek problemów technicznych, nie cała praca została wydrukowana, będzie to oznaczało, że organy dokonały niepełnej oceny pracy.

W skardze kasacyjnej Komisja Egzaminacyjna podniosła, że którego materiałem dowodowym relewantnym w sprawie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego jest jedynie wydrukowana przez zdającego wersja pracy egzaminacyjnej, przekazywana następnie przez niego komisji egzaminacyjnej. Nietrafnie zatem WSA przyjął, że obowiązkiem organu jest porównanie wersji pracy wydrukowanej przez zdającą z pracą zapisaną na nośniku pamięci. – To zdający egzamin zawodowy odpowiada za treść pracy, którą przekazuje organowi do oceny – podkreśliła komisja.

Konfrontacja treści należy do zdającego

Naczelny Sąd Administracyjny podzielił te argumenty, wskazując, iż „niezależnie od tego jaką formę sporządzenia pracy wybierze zdający, zawsze ocenie poddana zostanie praca pisemna jako wynik pracy sporządzonej odręcznie albo jako wynik wydruku zapisu określonego dokumentu znajdującego się na dysku komputera". - Decyzję co do sposobu sporządzania pracy podejmuje wyłącznie zdający, tak jak tylko do niego należy, w przypadku sporządzania pracy przy wykorzystaniu komputera, dokładne sprawdzenie, czy wydrukowana i oddawana jako zakończona praca jest zupełna w swej treści – podkreślił NSA.

Jak zaznaczono w uzasadnieniu, obowiązek sprawdzenia oddawanej do oceny pracy jawi się jako tym bardziej oczywisty, jeśli zdający ma kłopoty ze sprzętem – bez znaczenia: swoim, użyczonym czy należącym do strony egzaminującej. - Jeżeli, jak twierdziła już w odwołaniu skarżąca, wykorzystywany przez nią komputer działał wadliwie lub był niesprawny, uzasadnione było skorzystanie z możliwości odręcznego sporządzenia pracy, na co skarżąca się nie zdecydowała. Zabrakło też jednoznacznego stanowiska skarżącej w momencie oddania pracy Komisji i zaznaczenia, że tekst nie jest kompletny – wyjaśnił sąd. – Dla stwierdzenia błędu wydruku wystarczające było już tylko sprawdzenie przez skarżącą, czy na ostatniej, 6 stronie, znajduje się jej podpis. Zaniechanie tej czynności sprzeciwiało się najlepiej pojętemu interesowi skarżącej, a skutki oddania niesprawdzonej pracy nie mogły obciążać Komisji Egzaminacyjnej i uzasadniać zarzutu nienależytego wyjaśnienia sprawy – wskazał.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie jest dopuszczalne, aby Komisja Egzaminacyjna dokonywała korekty oddanej pracy pisemnej z tym, co zdający zapisał na zewnętrznym nośniku danych, ponieważ konfrontacja treści tych dwóch zapisów należy do zdającego. Nie można przyjąć, jak to uczynił WSA, że Komisja w ramach obowiązku wyjaśnienia wszystkich okoliczności stanu faktycznego sprawy uprawniona jest do porównywania treści pracy pisemnej z jej wersją elektroniczną i w dalszej kolejności do dokonywania wyboru znajdującego się na nośniku elektronicznym dokumentu stanowiącego zapis tej pracy. – Przydanie takiej roli Komisji, poza tym, że jest nieuprawnione, to pozbawia przekazaną przez zdającego do oceny pracę pisemną jakiegokolwiek waloru wiążącego, a zdejmując ze zdającego odpowiedzialność za treść pracy, czyni dalsze postępowanie nieczytelnym i niecelowym – wyjaśnił NSA.

Orzeczenie jest prawomocne.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 grudnia 2016 r. (sygn. akt II GSK 946/15)

Niespełna dwa miesiące zostały do tegorocznych egzaminów zawodowych na adwokatów i radców prawnych. Zdający powinni pamiętać, żeby przed egzaminem sprawdzić sprzęt (prace można sporządzić na własnym komputerze lub odręcznie) oraz żeby przed oddaniem swoich prac dokładnie sprawdzić ich kompletność. Przestrogą powinien być niedawny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Problemy z komputerem

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe