Powiat rozlicza VAT za Skarb Państwa

Powiat jest podatnikiem VAT z tytułu gospodarowania nieruchomościami należącymi do Skarbu Państwa, mimo iż dochody z tego tytułu trafiają do budżetu państwa.

Publikacja: 26.04.2016 03:00

Powiat rozlicza VAT za Skarb Państwa

Foto: 123RF

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi rozstrzygnął w interpretacji z 11 kwietnia 2016 r. (1061-IPTPP1.4512.158.2016.1.RG) kwestię rozliczenia powiatu po „centralizacji".

Z pytaniem zwrócił się powiat zarejestrowany jako odrębny od swoich jednostek budżetowych podatnik VAT. W przypadku gospodarowania przez starostę nieruchomościami należącymi do Skarbu Państwa w charakterze podatnika VAT występuje powiat. W jednej deklaracji rozlicza czynności powiatu oraz czynności dotyczące nieruchomości należących do Skarbu Państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej. Jednak dochody z tytułu tych czynności są odprowadzane do budżetu państwa. Tylko w określonych przypadkach starosta może zatrzymać 5 proc. dochodów w budżecie powiatu. Powiat zapytał, czy w wyniku „centralizacji" rozliczeń w samorządach przestanie być podatnikiem z tytułu tych czynności.

Dyrektor Izby Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Przypomniał, że zgodnie z wyrokiem TSUE z 29 września 2015 r. (C-276/14) gminna jednostka organizacyjna, której działalność gospodarcza nie spełnia kryterium samodzielności w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE, nie może być podatnikiem odrębnie od gminy. Odnosi się to również do powiatowych jednostek budżetowych.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej. Natomiast organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze. Jednocześnie starosta – w sprawach gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa – działa jako reprezentant Skarbu Państwa.

Z kolei zgodnie z ustawą o VAT, podatnikiem nie może być starosta, przede wszystkim z tego względu, że nie jest on podmiotem samodzielnie prowadzącym działalność gospodarczą. To powiat posiada status podatnika VAT w przypadku wykonywania czynności nałożonych na starostę ustawą o gospodarce nieruchomościami z tytułu najmu, dzierżawy i użytkowania wieczystego nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, na podstawie umów cywilnoprawnych. Wynika to z faktu, iż Skarb Państwa – jako osoba prawna niemająca własnych organów – opisane działania zleca jako zadanie z zakresu administracji rządowej staroście.

Oznacza to, że rolę podatnika pełni w tej sytuacji powiat. Dlatego też powiat jest obowiązany do wykazywania w swojej deklaracji – odpowiednio – kwot podatku naliczonego, obrotu oraz podatku należnego z tytułu gospodarowania nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa przez starostę.

Komentarz eksperta

Joanna Poznańska, starszy konsultant w dziale prawno- -podatkowym PwC

Kwestia klasyfikacji dla potrzeb VAT czynności dokonywanych przez starostę występującego jako statio fisci Skarbu Państwa może budzić wątpliwości interpretacyjne, które były w przeszłości przedmiotem rozważań polskich sądów administracyjnych. Wątpliwości związane z tym zagadnieniem wynikają ze szczególnego charakteru podmiotu wykonującego te czynności (powiatu) oraz faktu, że regulacje z zakresu VAT zostały zaprojektowane z myślą o ściśle podmiotach komercyjnych.

Należy jednakże zauważyć, iż w zakresie kwestii będącej przedmiotem interpretacji istnieje bogate orzecznictwo oraz praktyka organów podatkowych, w które to wpisuje się komentowana interpretacja. Pozwalają one na sformułowanie tezy, że sam fakt występowania, jako statio fisci Skarbu Państwa nie przesądza o braku opodatkowania danej czynności.

W komentowanym zakresie na szczególną uwagę zasługuje orzecznictwo dotyczące opodatkowania wywłaszczeń za odszkodowaniem miast na prawach powiatu, gdzie obie strony stosunku prawnego są reprezentowane przez prezydenta miasta, działającego jednocześnie, jako organ miasta jak i statio fisci Skarbu Państwa. Sądy administracyjne, rozpatrując przedmiotowe spory, szeroko komentowały specyfikę takich czynności oraz ich konsekwencje dla podatku VAT.

Jednocześnie warto wskazać, iż powyższa teza nie przesądza jednak o braku możliwości wyłączenia z opodatkowania VAT czynności z zakresu gospodarowania nieruchomościami realizowanymi przez jednostki samorządu terytorialnego, w tym powiatu. Zgodnie bowiem z regulacjami z zakresu VAT, aby dana czynność była opodatkowana, powinna być ona wykonana w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tym samym dany podmiot realizujący uprawnienia właścicielskie, co do posiadanych nieruchomości, nie jest zobowiązany do opodatkowania tych czynności. Warunkiem jest, by czynności te nie były podejmowane celem uzyskania stałego dochodu oraz nie towarzyszyły im aktywne działania oraz środki podobne do stosowanych przez profesjonalnych przedsiębiorców. Powyższe znajduje zastosowanie również do sytuacji jednostek samorządowych, co potwierdzają m.in. orzeczenia NSA (sygn. I FSK 1547/14) czy też WSA we Wrocławiu (m.in. sygn. I SA/Wr 1730/14).

Podsumowując, celem ustalenia, które czynności powinny być uwzględniane w deklaracjach VAT (w tym również po przeprowadzeniu tzw. centralizacji), należy rozważyć, czy w danym przypadku spełnione są łącznie dwie przesłanki:

– po pierwsze, dana czynność musi znajdować się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT,

– po drugie, czynność ta musi zostać wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem tego podatku.

Dokonanie takiej analizy wydaje się być szczególnie istotne w przypadku jednostek samorządowych, gdyż z uwagi na specyfikę ich działalności dokonanie klasyfikacji dla potrzeb VAT wielu aspektów ich funkcjonowania może sprawiać duże trudności.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi rozstrzygnął w interpretacji z 11 kwietnia 2016 r. (1061-IPTPP1.4512.158.2016.1.RG) kwestię rozliczenia powiatu po „centralizacji".

Z pytaniem zwrócił się powiat zarejestrowany jako odrębny od swoich jednostek budżetowych podatnik VAT. W przypadku gospodarowania przez starostę nieruchomościami należącymi do Skarbu Państwa w charakterze podatnika VAT występuje powiat. W jednej deklaracji rozlicza czynności powiatu oraz czynności dotyczące nieruchomości należących do Skarbu Państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej. Jednak dochody z tytułu tych czynności są odprowadzane do budżetu państwa. Tylko w określonych przypadkach starosta może zatrzymać 5 proc. dochodów w budżecie powiatu. Powiat zapytał, czy w wyniku „centralizacji" rozliczeń w samorządach przestanie być podatnikiem z tytułu tych czynności.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe