Uzyskanie statusu uzdrowiska wymaga inicjatywy gminy

Decyzję, która potwierdza możliwość prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego na danym obszarze, wydaje minister zdrowia. Następnie Rada Ministrów nadaje status uzdrowiska w drodze rozporządzenia.

Publikacja: 13.06.2017 06:20

Uzyskanie statusu uzdrowiska wymaga inicjatywy gminy

Foto: Fotorzepa, Rafał Guz

Wymagania związane z uzyskaniem statusu uzdrowiska określa ustawa o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (dalej u.l.u.). Zgodnie z art. 34 u.l.u. status uzdrowiska może być nadany tylko obszarowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

- posiada złoża naturalnych surowców leczniczych oraz klimat, które mają właściwości lecznicze, co musi zostać potwierdzone na zasadach określonych w u.l.u.,

- na jego obszarze znajdują się zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego, przygotowane do prowadzenia tego lecznictwa,

- spełnia wymagania dotyczące środowiska określone w przepisach o ochronie środowiska,

- posiada infrastrukturę techniczną w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej, w zakresie transportu zbiorowego, a także prowadzi gospodarkę odpadami.

W sytuacji, gdy dany obszar spełnia wskazane wyżej wymagania dotyczące surowców leczniczych, klimatu, środowiska i infrastruktury technicznej, ale nie ma zakładów i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego, co wyłącza nadanie mu statusu uzdrowiska, możliwe jest uzyskanie statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej.

Przykład:

Gmina chce uzyskać status uzdrowiska dla części swojego terytorium. W art. 33 ust. 1 u.l.u. zastrzeżono, że granice obszaru mającego status uzdrowiska (albo status obszaru ochrony uzdrowiskowej), muszą pokrywać się z granicami administracyjnymi gmin, miast lub jednostek pomocniczych gmin. Gmina może zatem uzyskać status uzdrowiska dla tej części swojego terytorium, która jest miastem, albo jej jednostką pomocniczą (np. sołectwem). Jeżeli gmina chce uzyskać status uzdrowiska dla części swego terytorium innej niż miasto, nie może zrezygnować z utworzenia jednostki pomocniczej na tym terenie.

Uzyskanie statusu uzdrowiska wymaga przeprowadzenie procedury opisanej w u.l.u. Składa się ona z kilku etapów.

Krok 1. Potwierdzenie właściwości leczniczych

Gmina, która występuje o nadanie statusu uzdrowiska (albo obszaru ochrony uzdrowiskowej), musi uzyskać potwierdzenie właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i klimatu. Takie potwierdzenie następuje w formie świadectwa wydanego - na wniosek gminy – przez jednostkę uprawnioną do tego przez ministra właściwego do spraw zdrowia. Do takich jednostek należą m.in. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Główny Instytut Górnictwa, czy Politechnika Wrocławska.

Zakres badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteria ich oceny oraz wzór świadectwa potwierdzającego te właściwości określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z 13 kwietnia 2006 r. Właściwości lecznicze naturalnych surowców leczniczych i klimatu potwierdza się na podstawie udokumentowanych badań, które wykluczają także negatywne oddziaływanie na organizm ludzki.

Przykład:

Władze gminy są zdania, że jej klimat ma właściwości lecznicze. Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości, klimat o właściwościach leczniczych musi mieć m.in. następujące parametry:

- liczba godzin ze słońcem w roku co najmniej 1.500,

- liczba dni z opadem (? 0,1 mm) w roku nie więcej niż 183 oraz

- liczba dni z mgłą w okresie od października do marca nie więcej niż 50, a od kwietnia do września nie więcej niż 15.

Klimat o właściwościach leczniczych nie powinien mieć także cech stanowiących bodźce niekorzystne dla organizmu ludzkiego, do których należy m.in. częste występowanie dni parnych (ciśnienie pary wodnej ? 18,8 hPa). Ocena właściwości leczniczych jest dokonywana na podstawie udokumentowanych badań przeprowadzonych w okresie 24 miesięcy przed złożeniem wniosku o potwierdzenie tych właściwości.

Krok 2. Sporządzenie operatu uzdrowiskowego

Gmina, która chce wystąpić o nadanie danemu obszarowi statusu uzdrowiska (albo obszaru ochrony uzdrowiskowej), powinna także sporządzić operat uzdrowiskowy, w celu określenia możliwości prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego na tym obszarze. Projekt operatu opiniuje komisja uzdrowiskowa rady gminy (art. 47 ust. 2 pkt 1 u.l.u., por. także wyjaśnienia resortu zdrowia dostępne na stronie internetowej http://www.mz.gov.pl). Operat podpisuje wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Operat jest sporządzany w formie pisemnej, z podziałem na część opisową i graficzną. Część opisową sporządza się także w formie elektronicznej. W części opisowej operatu trzeba uwzględnić m.in.:

- określenie obszaru, który będzie objęty wystąpieniem o nadanie statusu uzdrowiska (albo obszaru ochrony uzdrowiskowej),

- opis zagospodarowania przestrzennego tego obszaru, z uwzględnieniem powierzchni i granic stref ochrony uzdrowiskowej, dokładnych danych o lokalizacji i stanie infrastruktury technicznej, w tym komunikacyjnej, oraz prowadzonych robotach budowlanych dotyczących tej infrastruktury, a także terenów przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy pod lecznictwo uzdrowiskowe oraz działalność rekreacyjno-wypoczynkową i działalność gospodarczą,

- określenie projektowanych stref ochrony uzdrowiskowej wraz ze wskazaniem koniecznych do zachowania terenów zieleni i terenów biologicznie czynnych,

- świadectwa potwierdzające właściwości lecznicze naturalnych surowców leczniczych i klimatu,

- informacje na temat działających zakładów i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego lub dane o planach w tym zakresie oraz

- wskazanie kierunków leczniczych i przeciwwskazań dla przyszłego uzdrowiska.

Część graficzna operatu obejmuje mapy obszaru, któremu ma zostać nadany status uzdrowiska (albo status obszaru ochrony uzdrowiskowej). Zaznacza się na niej m.in. poszczególne planowane strefy ochrony uzdrowiskowej.

Przykład:

W gminie przygotowywany jest operat uzdrowiskowy. Powinien on wskazywać m.in. strefy ochrony uzdrowiskowej. Wydziela się 3 rodzaje takich stref. Są one oznaczone literami: A, B i C oraz muszą spełniać następujące wymagania:

- w strefie A procentowy udział terenów zieleni powinien wynosić co najmniej 65 proc. Jest to obszar, na którym są zlokalizowane lub planowane zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego. Znajdują się tu także inne obiekty służące lecznictwu uzdrowiskowemu oraz obsłudze pacjenta lub turysty – takie, które nie utrudniają funkcjonowania lecznictwa uzdrowiskowego (np. pensjonaty, restauracje, kawiarnie);

- w strefie B procentowy udział terenów biologicznie czynnych powinien wynosić co najmniej 50 proc. Jest to obszar przyległy do strefy A i stanowiący jej otoczenie. Obszar ten jest przeznaczony dla – niemających negatywnego wpływu na właściwości lecznicze i nieuciążliwych dla pacjentów – obiektów usługowych, turystycznych, rekreacyjnych, sportowych, komunalnych, budownictwa mieszkaniowego i innych związanych z zaspokajaniem potrzeb osób przebywających na tym obszarze. Może to być także obszar znajdujący się w granicach parku narodowego, czy rezerwatu przyrody albo las, morze lub jezioro;

- w strefie C procentowy udział terenów biologicznie czynnych powinien wynosić co najmniej 45 proc. Strefa ta obejmuje obszar przyległy do strefy B i stanowiący jej otoczenie oraz obszar mający wpływ na zachowanie walorów krajobrazowych, klimatycznych i ochronę złóż naturalnych surowców leczniczych.

Zakazy związane z budową i innymi czynnościami w strefach ochrony uzdrowiskowej wskazano w art. 38a u.l.u. W strefie A zabrania się m.in. budowy obiektów handlowych o powierzchni użytkowania większej niż 400 m[2] i prowadzenia targowisk (z wyjątkiem punktów sprzedaży pamiątek, wyrobów ludowych i produktów regionalnych - w formach i miejscach wyznaczonych przez gminę).

Krok 3. Decyzja ministra zdrowia

Gmina przesyła operat uzdrowiskowy ministrowi właściwemu do spraw zdrowia. Ma to na celu potwierdzenie spełnienia warunków koniecznych do nadania statusu uzdrowiska (albo statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej). Jeżeli warunki określone w art. 34 u.l.u. są spełnione, minister wydaje decyzję o potwierdzeniu możliwości prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego na obszarze, dla którego sporządzono operat.

W decyzji minister ustala kierunki lecznicze dla danego uzdrowiska na podstawie:

- świadectwa potwierdzającego właściwości lecznicze naturalnych surowców leczniczych i klimatu,

- opinii krajowego konsultanta do spraw balneologii i medycyny fizykalnej w zakresie skuteczności leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej w danym kierunku leczniczym,

- informacji o kwalifikacjach pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz

- informacji o rodzajach zakładów lecznictwa uzdrowiskowego w danym uzdrowisku.

W sytuacji, gdy operat uzdrowiskowy nie zawiera wszystkich wymaganych danych, minister występuje do gminy o ich uzupełnienie. Nieuzupełnienie informacji, w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wystąpienia ministra, stanowi podstawę do wydania decyzji o odmowie potwierdzenia możliwości prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego na obszarze, dla którego sporządzono operat.

Gmina, która na podstawie decyzji ministra uzyskała potwierdzenie możliwości prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego, ma obowiązek sporządzić i uchwalić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla strefy A ochrony uzdrowiskowej. Ma na to 2 lata od dnia otrzymania tej decyzji (art. 38b u.l.u.).

Krok 4. Rozporządzenie Rady Ministrów

Minister właściwy do spraw zdrowia, po potwierdzeniu spełnienia przez dany obszar warunków niezbędnych do uzyskania statusu uzdrowiska (albo statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej), występuje do Rady Ministrów z wnioskiem o nadanie tego statusu. Rada Ministrów nadaje wskazany wyżej status w drodze rozporządzenia, w którym określa nazwę i granice obszaru uzdrowiska (albo obszaru ochrony uzdrowiskowej).

W terminie 30 dni od dnia wejścia w życie tego rozporządzenia, rada gminy powinna uchwalić statut uzdrowiska lub statut obszaru ochrony uzdrowiskowej (art. 41 ust. 3 u.l.u.). W sytuacji, gdy w granicach administracyjnych danej miejscowości znajduje się obszar uzdrowiska, do nazwy tej miejscowości można dodać odpowiednio wyraz:

- zdrój – jeżeli podstawą leczenia uzdrowiskowego są wody lecznicze, lub

- cieplice bądź uzdrowisko termalne - jeżeli podstawą leczenia uzdrowiskowego są wody termalne.

podstawa prawna: art. 33-49 ustawy z 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 879 ze zm.)

podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Zdrowia z 13 kwietnia 2006 r. w sprawie zakresu badań niezbędnych do ustalenia właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu, kryteriów ich oceny oraz wzoru świadectwa potwierdzającego te właściwości (DzU z 2006 r. nr 80, poz. 565 ze zm.)

podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Finansów z 9 czerwca 2006 r. w sprawie trybu i terminów ustalenia oraz przekazania dotacji z budżetu państwa gminie uzdrowiskowej (DzU z 2006 r. nr 103, poz. 705)

podstawa prawna: obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu jednostek uprawnionych do potwierdzania właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu: z 17 lipca 2007 r. (DzUrz M.Z. z 2007 r. nr 12, poz. 65), z 14 stycznia 2008 r. (DzUrz M.Z. z 2008 r. nr 1, poz. 4) oraz z 14 lipca 2009 r. (DzUrz M.Z. z 2009 r. nr 6, poz. 35)

Korzyści finansowe

Gmina uzdrowiskowa, czyli taka, której obszarowi lub jego części został nadany status uzdrowiska, ma prawo do pobierania opłaty uzdrowiskowej. Otrzymuje także dotację z budżetu państwa w wysokości równej wpływom z tytułu opłaty uzdrowiskowej pobranej w roku poprzedzającym rok bazowy (w rozumieniu przepisów o dochodach jednostek samorządu terytorialnego). Tryb ustalenia i przekazania tej dotacji określa rozporządzenie Ministra Finansów z 9 czerwca 2006 r.

Wymagania związane z uzyskaniem statusu uzdrowiska określa ustawa o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (dalej u.l.u.). Zgodnie z art. 34 u.l.u. status uzdrowiska może być nadany tylko obszarowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

- posiada złoża naturalnych surowców leczniczych oraz klimat, które mają właściwości lecznicze, co musi zostać potwierdzone na zasadach określonych w u.l.u.,

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe